مردم پاکستان در «ایران دوستی» همصدا هستند؛ اوضاع سیاسی ۲ کشور باید پیشرفت کند
دیپلمات مشهور و سابق پاکستانی با اشاره به روابط اسلامآباد و تهران اعلام کرد که هیچ کشوری در دنیا وجود ندارد که بتواند روابط خوب ایران و پاکستان را برهم زند و در عمق این روابط خدشهای وارد کند.
«شاهد امین» دیپلمات سابق پاکستان که در سطح جهانی چهرهای شناخته شده است در گفتوگو با خبرنگار دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم تصریح کرد که مردم کشورش در زمینه «ایران دوستی» همدل و هم صدا هستند و کسی در پاکستان نیست که به دنبال گسترش روابط با ایران نباشد.
به گفته وی، حتی در دوران حکومت ضد شیعی «ژنرال ضیاء الحق» پاکستان جزو معدود کشورهایی بود که در جنگ ایران و عراق طرف ایران را گرفت و کمک تسلیحاتی انجام میداد.
در ادامه متن گفتوگوی دیپلمات پاکستانی با خبرگزاری تسنیم را میخوانید.
تسنیم: شما یکی از کهنهکارترین کارمندان وزارت خارجه و سفیران پاکستان هستید، روابط اسلامآباد و تهران را چگونه ارزیابی میکنید؟
وقتی کشور پاکستان ایجاد شد، تنها دشمنی که داشت هند بود، ما برای اینکه با دنیای خارج ارتباط برقرار کنیم، تلاش گستردهای انجام دادیم و به همین دلیل، آمریکا، انگلیس، ایران و ترکیه جزو هم پیمانان نظامی ما شدندولی تفاوت فراوانی بین سال 1950 میلادی و سال 2016 است، البته در آن زمان با ایران دوست بودیم و هم اینک نیز یکی از بهترین دوستان ما ایران است. چرا که دوستی میان دو کشور است نه در میان شخصیتهای سیاسی آنان.
روابط سال 1947 تا 1970 بهترین ارتباط در تاریخ دو کشور بوده است، به خصوص در زمینههای سیاسی و نظامی ایران کمک فراوانی به ما انجام داد.
تسنیم: پس از سال 1971 چه تغییراتی در روابط دو کشور به وجود آمد؟
کشور ما در آن واحد هم جزو آسیای غربی است هم مرکزی هم شرقی! در جنگ سال 1971 که منجر به از دست رفتن بخشهایی از پاکستان شد، در شرایط بحرانی قیمت نفت نیز بالا رفت و باعث شد تا ایران به کشوری ثروتمند تبدیل شود، همین باعث شد شاه ایران به جای دوستی و برادری سیاست کنترل و حکومت را در خصوص پاکستان در پیش گیرد، در همان زمان بود که شاه ایران در خصوص بلوچستان پاکستان بیانیهای صادر کرد که به شدت مخالف وحدت ملی پاکستان بود. این بیانیه برای حدود سال 1973 است که روابط دو کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داد.
تسنیم: آیا علاوه بر بیانیه در خصوص بلوچستان، شاه ایران اقدامی ضد پاکستان انجام داده بود؟
هنگامی که پاکستان میزبان کنفرانس کشورهای اسلامی بود، ذوالفقار علی بوتو رئیس جمهور پاکستان بود که با «معمر قذافی» دیکتاتور لیبی ارتباط بسیار خوبی داشت، به گونه ای که در سال 1971 لیبی همکاری گستردهای با پاکستان در حال جنگ با هند، داشت، همین ارتباط دوستانه باعث شد تا شاه ایران در این کنفرانس شرکت نکند زیرا ارتباط «محمد رضا پهلوی» با «معمر قذافی» به شدت تیره بود.
تسنیم: شما انقلاب ایران را از نزدیک دیدید زیرا جزو کارمندان سفارت پاکستان در ایران بودید. پس از سقوط دولت شاهنشاهی در ایران و آغاز انقلاب اسلامی چه تغییری در این روابط به وجود آمد؟
بله درست است، کارمند سفارت پاکستان بودم و انقلاب را از نزدیک لمس کردم. من به دولت مطبوع نوشتم که این انقلاب صد در صد پیروز خواهد شد، لذا ارتباطشان را با آن بیشتر کنند.
شیرینترین زمان وقتی بود که متوجه شدم نام ایران به جمهوری اسلامی تغییر کرد زیرا ماهم «جمهوری اسلامی پاکستان» بودیم و این اوج تفاهم میان دو کشور بود. حتی در انقلاب اسلامی علاقه فراوانی به علامه اقبال لاهوری وجود داشت که این خود باعث پیشرفت روابط شد. ولی اتهام رابطه با آمریکا باعث شد مانعی جدی برسر روابط ما با انقلاب ایران به وجود آید. درحالیکه رابطه پاکستان با آمریکا چندان هم خوب نبود، آمریکا حکومت پاکستان را دیکتاتوری خوانده و «کارتر» تحریم های مختلفی علیه پاکستان لحاظ کرده بود.
مشکل دیگر ارتباط نسبتا خوب پاکستان با شاه ایران بود که سبب ایجاد شک در بین انقلابیها شده بود حال آن که ارتباط خوب ما با شخص شاه نبود بلکه او را در آن زمان نماینده مردم ایران میدانستیم.
تسنیم: ارتباط پاکستان در زمان جنگ ایران و عراق چگونه بود؟
جنگ ایران و عراق نقطه عطفی است در ارتباط ایران و پاکستان، چراکه همزمان روسیه نیز به افغانستان حمله کرد، پاکستان و ایران بر آن بودند که به مردم مظلوم افغانستان کمک کنند، ولی با این حال روابط دو کشور چندان تغییر نکرد زیرا آمریکا در نبرد با نیروهای روس به پاکستان کمک میکرد و این ارتباط با واشنگتن برای ایران ناخوشایند بود. ولی با این حال «ژنرال ضیاء الحق» در جنگ ایران و عراق کمکهای خوبی به ایران کرد.
تسنیم: آیا «ژنرال ضیاءالحق» به ایران کمکهای نظامی انجام داد؟
دقیقا، پاکستان کمکهای نظامی خوبی به ایران انجام داد، حتی این کمکها باعث شد با کشورهای حاشیه خلیج فارس به مشکل بر بخوریم، آنها اعتراضات زیادی به این کمکها داشتند، با این حال ما به کمکهای خود ادامه دادیم و روابط دیپلماتیک خود را نیز ارتقا دادیم.
در سه سال اول جنگ، عراق در موضع قدرت بود و ما دوست داشتیم جنگ زودتر خاتمه یابد ولی آرام آرام وزنه جنگ به سود ایران سنگین شد و «صدام» دوست داشت جنگ به پایان رسد ولی ایران قبول نمیکرد، پاکستان در این زمان شروع به نقش آفرینی برای میانجگری کرد و قصد داشت به نفع ایران گام بردارد، ولی با این حال ایران راضی نشد.
در سال 1988 ایران قطعنامه را پذیرفت و هیچ خسارتی نتوانست دریافت کند درحالیکه اگر میانجیگری پاکستان را می پذیرفت خسارات ناشی از جنگ را دریافت میکرد.
تسنیم: آیا در دهه 90 تغییر خاصی در ارتباط ایران و پاکستان رخ داد؟
در دهه 90 طالبان ظهور کرد و اختلافات بیشتر شد، جنگهای تفرقه انگیز آغاز شد، ایران باید به خاطر آورد که پاکستان هرگز درگیر مسائل اینچنینی نبوده است، «محمد علی جناح» بانی پاکستان، یا آصف علی زرداری رئیس جمهور پیشین پاکستان شیعه بودهاند. ولی با این حال روابط محدودی که پاکستان با طالبان داشت و دلیل آن هم وجود دشمنی به نام هند بود باعث شد که روابط ایران و پاکستان خوب نشود.
پاکستان نمیخواست برای خود دشمنی جدید به نام افغانستان بسازد بنابراین مجبور بود که با حکام آن زمان که طالبان بودند روابط داشته باشد، همانطور که در زمان حکومت شاه ایران، با او ارتباط داشت.
منظور ما ارتباط با طالبان یا شاه ایران نبوده است بلکه ارتباط ما با مردم افغانستان و مردم ایران بوده است.ما همیشه خواستار روابط دوستانه با ایران بوده وهستیم و دولتمردان ایران باید این واقعیت را قبول کنند که مردم پاکستان از صمیم قلب خواهان گسترش روابط با ایران هستند. در سال 2003 تنشهای ما با هند افزایش یافت و مسئله کشمیر و غصب این سرزمین توسط هند نیز به آن اضافه شد.
تسنیم: ایران نیز از حامیان کشمیر است، آیا بیانیهای از سوی این کشور دریافت میشود؟
ما هیچ مشکلی با ایران نداریم، ولی متاسفانه گاهی نویسندگان ایرانی علیه پاکستان و درحمایت از هند مقالاتی مینویسند.
ایران باید این را بداند که اگر هند سد پاکستان را از میان بردارد همان جنگی که با پاکستان دارد را با ایران نیز خواهد داشت، مشکل هند اسلام است و با کشورهای اسلامی مشکل دارد نه فقط پاکستان، من به شخصه در سال 1993 تا 1997 سفیر پاکستان در کشمیر بودم ولی دولت وقت ایران بیانیه علیه ظلم فراوان هند بر مسلمانان کشمیر صادر نمیکرد.
تسنیم: ولی رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، بیانات فراوانی در دفاع از مسلمانان مظلوم کشمیری داشته تا جایی که دولت هند اعتراضاتی انجام داده است، حتی تلویزیون ایران که دائما در حق مردم مظلوم کشمیر سخن میگوید را تحریم کردند، در زمانی که کشورهای عربی در خصوص مسئله کشمیر از پاکستان حمایت نکردند. آیا این را قبول ندارید؟
در رابطه با دورانی صحبت میکنم که خودم سفیر پاکستان در کشمیر بودم، صحبت در موارد دیگر اگر سرجای خود باشد خوب است، خوب بخاطر دارم که «دکتر علی شریعتی» علاقهای وافر به «علامه اقبال» داشت. حتی هیچگاه اعتراضی از سوی پاکستانیها در مقابل سفارت های ایران در پاکستان صورت نگرفته است که خود این نشان دهند روابط خوب دو کشور بوده و هست.
تسنیم: در قرن 21 و زمان رئیس جمهوری «دکتر روحانی» چه تحولاتی در روابط دو کشور پدید آمده است؟
برای هر کشور مسلمانی ارزش قائل هستیم، ما حتی مخالف جنگ آمریکا با افغانستان بودیم که به بهانه حادثه 11سپتامبر انجام شد. ولی چارهای نداشتیم و نمی خواستیم بخاطر طالبان خود و کشورمان را به دردسر بیندازیم، در زمان ریاست جمهوری «دکتر روحانی» اوضاع کمی بهتر شده است و امید میرود در زمینههای گوناگون روابط پیشرفت داشته باشد. من با شنیدن صحبتهای سجادپور که معاون وزیر خارجه ایران است استنباط کردم، ایران به دنبال حل معضلات موجود است.
تسنیم: برای بهتر شدن روابط میان دو کشور چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
بهتر است ابتدا مشکلات سیاسی توسط مسئولین دو کشور حل و فصل شود، گروههای مختلف اقتصادی و تجاری دائما با هم مراوده داشته باشند تا ارتباط میان دو کشور گستردهتر شود. پاکستان باید در روابطش با آمریکا و عربستان سعودی ملاحظه ایران را داشته باشد، تا سبب دلخوری دولتمردان این کشور فراهم نشود.
تسنیم: ایران و پاکستان به دنبال افزایش معاهدات استراتژیک هستند، آیا پیش از این نیز معاهداتی اینچنینی میان دو کشور بوده است؟
ما از سال 1950 با ایران معاهدات نظامی داشتهایم واگر ایران آماده توافقات استراتژیک با پاکستان باشد برای ما بسیار خوب خواهد بود. ولی سوال این است که آیا ایران چنین کاری خواهد کرد؟ زیرا برقراری روابط نظامی و استراتژیک میان ایران و پاکستان به نارضایتی هند منجر خواهد شد، شما اگر دقت کنید می بینید ایران در سال 2003 افسران ارتش خود را برای شرکت در دورهای تربیتی و آموزشی به هند فرستاد، به نظر شما چرا به پاکستان نفرستاد؟
کسانی که در کشوری آموزش نظامی ببیند همیشه برای آن کشور اهمیت قائل خواهند بود، حال نظامیان ایرانی برای هند چنین ارزشی قائل هستند، بنابر این بهتر است ابتدا اوضاع سیاسی پیشرفت کند من حتی به خاطر دارم که در سال 1984 که آیت الله خامنهای رئیس جمهور ایران بودند در سفر به پاکستان تصریح کردند که من در رابطه با علامه اقبال لاهوری یک کتاب نیز نوشتهام.
این گونه رفتارها میتواند باعث افزایش ارتباط دو کشور شود. مردم پاکستان علاقه فراوانی به ایران دارند و در پاکستان کسی نیست که خواستار توسعه روابط با ایران نباشد. بجاست دولتمردان ایرانی نیز اتهام فعالیت گروههای تروریستی چون «جندالله» را به پاکستان نزنن و با همکاری سعی در ریشه کن کردن آن کنند.
انتهای پیام/.