Erhan Afyocu'ya Cevap ve Tahrif Edilen Konu İsmaililik


Erhan Afyocu'ya Cevap ve Tahrif Edilen Konu İsmaililik

Sonuç olarak FETÖ ve türevi terör örgütlerini yermek için kullanılan Haşhaşî konusu tarihin en fazla tahrif edilen konuların başında gelmektedir. Ülkemizde özellikle Batılı oryantalistlerin Doğu üzerine yazdıkları mistik hikâyelerin tarih kaynağı olarak kullanılması ve bu işi ehil tarihçiler tarafından yapılması bizi üzmüştür.

Tesnim Haber Ajansı - Bilindiği üzere Fetullah Gülen hareketinin FETÖ olarak ortaya çıkmasıyla beraber birçok köşe yazarı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın söylemlerinden yola çıkarak FETÖ mensuplarını “Haşhaşiler” olarak isimlendirmeye başlamıştır. Doğal olarak bu tanımlama tarihte önemli bir yer tutan İsmailî hareketini gündemin önemli konularından biri haline getirmiştir. \Daha önce farklı yerlerde bu konuyla ilgili yazılar kaleme almıştım. Bu yazıyı kaleme alma sebebim Prof. Dr. Erhan Afyoncu’nun Sabah gazetesindeki köşesinde kaleme aldığı “FETÖ’nün İlham Kaynağı Haşhaşiler” ve “Assasin (Suikastçi) Kelimesinin Kaynağı ‘Haşhaşin’dir.” isimli yazılarıdır.

Prof. Dr. Erhan Afyoncu’nun yazılarında gözümüze çarpan birçok noktayı dile getirdikten sonra açıklama yapacağım.

• Hasan Sabbah’ın Haşhaşi terör örgütü kurduğu,

• Hasan Sabbah’ın eğitimi yasaklayarak, adamlarını cahil bıraktığı,

• Yapay cennet konusu ve adamlarını esrar’a alıştırdığı,

• Marco Polo’nun seyahatnamesinden kesitler sunarak “Assasin” kelimesinin kaynağını buraya dayandırması,

Evet, sayın Afyoncu’nun yazısından dikkat çeken bu noktalara bizde açıklama getirmek istedik.

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki Hasan Sabbah oluşturduğu yapıyı terör örgütü olarak kurmamıştır. Bu konuyla alakalı aşağıda kaynak vereceğimizden ortaya çıkış şeklini açıklayacağım. Batılı oryantalistler tarafından Haşhaşiler (Assasin) olarak adlandırılan bu topluluk İsmailî mezhebine bağlı yaşamış, kendilerine tehdit unsuru olan ve saldırgan tavır sergileyen kişilere karşı suikast eylemleri sergilemişlerdir.

Hasan Sabbah’ın eğitimi yasaklayarak, adamlarını cahil bıraktığı görüşü konusunda şuana kadar bu konuda en iyi çalışmalardan birini yapan “The Enstıtute Of Ismaili Studes” müdürü Farhad Daftary, “Kendi dönemlerinde kültürel faaliyetlere önem göstermişlerdir.” diyerek açıklık getirmiştir. Bunun yanı sıra yine kendi dönemlerinde Alamut Kalesinde kurulan muazzam el yazması kütüphanesi kültürel faaliyetlerin iyi bir şekilde devam ettiğinin göstergesi olarak karşımıza çıkar.

Yine sayın Afyoncu’nun değindiği bir başka konu ise yapay cennet konusu, Hasan Sabbah’ın adamlarını esrara alıştırdığı ve bu söylemleri Venedikli Seyyah Marco Polo’nun anlatımına dayandırarak belgelemesidir. Peki, Marco Polo seyahatnamesinde konuyu nasıl ele almıştır?

“O (Hasan Sabbah), bir vadiyi çevirmiş her çeşit meyveyle dolu, daha önce hiç görülmemiş, çok geniş ve çok güzel bir bahçe haline getirilmiştir. Onun içinde hayal edilebilen en zarif köşkler ve saraylar inşa edilmişti… ve orada serbestçe şarap, süt, bal ve su akan oluklar vardı. Müzik aletlerinin her çeşidini iyi çalabilen, çok güzel şarkı söyleyen ve seyredenleri büyüleyecek bir şekilde dans eden, çok sayıda dünyanın en güzel kadınları ve cariyeleri vardı… ve bu bölgelerin Müslümanları oranın cennet olduğuna inanırlardı!”

Marco Polo’nun Alamut Kalesi yakınlarından geçmesi yaklaşık olarak 1271- 75 yıllarına denk gelmektedir. Yani bu sırada yaklaşık olarak 20 yaşında (doğum 1254) olan Marco Polo’nun seyahatnamesinin ise ömrünün son 20 yılına yakın kaleme alındığını hesaba katarsak bu dönemde Avrupa’da ciddi şekilde Nizarî/ İsmailî ve Haşhaşi edebiyatı hâkimdi. Marco Polo’da dönemin önemli konusunda kayıtsız kalmayarak betimlemeleri ile diğer eserlerden farklı olarak Alamut Kalesini görmeden konuyu aktarmıştır.

Hasan Sabbah ve adamlarıyla ilgili bugünkü yanlış bilgilerin tek sebebi Marco Polo mu? Tabi ki hayır! Marco Polo’nun anlatımlarından etkilenen İtalyan şair Dante, “İlahi Komedya” isimli eserinde “Assasin” kavramını “Kötülük”, “Cani ve suikastçi” manalarıyla kullanarak yaygınlaştırmıştır. Bu konuyu 19. Yy.’ın önemli Osmanlı tarihçilerinden Avusturyalı Baron Joseph Von Hammer’de kaleme almıştır. Von Hammer “Haşhaşin Tarikati” isimli eserinde tüm çirkin rivayetleri kullanarak Hasan Sabbah’ı “İnsanlık tarihinin gördüğü en şeytanî yaratık” portesiyle okuyucularına sunmuştur. Yine bu konuda Daftary, “Hasan Sabbah ve İsmailîlik konusunda bu kadar olumsuz düşünülmesinin sebebi düşmanca tavır sergileyen Sünni ve Haçlı kaynaklarıdır.” diyerek açıklamıştır. Nitekim İbn’ül Kalanis, 1115 yılındaki Haçlı saldırısı sırasında Nizarî İsmailîler hakkında “Şam’ı savunan şerefli ve gururlu kahramanlar” olarak aktarmıştır.

Sonuç olarak FETÖ ve türevi terör örgütlerini yermek için kullanılan Haşhaşî konusu tarihin en fazla tahrif edilen konuların başında gelmektedir. Ülkemizde özellikle Batılı oryantalistlerin Doğu üzerine yazdıkları mistik hikâyelerin tarih kaynağı olarak kullanılması ve bu işi ehil tarihçiler tarafından yapılması bizi üzmüştür. Doğu toplumları açısından önemli bir yere sahip olan Hasan Sabbah ve İsmailîlik konusunun Batılıların eliyle terörist olarak nitelendirilmesi tarihsel bir hata olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yazıyı kaleme alarak Hasan Sabbah ve adamlarına FETÖ’nün ilham kaynağı yakıştırması yapılmasının İsmailîlere leke olduğunu vurgulamak istedik.

Hasan Sabbah, İsmailîlik ve Alamut Kalesi konusunda bilgi sahibi olmak isteyenlerin aşağıda belirttiğimiz kaynaklara başvurması fayda sağlayacaktır.

KAYNAKLAR:
1- Farhad Daftary, Muhalif İslam’ın 1400 Yılı İsmailîler, Raslantı Yay. İstanbul 2001.
2- Ayşe Atıcı Arayancan, Dağın Efendisi Hasan Sabbah ve Alamut, Yeditepe Yay. İstanbul 2012.
3- Zahide Ay, Alamut Sonrası Nizarî İsmailîliği, Önsöz Yay. İstanbul 2012.
4- İsmail Kaygusuz, Hasan Sabbah ve Alamut, Su Yay., İstanbul 2004.
5- Faik Bulut, Hasan Sabbah Gerçeği/ Eşitlikçi Dervişan Cumhuriyetleri, Berfin Yay., İstanbul 2010.
6- Amin Maalouf, Semerkant (Roman), Yapıkredi Yay., İstanbul 1997.
7- http://yesiligdir.com/yazar/yazi/7156
8- http://yesiligdir.com/yazar/yazi/7160

 

 Serdar Gündoğdu

En Önemli Röportaj Haberler
En Çok Okunan Haberler