بیسوادی حقوقی در تجارت انرژی
قطع واردات گاز و قطع صادرات برق دو خبر مهم در حوزه انرژی کشور بود؛ در هر دو مورد نیز مشکلات اقتصادی و قراردادی موجب این اتفاق شده است و تراز انرژی کشور دچار تغییرات جدی شده است.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، قطع واردات گاز و قطع صادرات برق دو خبر مهم در حوزه انرژی کشور بود؛ در هر دو مورد نیز مشکلات اقتصادی و قراردادی موجب این اتفاق شده است و تراز انرژی کشور دچار تغییرات جدی شده است.
همزمان با مذاکرات جدی که میان ایران و ترکمنستان در عشقآباد صورت گرفت خبری منتشر شد که ایران صادرات برق خود را به عراق قطع خواهد کرد زیرا عراقیها تا به امروز 2/1 میلیارد دلار از بدهی خود را پرداخت نکردهاند. دقیقاً مانند ادعای ترکمنها که ماههاست به ایران هشدار میدادند برای ادامه جریان گاز بهتر است بدهی 8/1 میلیارد دلاری خود را پرداخت کنند.
هرچند شرکت ملی گاز ایران توانست تفاهمنامهای را با ترکمنستان برای تداوم جریان گاز امضا کند اما چند روز بعد خبر آمد که آنها گاز را قطع و اعلام کردهاند در صورت پرداخت بدهی جریان گاز برقرار میشود مانند ایران که به عراق گفته است در صورت پرداخت بدهی خود میتواند از برق ایران بهرهمند شود. ایران 2/1 میلیارد دلار از بغداد میخواهد و عشقآباد نیز صورتحساب 8/1 میلیارد دلاری خود را روی میز گذاشتهاست.
هرچند مدت قرارداد ایران با عراق برای صادرات برق پایان یافته است ولی دلیل اصلی وزارت نیرو برای قطع صادرت برق بدهی عراق بوده است مانند دلیل ترکمنها برای قطع صادرات گاز خود به کشور. رسانههای عراق هم نسبت به این اقدام ایران واکنش سختی نشان دادند مانند رسانههای ایران که اقدام ترکمنستان را باجخواهی این کشور عنوان کردند در حالیکه مبانی اقتصادی و منطق قراردادی – منطقهای را فراموش کردهاند.
پس از سفر مسئولان ایرانی به عشقآباد برای مذاکره، مسئولان عراقی به ایران سفر میکنند تا با وزارت نیرو توافق کنند که از چه طریق و با چه مکانیسمی میتوانند بدهی را صاف کرده و قرارداد جدید صادرات برق را منعقد کنند.
سفر به ایران
هوشنگ فلاحتیان، در پاسخ به این سؤال که آیا صادرات برق ایران به عراق همچنان متوقف است و آیا هیئت ایرانی توانست طرف عراقی را برای مبادله قرارداد جدید ترغیب کند، گفت: هیئت ایرانی که هفته گذشته برای مذاکره در خصوص نحوه صادرات برق ایران به عراق به این کشور سفر کرده بود به کشور بازگشته و توافق شده است که هفته آینده هیئت عراقی به ایران سفر کند تا در خصوص ادامه صادرات برق به این کشور قرارداد جدیدی میان دو کشور مبادله شود.
وی افزود: طبیعی است که پس از مبادله قرارداد جدید میان دو کشور، صادرات برق ایران برای سال 2017 مجدداً از سر گرفته خواهد شد، هر چند باید در خصوص نحوه پرداخت مطالبات نیز توافقاتی صورت بگیرد.
فلاحتیان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه میزان بدهی عراق به ایران از بابت خرید برق به چه میزان است، گفت: به هر حال، مطالبات یک امری طبیعی است و به همین منظور، طرف عراقی برنامههای خود را برای پرداخت مطالبات باید برنامهریزی کند بنابراین در مذاکراتی که صورت خواهد گرفت، این بحث مطالبات نیز میان مقامات ایرانی و مقامات عراقی انجام خواهد شد.
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی در پاسخ به این سؤال که آیا در مذاکراتی که هفته آینده صورت خواهد گرفت، بحث افزایش قیمت برق صادراتی ایران به عراق نیز مطرح خواهد شد، گفت: قیمت صادرات برق به نوعی تابعی از نرخ هر بشکه نفت یا گاز در بازارهای جهانی است، چراکه این دو کالا نهادههای اصلی تولید برق را تشکیل میدهند، پس طبیعی است که اگر تغییر محسوسی در قیمت نفت و گاز صورت نگرفته باشد نباید انتظار داشته باشیم که قیمت برق صادراتی ایران به عراق بالا برود.
فلاحتیان در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال اینکه میزان صادرات برق ایران به عراق نیز افزایش یابد، گفت: صادرات برق ایران بسته به روزها و هفتهها متفاوت است، به طوری که میزان صادرات برق ایران از 700 مگاوات تا 1500 مگاوات متغیر است، بنابراین چون شبکه برق کشور عراق چندان مناسب نیست تصور نمیکنیم که میزان صادرات برق ایران به عراق افزایش یابد.
وضعیت گاز چطور است؟
همچون بخشی از عراق که برق ندارد در ایران هم خبرهای ضد و نقیضی درباره کمبود گاز منتشر میشود و وزارت نفت برای برطرف کردن این مشکل از CNG استفاده میکند. در حال حاضر گاز یکهزار خانوار در استان خوزستان با CNG تأمین میشود و گازرسانی به دو نقطه از استان مازندران با سوخت CNG در دستور کار مجموعه وزارت نفت قرار گرفته است، همچنین بخشهایی از استان اصفهان نیز کاندیدای گازرسانی با سوخت CNG هستند.
کنار تمامی راهکارهای در نظر گرفته شده، گازرسانی با سوخت CNG نیز در دستور کار مجموعه وزارت نفت قرار گرفته است، بدین صورت که با انتقال کپسولهای CNG به مناطقی که دچار افت فشار گاز یا قطعی گاز شدهاند و همچنین مناطقی که هنوز از نعمت دسترسی به خط لوله سراسری گاز برخوردار نیستند، تزریق گاز به شبکه مصرف صورت میگیرد.
خوشبختانه فعلاً سرمای سختی کشور و به ویژه شمال کشور را در بر نگرفته است و امید است با چنین اقداماتی مشکل خاصی پیش نیاید اما نکته مهمتر در این باره، منطق اقتصادی در قراردادهای تجارت انرژی و البته هوشمندی مسئولان برای در نظر گرفتن راهکارهای جایگزین جهت رفع نیازهاست. متأسفانه وزارت نفت با وجود آنکه از احتمال فراوان قطع گاز خبردار بود اما طی سه سال گذشته هیچ اقدامی برای در نظر گرفتن راهکارهای اساسی در نظر نگرفت و امروز برای جلوگیری از قطع گاز – با وجود افزایش دو برابری تولید گاز- گاز خود و شرکتهای زیرمجموعه را قطع کرده است. احتمالاً در عراق هم وضعیت خاموشیها به این شکل باشد.
منبع: جوان
انتهای پیام/