Suudi Arabistan İle Washington Arasındaki İlişkilerde Nasıl Değişiklikler Olacak?

Tesnim Haber Ajansı - Yabancı bir gazetenin yayınladığı analize göre, ABD Cumhurbaşkanı Donald Trump Suudi Arabistan Savunma Bakanı Muhammed Bin Selman ile Beyaz sarayda görüştü. Suudi kralının temsilcisi ABD ile olan müzakerelerini iki taraflı ilişkilerde tarihte çok önemli bir nokta olarak nitelendirdi ancak uzmanlara göre tarafların bazı sıcak açıklamalarına rağmen henüz Washington ile Riyad arasında büyük bir ortaklığa doğru adım atmanın hakkında konuşmak için erken!

Yaklaşık İki saat süren tarafların müzakeresi sonucunda Riyad müzakerelerin sonucunu olumlu değerlendirdi. Özellikle Suudi Arabistan ve ABD ilişkilerinin Barack Obama döneminde bir çok ayrılıklar yaşamasından ötürü Riyad ilişkileri ABD’nin yeni Cumhurbaşkanı Donald Trump döneminde onarmayı umuyor. İki ülkenin ikili ilişkilerindeki gerginlik daha çok iki etkene bağlı idi: Suudi Arabistan krallığının Obama’nın İran’a karşı sert bir tutum sergilememesi konusundaki endişesi ve öte yandan Beyaz sarayın Suudi Arabistan’ın Yemen’de gerçekleştirdiği askeri eylemlerden memnuniyetsizliği.

Time derneği Muhammed Bin Selman ve Donald Trump’ın ikili görüşmelerini başarılı nitelendirdi ve bir tarafın açıklamasından aktarma yaparak’’Bundan önce ABD ve Arabistan bazı konularda görüş ayrılığında idi ancak bugünkü görüşme her şeyi normal haline döndürdü.’’ diye yazdı. Riyad’ın resmi makamları  her iki ülkede de bölge problemleri üzerine derin bir anlayış ve algının oluştuğunu vurguladılar.

Riyad ve Washington’un İran’a karşı ortak tutumları

Arabistanlı tarafın açıklamalarına göre, Trump ve Bin Selman 5+1 grubu ülkeleri ile İran arasındaki nükleer anlaşmaya eleştirisel yaklaşımda ortak görüşe sahiplerdi. Suudi Arabistan Savunma Bakanı Muhammed Bin Selam söz konusu nükleer anlaşmayı çok tehlikeli nitelendirdi ve ABD’nin yeni Cumhurbaşkanı Donald Trump da kendi çapında söz konusu anlaşmada yeni karar alınabileceği yönünde yine bazı ifadeler kullandı. Öte yandan her iki taraf Tahran’ın  Ortadoğu bölgesindeki müdahaleci siyasetinden ötürü endişeli olduklarını dile getirdiler.

Siyaset uzmanlarına göre, iki ülkenin yüksek yetkililerinin gerçekleştirdiği görüşmeyi haddinden fazla önemsememek gerek. London Üniversitesi Siyaset bilimler hocası ve Ortadoğu problemleri uzmanı Rozmari Hulis bir yabancı gazete ile yaptığı röportajda şöyle açıklamada bulundu:

‘’kesinlikle Trump’ın açıklamaları, özellikle İran’a karşı sert sözler, Riyad yetkilileri tarafından iyi karşılanacaktır ancak bence içinde bulunduğumuz durumda iki ülke arasında geniş çaplı bir değişikliğin söz konusu olacağını söyleyemeyiz’’

Fars körfezi ülkeleri problemlerinin A&M üniversitesindeki uzmanı da bu görüş ile hem fikir olarak şöyle açıklama yaptı:

‘’İki ülkenin ilişkileri Obama Cumhurbaşkanlığı dönemine göre daha iyi olabilir ancak ABD tarafından Suudi Arabistan’a yaklaşma konusunda hiç bir adım atılmamıştır. Tabii ABD Cumhurbaşkanı Donald Trump’ın İran’a karşı sert sözleri Suudi Arabistan krallığını memnun etti ancak Washington ile Riyad arası ilişkilerde derin bir değişiklik tahmin edilmiyor.’’

Arap ülkelerinin ABD’den bölgedeki beklentileri

Göz önünde bulundurmamız gereken konulardan biri Suudi Arabistan’ın dünyada ABD askeri teçhizatlarının en büyük müşterisidir.

Grup medayalarının verdiği bilgilere göre, Suudi Arabistan Savunma Bakanı Muhammed Bin Selman Washington’a yolculuğunda ABD’li taraf ile ABD’li F-35 savaş uçaklarının satın alınması ile ilgili anlaşmaya varmaya çalışacak.

London üniversitesindeki Ortadoğu uzmanı bu doğrultuda açıklamasını şöyle sürdürüyor:

‘’Suudi Arabistan’ın silah satın alma oranının artması ABD’nin  bölge problemlerine daha fazla girmiş olmasını gerektirecektir. Trump geç ya da erken Arap ülkelerinin silah satın alması veya askeri üslerinin ABD tarafından kullanılması karşılığında Washington’dan bazı beklentiler içerisinde olacaklarını anlayacaktır. Bu ülkeler İran’ın Suriye’de ve Irak’taki gücü arttıkça ABD’den daha kesin ve belirgin bir şekilde savaşmasını isteyip bu doğrultuda Beyaz saraya baskı kuracaklar.

Tabii Arap ülkeleri asla doğrudan bu konulara giriş yapmak istemiyorlar ve en son her iki taraf _ABD ve Suudi Arabistan_ da bir birinden umudunu kesecektir’’

İndependent haber sitesinin yayınladığı habere göre, Arabistan Veli Ahdı Muhammed Bin Selman ABD Cumhurbaşkanı Donald Trump ile görüştükten sonra, Trump’ın Müslümanlar’ın gerçek dostu olduğunu ve Bazı ülkelerin ABD’ye giriş yasağının hedefinin İslam olmadığını söylemişti.

Öte yandan ABD Cumhurbaşkanı’nın Müslüman ülkelere uyguladığı giriş yasağı listesinde, teröristler’in adeta fabrikası olan Suudi Arabistan’ın bulunmaması, Donald trump’ın muhalifleri tarafından baskı altında kalmasına sebep oluyor zira 11 Eylül olaylarındaki Suudi Arabistan’ın parmağının bulunması bu ülkenin söz konusu listenin en başında yer alması için yeterlidir.

Suudi Arabistan’ın ve ABD’nin İran’ı Ortadoğu bölgesinde ülkelerin iç işlerine müdahale etmek ile suçlaması, Suudi Arabsitan’ın bir türlü içinden çıkamadığı Yemen savaşı ve faili olduğu savaş cinayetleri gerçekleşir iken gündeme geliyor. ABD’nin Yemen’de Suudi Arabistan’a lojistik destek ve askeri teçhizat sunması dışında askeri İHA’lar ile el-Kaide terör örgütüne saldırı düzenleme bahanesi ile sivilleri öldürme bahanesi de ABD’nin Suudi Arabistan ile suç ortaklıklarından biri.

BM’nin ve farklı insan hakları enstitüsünün ABD ve bazı Avrupa ülkelerini, Suudi Arabistan’a silah satışını sürdürmeniz takdirinde söz konusu rejimin savaş cinayetleri veya uluslararası kanunları ihlal etme suçunda ortak olacaksınız uyarısı da, ABD’nin Suudiler’e silah satışını etkileyecektir.