اهمیت حفظ آداب ظاهری و باطنی قرآن

حجت‌الاسلام سیدمرتضی میرکتولی،‌ مدیر مجمع عالی تفسیر قرآن در گفت‎وگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا با بیان اینکه آداب قرآن در دوسته آداب ظاهری و باطنی قرار دارد، گفت: در آداب تلاوت قرآن یکسری امور را باید به صورت ظاهری مقید بود، زیرا شرع مقدس رعایت آن را برای ما واجب کرده است. مثل عدم تماس بدن به آیات قرآن بدون وضو. بنابراین این امورات به موضوع طهارت هنگام تلاوت قرآن ارتباط دارد. همچنین وجوب سجده کردن هنگام خواندن آیات سجده‌دار از امور ظاهری آداب تلاوت قرآن است.

وی در بیان سایر آداب ظاهری تلاوت قرآن، اظهار کرد: اما اموری است که هنگام تلاوت قرآن رعایت آن واجب نیست اما در حضور قلب به ما کمک می‌کند، مثل به صورت نشسته و با آرامش قرآن خواندن طوری که گویی با خداوند داریم سخن می‌گوییم. حتی اگر نشسته هستیم،‌ اگر توانایی داریم به صورت دو زانوی ادب بنشینیم و در صورت توانایی به دیوار یا پشتی تکیه ندهیم.

میرکتولی با اشاره به اینکه قرآن را با صدای آشکار و خوش بخوانیم، گفت: سعی کنیم قرآن را با صدای متوسط و همراه با حزن و اندوه بخوانیم گویی که انسان جان و دل خود را به قرآن سپرده است. یعنی وقتی به آیات عذاب رسیدیم، حالت انذار و ترس و هنگامی که به آیات بشارت می‌رسیم، حالت شور و وجد و امید برای رسیدن به این بشارتها به ما دست دهد.

وی با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) قرآن را با صوت حزین قرائت می‌کرد، افزود: در احوالات امام سجاد(ع) وارد است که ایشان قرآن را با صوت حزین و خوش می‌‌خواند. آن قدر زیبا می‌خواند که هرکس صدای وی را می‌شنید، از حرکت می‌ایستاد و گوش می‌داد. در احوالات پیامبر گرامی اسلام(ص) نیز همین موضوع هست تا جایی که دلهای منافقان و دشمنان اسلام را به خود جلب می‌کرد.

مدیر مجمع عالی تفسیر قرآن در بیان اهمیت پناه بردن به خداوند قبل از تلاوت قرآن گفت: خداوند در آیه98 سوره نحل می‌فرماید: «فإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ؛‌ پس چون قرآن مى‏ خوانى از شیطان مطرود به خدا پناه بر». استعاذه هم یک معنای ظاهری و یک معنای باطنی دارد که باید هر دو را رعایت کرد. در ظاهر این است که جمله «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» را قبل از قرائت «بسم الله الرحمن الرحیم» بگوییم. البته معنای آیه این است که وقتی قرآن را خواندی و تمام کردی استعاذه بکن، بنابراین اینجا ممکن است منظور اراده قرائت باشد.

میرکتولی با اشاره به اینکه حقیقت استعاذه این است که انسان سقف خودش را از نظر عملی و زبانی و فکری بداند، افزود: در این حالت انسان باید بداند هر لحظه امکان خطا، سقوط و انحراف او وجود دارد و ممکن است شیطانی که شکارچی بسیار ماهری است، عمل او را خدشه‌دار کند. بنابراین پناه بردن این نیست که تنها عبارت استعاذه را بیان کنیم بلکه عملاً باید اقدام کنیم. استعاذه زمانی به درد کارمان می‌خورد که خطر را با تمام وجود احساس کنیم و در این صورت به سمت خاکریز و پناهگاه برویم و فریاد بزنیم همه باید به پناهگاه پناه ببرند.

وی با اشاره به اینکه باید بدانیم شیاطین در زندگی ما در حال پرواز و جلوه‌گیری هستند، گفت: شیطان در محیط کار، خانواده و حتی فکر ما وجود دارد، بنابراین همواره باید خودمان را به خدا بسپاریم و به او پناه ببریم. بنابراین ادب باطنی استعاذه این است که ما به حقیقت استعاذه پی ببریم. یعنی واقعاً بدانیم ضعیفیم و تنها خدا می‌تواند ما را حفظ کند و نیز بدانیم پناه بردن به خدا یعنی پناه بردن به یک دژ مستحکم.

انتهای‌پیام/