سودآوری صنایع‌دستی در حاشیه
هرچند گفته می‌شود که ایران از نقطه نظر صنایع‌دستی ظرفیت و پتانسیل بالایی در درآمدزایی ارزی دارد اما این مهم نه تنها دراین دولت که حتی در دولت‌های پیشین نیز مورد توجه نبوده است.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، هرچند گفته می‌شود که ایران از نقطه نظر صنایع‌دستی ظرفیت و پتانسیل بالایی در درآمدزایی ارزی دارد اما این مهم نه تنها دراین دولت که حتی در دولت‌های پیشین نیز مورد توجه نبوده است. این اتفاق در حالی رخ داده که همه مسئولین و متولیان به این نکته واقفند که تمرکز بر درآمدهای نفتی نمی‌تواند چاره حل مشکلات اقتصادی کشور و گره کور افتاده برجان آن باشد.
مراجع رسمی و غیررسمی آمار و ارقام‌های متفاوتی را از سهم صنایع‌دستی ایران از تجارت جهانی مطرح می‌کنند اما متاسفانه این مهم به مانند بسیاری از منابع مغفول مانده دیگر به قدری کم و ناملموس است که نمی‌توان چشم امیدی به آینده آن داشت مگر آنکه متولیان دست از شعار و وعده و وعید برداشته و راه عمل را در پیش بگیرند.
آمارهای غیررسمی بر این نکته تاکید دارد که درحال حاضر درآمد حاصل از صادرات جهانی صنایع‌دستی کشورهایی که در این زمینه فعال هستند به 300میلیارد دلار رسیده که سهم ایران از این رقم تنها 8 درصد است و این درحالی است که کشورهایی مثل چین، هند وحتی پاکستان و ویتنام نیز در زمینه تولید و صادرات صنایع‌دستی از ایران پیشی گرفته‌اند به طوری که هم‌اکنون کشوری مانند چین درآمد خود از صادرات صنایع‌دستی را به رقم 5 میلیارد و 500میلیون دلار رسانده و در حال تبدیل شدن به بزرگترین بازار فروش این صنایع است. این اتفاق در حالی در چین رخ داده که در تمام دنیا ایران و فرش ایرانی ضرب‌المثلی بی‌بدیل است و تمام مردم دنیا ؛ایران را با فرش‌های نفیس تداعی می‌کنند.
در همین راستا گفته می‌شود که کشور هند نیز فقط در سال 2013سه میلیارد و سیصد میلیون دلار از طریق صادرات صنایع‌دستی به کشورهایی همچون آمریکا، کانادا و استرالیا درآمد به دست آورده که این رقم نسبت به درآمد سال گذشته این کشور،600میلیون دلار افزایش داشته است. این درحالی است که به غیر از این کشورها، پاکستان نیز در این زمینه از ایران پیش افتاده به نحوی که این کشور یک میلیارد و پانصد میلیون دلار از راه فروش صنایع‌دستی بدست آورده و ویتنام نیز با دویست میلیون دلار فروش بیشتر از ایران، سهم درآمد خود را به پانصد میلیون دلار ارتقا داده است.
نگاهی گذرا به ظرفیت و پتانسیل‌های موجود در کشور در زمینه تولید صنایع‌دستی نشان می‌دهد که تمام استان‌های کشور با تنوع صنایع‌دستی که دارند از نقاط قوت خوبی دراین زمینه بهره‌مند شده اند.
به طور مثال تولیدات محصولات چرمی وصنایع وابسته در استان آذربایجان شرقی و همدان؛ خاتم‌کارى، میناکارى، مینیاتور، قلمزنى، پارچه‌های قلمکارو زرباف استان اصفهان؛ تولید فرش کرک و ابریشم و گلیم منحصربفرد گل برجسته استان ایلام و یا تولید انواع فرش و گبه و گلیم صادراتى در استان‌های کردستان و لرستان؛ تولید انواع خورجین، جوراب و شال در خراسان؛ تولیدانواع چاقو، ملیله و چارق در استان زنجان؛ حصیر بافی، سوزن دوزى و خامه دوزى استان سیستان و بلوچستان و استان گیلان ومازندران در زمینه صنایع چوبی و... همه و همه منجر به آن شده تا ایران به عنوانی کشوری منحصر به فرددر تولید صنایع‌دستی به شمار رود اما این مهم تا زمانی که صرفه و درآمد اقتصادی برای کشور نداشته باشد عملا به هیچ کار نمی‌آید.
ظرفیت پنهان
کارشناسان و تحلیلگران این حوزه در ارزیابی بروز چنین اتفاقی دلایل و عوامل متعددی را مطرح می‌کنند که اصلی‌ترین و مهمترین آن به عدم حمایت و توجه متولیان به این صنعت است. این گروه اعلام می‌کنند که ایران با دارا بودن بیش از250 رشته هنری سنتی و صنایع‌دستی باید جایگاه ویژه‌ای در میان صادرکنندگان داشته باشد اما برخی بی‌توجهی‌ها و نبود حمایت های لازم از تولیدکنندگان اینگونه صنایع موجب شده تا ایران در مقایسه با سایر کشورها نتواند از این بازار بزرگ سهم قابل توجهی را نصیب خود کند.
این فعالان همچنین ظرفیت و پتانسیل قابل توجه این حوزه در اشتغال‌زایی را مدنظر قرار داده و می‌گویند در شرایطی که یکی از اصلی‌ترین و بزرگترین چالش‌های دولت اشتغال‌زایی و کاهش نرخ بیکاری است توجه به چنین مساله‌ای می‌تواند مسیر راه را به شکل معجره‌آسایی برای متولیان هموار کند.
به اعتقاد این گروه ظرفیت مطلوب موجود در بخش صنایع‌دستی به جهت اشتغال‌زایی به حدی است که با ایجاد رونق در این حوزه می‌توان بخش‌های مختلف صنعت گردشگری مانند صنایع‌دستی ایرانی را به جهان معرفی کرده و راه را برای جهانی شدن نیز هموار کرد اما این مهم اجرایی نخواهد شد مگر با بسترسازی مناسب و تقویت بخش خصوصی برای فعالیت پررنگ در این حوزه .
کارشناسان و دست‌اندرکاران حوزه صنایع‌دستی با اشاره به این مساله که متولیان و تصمیم‌گیران اقتصادی کشور برخلاف حرف‌هایی که مطرح می‌کنند اعتقادی به درآمدزایی حوزه صنایع‌دستی ندارند می‌گویند: متاسفانه مسئولان به این موضوع ایمان ندارد که صنایع‌دستی می‌تواند یکی از منابع مطمئن درآمد ارزی و تولید ناخالص داخلی و یکی از مهمترین منابع ایجاد اشتغال باشد و بی‌شک تداوم چنین نگاه و برداشتی منجر به آن شده تا سهم خود را از این مهم در اختیار رقبا قرار دهیم.
این منتقدان با بیان اینکه بروز این رخداد از ناموفق بودن مدیریت دراین حوزه حکایت دارد می‌گویند بی‌شک این اتفاق از آن نشات می‌گیرد که در حوزه مدیریت صنایع‌دستی ناموفق بوده‌ایم چراکه اگر چنین نبود متولیان با مهیا کردن شرایط برای حضور بخش خصوصی و تدوین بستر لازم برای پررنگ‌تر شدن این نقش به گونه‌ای عمل می‌کرد تا بخش خصوصی و تعاونی به شکل کارآمدتری در این حوزه حضور یابند و با اقدامات خلاقانه و نو سهم واگذار شده ایران از صادرات این مهم به دنیا را باز پس بگیریم.
چالش‌های پیش‌رو
فعالان این حوزه در ادامه این مهم چالش‌های دیگری را نیز برای این بی‌توجهی پیش‌روی صنایع‌دستی می‌دانند و معتقدند مالیات‌های سنگین و برخوردهای سلیقه‌ای با صادرکنندگان این حوزه و همچنین تبدیل ریالی درآمدهای ارزی ناشی از صادرات صنایع‌دستی به نرخ ارز مرجع را به عنوان سایر معضلات این حوزه برشمرده و می‌گویند: اگراین موارد حل نشود باز هم چالش‌های گسترده‌تری را ایجاد می‌کند و در شرایطی که اقتصاد کشور به عنوان یک اقتصاد تک‌محصولی که درآمدش وابسته به قیمت نفت است به منظور حل کاهش درآمدهای ارزی؛ تجارت صنایع‌دستی را در پیش بگیرد که به نسبت سایر صنایع با هزینه تولید پایین، تنوع تولید، عدم نیاز به زیرساخت‌های گسترده و نیازمند حجم بالای سرمایه‌گذاری و همچنین سهم بالا در اشتغال‌زایی روبه‌رو است و می‌تواند سهمی عمده و چشمگیری در رشد اقتصادی و افزایش درآمدهای ارزی کشور از محل صنایع غیرنفتی داشته باشد.
منبع: سیاست روز
انتهای پیام/
