۵ اصل برای ارتقای سواد انتخاباتی

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، هرچند هنوز فضای مباحثات انتخاباتی در کشور آن طور که باید و شاید داغ نشده است اما ثبت نام های روز گذشته و احتمالا روزپایانی نام نویسی از نامزدهای ریاست جمهوری، به سرعت محافل مختلف را انتخاباتی خواهد کرد که خود می تواند پیش زمینه مشارکت حداکثری مردم پای صندوق های رای باشد. در 4دهه اخیر حدود 40 انتخابات در کشور برگزار شده که نشان دهنده این اصل اساسی است که در جمهوری اسلامی، صاحبان و تصمیم گیران واقعی سرنوشت کشور هم در حوزه قانونگذاری و نظارت و هم در حوزه مدیریت اجرایی، مردم هستند و رای آن هاست که تکلیف کشور را برای بازه های 4 ساله مشخص می کند.رای مردم با 2 شاخص می تواند بر شرایط کشور اثرگذاری خود را نشان بدهد: 1- میزان مشارکت و 2- کیفیت مشارکت. درباره میزان مشارکت مردم، اظهرمن الشمس است که هرچه حضور مردم پای صندوق های رای بیشتر باشد، تبلور ثبات و اعتماد سیاسی به نظام و مردم سالاری دینی بیشتر خواهد بود. علاوه بر این، این حضور حداکثری در شرایط پیچیده امنیتی و سیاسی منطقه، یکی از عوامل اصلی تثبیت امنیت پایدار کشور نیز هست. درباره مقوله «میزان مشارکت» به طورمداوم بحث و بررسی می شود اما شاید درباره «کیفیت مشارکت» مردم در انتخابات، حرف های گفتنی بیشتر باشد. چه این که وقتی همه تصمیم های کشور به تک تک رای مردم بستگی پیدا می کند، علی القاعده کیفیت این آرا نیز مهم است.

 اما برای دادن یک رای با کیفیت چه باید کرد؟
در رسانه، مفهومی داریم به نام «سواد رسانه ای»؛ که به طور خلاصه با اشاره به تکنیک ها و شگردهای رسانه ای، به مخاطبان می آموزد که چطور مقابل تولیدات رسانه ها، منفعل و مصرف گرای صرف، نباشند و برعکس چگونه می توانند از این تولیدات به شکلی موثر و پرفایده بهره مند شوند. به نظر می رسد در عرصه انتخابات نیز می توان مفهومی مشابه را توسعه داد. چرا که مردم به عنوان صاحبان برگه های باارزش رای، همواره در معرض هجوم تبلیغات درست و نادرست نامزدها قرار می گیرند و قهرا برای آن که رای آن ها با کیفیت باشد باید بتوانند بدون انفعال مقابل امواج تبلیغاتی بایستند و «معقولانه» تصمیم بگیرند، نه از روی احساسات و جهت گیری های از پیش تعیین شده. لذا به نظر می رسد می توان با 5 اصل به ارتقای کیفیت آرا کمک کرد:
1- عبور از سطح به عمق اظهارات: یکی از مهم ترین تاکتیک های انتخاباتی نامزدها این است که تلاش می کنند، پیش از انتخابات برای خود ادبیاتی متناسب با فضای انتخابات را شکل بدهند. در این ادبیات گاها دیده می شود که «مغالطه»ها و «شعار»های خارج از واقعیت، بخش عمده ای از مواضع نامزدها را شکل می دهند و متاسفانه خیلی وقت ها برخی رای دهندگان نیز اسیر همین اصطلاحات و ادبیات جذاب، جنجالی و چالشی می شوند و با غلیان احساسات تصمیم می گیرند به کاندیدای صاحب همین ادبیات رای بدهند! درحالی که آن چیزی که سرنوشت کشور را تغییر می دهد و می تواند مشکلات را حل کند یا خدای نکرده باعث افزایش آن ها شود، برنامه های نامزدهاست. به خصوص اگر در سطح ریاست جمهوری بخواهیم انتخاب کنیم، به دلیل آن که کوچکترین جهت گیری یک نامزد می تواند جهت پیشرفت کشور را کُند یا منحرف کند، اصلی ترین تمرکز باید بر توان مدیریتی و اجرایی و جهت گیری ها و برنامه های عملیاتی آن نامزد باشد. بنابراین اولین اصل این است که حین شنیدن سخنرانی ها و دیدن مناظره ها و مطالعه برنامه های نامزدها، فارغ از ادبیات جذاب و چالشی به دنبال ریشه اصلی، یعنی برنامه های او باشیم.
2- توجه به شیوه های تبلیغی شبکه های اجتماعی: در راستای همین سطحی نگری، متاسفانه باید گفت یکی از فضاهایی که به این سطحی نگری و دور شدن از توجه به عمق موضوعات می تواند دامن بزند، شبکه های اجتماعی است.با توجه به محدودیت های این شبکه ها در ایجاد اقناع برای مخاطبان خود و نیز محدودیت ها در ارائه حجم پیام ها خواه ناخواه مخاطب همیشه نمی تواند به لایه های اصلی و کارساز اظهارات و وعده های نامزدها دست یابد. البته این به معنای کنارگذاشتن این ابزار تاثیر گذاری نیست که صدالبته نمی شود هم کنار گذاشت، لذا یکی از مهم ترین نکاتی که باید در کوران تصمیم گیری انتخاباتی به آن توجه کرد، مراقبت نسبت به محتوایی است که در فضای مجازی له یا علیه نامزدها ارائه می شود.
3- اولویت دادن به مشکلات کشور: یکی از آسیب هایی که برخی رای ها با آن مواجهند این است که پیش از شروع جدی رقابت ها و مواجه شدن با برنامه های نامزدها، تصمیم خود را برای این که فرضا به گزینه الف رای بدهند یا گزینه ب، می گیرند و توجهی به شاخص های انتخاب اصلح ندارند. این رای ها عموما آرایی است که عمدتا حزبی و قبیله ای است؛درحالی که وقتی کشور و اقشار مختلف مردم با مشکلات عدیده داخلی و خارجی مواجه می شوند، هم شرعا و هم اخلاقا قبل از رای دادن باید، به این مشکلات و مسائل اصلی مردم و کشور توجه کرد و مبتنی بر این مشکلات به دنبال راه حل های بهتر برای آن ها در میان برنامه های نامزدها بود. لذا به نظر می رسد یکی از موضوعاتی که به کیفی تر شدن رای ما کمک می کند، پرهیز از دادن آرای حزبی صرف بدون درنظر گرفتن مسائل اصلی کشور و مردم است.
4- پرهیز از افتادن در دام تخریب: یکی دیگر از شگردهایی که برای دادن یک رای با کیفیت باید مراقبش باشیم، مراقبت نسبت به تخریب های انتخاباتی است. این موضوع دو وجه دارد؛ هم طرفداران نامزدها باید مراقب باشند که خدای نکرده با استفاده از مسیرهای غیراخلاقی و غیرقانونی رقیب خود را تخریب نکنند و هم مخالفان یک نامزد باید توجه  کنندکه دربازی تخریب رقیب گرفتار نشوند. به این معنا که تلاش کنند وقتی با فضای تخریب یک نامزد مواجه می شوند از تصمیم گیری نهایی بپرهیزند و در زمانی دست به اتخاذ تصمیم نهایی بزنند که یقین کنند فضای معقولانه و منطقی حاکم شده است. در همین راستا هر رای دهنده نیز که طبعا طرفدار یک نامزد خواهد بود باید از ایجاد اصطکاک میان هواداران نامزد مقابل بپرهیزد و تلاش کند تا رقابت های انتخاباتی جدی اما در آرامش و امنیت برگزار شود.
5- توجه به ابزارهای قدرت نظام و انقلاب اسلامی: یکی از مهم ترین رویکردهایی که به قدرت افزایی نظام کمک می کند، حرکت در مسیری است که نظام جمهوری اسلامی را در این 4 دهه از یک کشور وابسته و تضعیف شده، به یک کشور مستقل و تاثیرگذار و قدرتمند در معادلات منطقه ای تبدیل کرده است.
به همین دلیل از جمله شاخص هایی که می تواند به ارتقای کیفیت رای ما در انتخابات بینجامد توجه به جهت گیری های کلان انقلاب اسلامی است. از جمله مهم ترین این جهت گیری ها می توان توجه ویژه به اقشار مستضعف و کم درآمد، حرکت در مسیر تعالیم اسلامی، استکبارستیزی و دشمن شناسی را نام برد.
به این اصول البته می توان نکات دیگری را نیز اضافه کرد اما همه این اصول را می توان در جملات کوتاه، خلاصه کرد و آن این که برای دادن یک رای دقیق و با کیفیت که ان شاء ا... به حل مشکلات کشور منجر شود، باید عرصه انتخابات را دقیق و عمیق تجزیه و تحلیل کرد و با شناخت ژرف و عمیقی از آنچه که در رقابت های انتخاباتی می گذرد، بدون توجه به موضوعات سطحی و زودگذر، به مصالح کشور، حل مشکلات مردم و عبور از بحران ها و قدرت افزایی ایران رای داد، نه فقط شعارهای سطحی و جذاب که دردی را درمان نخواهد کرد.

انتهای پیام/