«خبرنگار» عنصری که ترجمان کامل «دردمندی» است

به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»؛ عدالتخواهی از آرمانهای بلند هر جامعه آزادی در طول تاریخ بوده است؛ آرمانی که با فطرت وجودی هر انسانی سازگار است؛ ماجرای عدالت خواهی و مطالبه عدالت مسئله‌ای بوده که تمام انبیا و رادمردان عالم از ابتدای خلقت به دنبال آن بوده‌اند و از نثار خونشان برای تحقق این آرمان فروگذار نبوده‌اند.

با این اوصاف، مطالبه عدالت و با عدالت رفتار کردن برای هر انسانی واجب به‌نظر می‌رسد و همواره باید در تحقق آن کوشا باشد اما در جامعه پیچیده و شلوغ امروز که کارها و وظائف تخصصی‌تر شده‌اند به نظر می‌رسد مطالبه عدالت به «خبرنگاران و اصحاب رسانه» محول شده است.

عدالت‌طلبی و دردمندی خبرنگاران می‌تواند اصحاب رسانه را به یکی از پویاترین و کارآمدترین عناصر جامعه تبدیل کند در صورتی که اگر عنصر عدالت‌طلبی و دردمندی از خبرنگاران گرفته شود به مثابه استحاله درونی و نابودی حرفه خبرنگاری خواهد بود.

اما همواره مشکلاتی سرعت خبرنگاران را در مسیر تحقق عدالت کاسته است و شاید خبرنگاران را که می‌توانستند اهداف بزرگتری را دنبال کنند و نقش مفیدتری در جامعه داشته باشند مسائل خرد و بی‌ارزشی گریبانگیرشان شد؛ ابلاغ پیام که مهمترین کار اصحاب رسانه و خبرنگاران است در صورتی می‌تواند به بهترین نحو دنبال شود که خبرنگاران از  حداقلهای یک زندگی متوسط برخوردار باشند.

هنگامی که قرار است مشکلات جامعه نمود پیدا کند، نوک پیکانها به‌سمت خبرنگاران کج می‌شود که حق هم همین است اما با این حال بی‌انصافی است که مشکلات خبرنگاران را نبینیم؛ نجابت خبرنگاران به قدری بوده است که تا به حال زبان به مشکلات خود باز نکرده‌اند اما بد نیست به مناسبت روز خبرنگار به بخشی از این موارد پرداخته شود.

طبق قانون اگر شغل شما جزء مشاغل سخت و زیان آور باشد، می‌توانید با 20 سال سابقه کار متوالی و یا 25 سال سابقه کار متناوب در کار سخت و زیان‌آور بازنشسته شوید و در دوره بازنشستگی با وجود 20 سال کار، حقوق شما کامل محاسبه می‌شود اما شغل خبرنگاری که دومین شغل سخت دنیا است و با وجود قانون نه تنها برای خبرنگاران از حقوق کامل خبری نیست بلکه در کشورمان تا به امروز خبرنگاری نبوده که با اجرای قانون مشاغل سخت و زیان‌آور، 20 یا 25 ساله بازنشسته شده باشد.

جامعه‌ای که می‌خواهد پیشرفت کند همواره از طریق عناصر داخلی باید نقد شود و مشکلات جامعه واکاوی شوند و به‌سوی حل آنان قدم برداشته شود اما اگر شما به منتقدان اصلی جامعه فشار آوردید و آنها را در پیچ‌وخم معیشت قرار دادید و در پیکره دولت با بی‌تدبیری، بی‌سوادشان خواندید دیگر نباید انتظار جامعه‌ای پویا و پیشرفته داشت.

به قول معروف آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است اما خبرنگاران که معمولاً برای مطالبه عدالت، سراغ حساب ناپاکها می‌روند همواره از سوی صاحبان قدرت و ثروت مورد تهدید و تطمیع واقع می‌شوند.

خالی از لطف نیست که به بخشی از مرام‌نامه و قوانین اخلاقی رسانه‌های با سابقه جهان نگاهی بیندازیم تا ببینیم این رسانه‌ها برای حفظ روحیه عدالت‌طلبی در خبرنگاران خود چه اقداماتی انجام داده‌اند؛ روزنامه نیویورک تایمز که یکی از رسانه‌های قدیمی جهان است در کتاب راهنمای اخلاقی خبرنگاران خود در هفت بند جداگانه به موضوع قبول هدیه از سوی خبرنگاران و کارکنان روزنامه پرداخته است و در غالب موارد دریافت هدیه را ممنوع کرده است.

در بخشی از ضمیمه این کتاب راهنما می‌خوانیم:

«نیویورک تایمز گزارش دهندگان و ویرایشگران خود را از پذیرش هرگونه بها و ارزش از مردم یا گروهی که آنها را پوشش خبری می‌دهند ممنوع کرده است؛ روزنامه نمی‌خواهد خطر تأثیر‌پذیری عوامل بیرونی را بپذیرد تا اینکه در پوشش موضوعاتی بحث‌برانگیز دچار انحراف شوند چون‌که برخی از احزاب علاقه‌مند هستند قدردانی‌های سریع برای این تلاشها کنند.»

همان‌طور که مشاهده کردید برای اینکه کارکنان روزنامه‌ای با این پیشینه به دام بازیهای جناحی و حزبی نیفتند و بدون تأثیرپذیری از عوامل بیرونی و کمال صداقت را در پوشش اخبار رعایت کنند، خبرنگاران از دریافت هر نوع هدیه‌ای پرهیز داده شدند.

بر همین اساس دیگر رسانه‌ها و انجمنهای دیگر نیز از همین طیف قوانین در مرام‌نامه‌های خود دارند برای مثال انجمن حرفه‌ای خبرنگاران در بخشی از مرام‌نامه اخلاقی‌اش با عنوان فعالیت مستقل بیان می‌کند:

«بالاترین الزام و وظیفه خبرنگاری اخلاقی خدمت به عموم مردم است؛ روزنامه‌نگاران باید هرگونه هدیه،‌ مساعدت، پاداش، مسافرت رایگان و رفتارهای ویژه را رد کند و از سیاست و دیگر فعالیتهای حاشیه‌ای که ممکن است به توافقی بر سر اطلاعات بیانجامد و به بی‌طرفی صدمه بزند، پرهیز کنند.»

با این رویکرد متوجه می‌شویم که در سراسر عالم صاحبان قدرت و ثروت همواره از تطمیع خبرنگاران برای نیل به اهداف خود و سمت‌دهی به اخبار بهره می‌برند که البته با روح خبرنگاری و عدالت‌طلبی در تعارض است.

با این نگاه یکی از روشهای ناپسند برخی از نهادها، دادن هدایای نامتعارف در برخی از مناسبتها است؛ یادمان نرفته سکه‌های آقای ترکان (مشاور حسن روحانی) به عوامل برنامه تلویزیونی پایش پیش از شروع برنامه که البته با وجود خبرنگاران انقلابی در این مجموعه که از دریافت این هدیه خودداری کردند به عاملی برای رسوایی مشاور آقای روحانی تبدیل شد.

شاید دلیل عمده این‌گونه برخوردها با خبرنگاران، عدم تامین مناسب مالی از سوی خبرگزاریها و سازمانهایی است که خبرنگاران در آنها مشغول به کار هستند برای مثال خبرنگاری که دومین شغل سخت دنیا به‌حساب می‌آید هنوز پیشکسوتان این حوزه برای بازنشستگی 25 ساله دچار مشکل هستند.

البته که خبرنگاران و اصحاب رسانه در کشوری انقلابی همچون ایران به تولید خبر با رویکردی صادقانه می‌پردازند و هدفی جز اصلاح ناراستی‌ها ندارند و عدالت‌طلبی را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.

انتهای پیام/