Kürtler İle Bağdat Arasındaki Kriz Yakın Bir Zamanda Çözülemez


Kürtler İle Bağdat Arasındaki Kriz Yakın Bir Zamanda Çözülemez

Tahran Üniversitesi Siyaset Bilimleri hocası ve aynı zamanda Irak Kürdistan bölgesi gelişmeleri uzmanı; Irak’ın koşulları kötü olduğu zamanlarda, bu bağımsızlık isteğinin arttığına tanık oluyoruz.

Tesnim Haber Ajansı - Bölge problemleri uzmanı Cafer Hakpenah Tesnim Haber Ajansı ile yaptığı röportajda, bazı uzmanların Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani’nin Bağdat’tı zor durumda bırakarak isteklerini gerçekleştirmeye çalışıyor yönündeki analizleri ile ilgili şöyle konuştu: “Irak Baas rejimi dağıldıktan sonra buna benzer bir referandum Irak Kürdistan Bölgesinde düzenlendi. Bu referandum Irak’ın yeni anayasası için düzenlenen referandum ile eş zamanda gerçekleşti. Irak Kürdistan Bölgesinde; Süleymaniye, Duhok ve Erbil eyaletlerinde düzenlenen referandumda söz konusu bölgelerin çoğunluğu bağımsızlığa oy verdi. Kürt toplumunun yapısındaki siyasi partiler ve gruplar arasındaki bağımsızlık isteği inkar edilemez bir gerçektir. Irak’ın koşulları kötü olduğu zamanlarda, bu bağımsızlık isteğinin arttığına tanık oluyoruz. Bu konuyu görmezden gelemeyiz.”

Irak Kürdistan gelişmeleri uzmanı açıklamasını şöyle sürdürdü: “Referandum talebinde bulunma biçiminin nasıl olması, zamanı ve sürecinin nasıl olması, daha çok Kürt liderlerinin etkili olduğu siyasi koşullara bağlıdır ve sizin öne sürdüğünüz görüş ise bu çerçevede değerlendirilebilir. Bağımsızlık talebinde bulunmak için gerekli tüm koşullar hazır mıdır? Hazır değil ise bağımsızlık referandumu düzenleme talebinde bulunmak genel itibari ile ülkenin içinde bulunduğu süreci nasıl etkileyecektir? Bağımsızlık referandumu talebinde bulunmanın kendisi başlı başına Irak Kürdistan hükumetine doğru bir adım atmaktır.”

“Sizce bölge ve dünya ülkelerinin Irak Kürdistan bölgesinde bağımsızlık referandumu düzenlenmesine karşı olmasını göz önünde bulundurduğumuzda, söz konusu referandum düzenlenecek midir?” sorusuna yanıt veren Cafer Hakpenah, son dönemlerde farklı ülkelerin Irak Kürdistan bölgesinin bağımsızlık referandumu karşısındaki tutumuna değinerek şöyle açıklamada bulundu: “Son dönemlerde söz konusu referandumun düzenlenmemesi ile ilgili birçok öneri yapılmıştır. Bunların arasında Rusya, önemli bazı Avrupa, Amerika ve Arap Birliği ülkelerine rastlıyoruz. Söz konusu ülkeler ve kurumaların Irak Kürdistan bölgesinin bağımsızlık referandumuna karşı olması, referandumun gerçekleşmesi yönündeki problemlerden biri sayılır. Bence bu muhalefetler kesinlikle etkili olacaktır.”

Cafer Hakpenah “O zaman size göre, Irak Kürdistan bölgesinde referandum düzenlenmeyecek midir?” sorusuna şöyle yanıt verdi: “Söz konusu referandumdan nasıl bir referandumu kastettiklerini görmemiz gerekiyor. Kürtlerin istediği o ideal referandum söz konusu itirazlar olmasaydı bile çok zor koşullarda gerçekleşebilirdi. Kaldı ki durumun olduğundan çok daha karışık ve zor olduğunu biliyoruz.”

“Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Barzani, bağımsızlık referandumunu öne sürerek aslında IŞİD sonrası Irak’tan daha fazla pay elde etmeye çalışıp bu sayede petrol kuyularını ele geçirerek ülkede daha fazla rol sahibi olmaya çalışıyor” analizi ile ilgili Tahran Üniversitesi Siyaset Bilimleri Hocası Cafer Hakpenah şöyle açıklamada bulundu: “Kürtler toprak kontrolü açısından Irak’ın kuzeyindeki bazı bölgeleri ele geçirmiş bulunuyor ancak söz konusu bölgelerde istikrar ve resmiyete tanınma açısından sorun yaşıyorlar. Bu konu Kürtler için büyük bir önem taşıyor ve bu doğrultudaki müzakereler değerlendirilebilir. Dikkat edilmesi gereken konulardan biri, Kürt tayfaları arasındaki tüm sahalarda kendini gösteren ciddi ihtilaflardır. Böylesi bir durumda bu daha fazla pay isteme konusu şiddetlenebilir. Genel itibari ile bulunduğumuz koşullarda, Irak’ın her yerinde bu daha fazla pay sahibi olma çabası çok ciddi ve geniş çaplıdır. Bu konu Kürtlerin isteklerini de etkiliyor.”

Cafer Hakpenah, “Kürtler’in daha fazla pay sahibi olma çabası, petrol çıkarları ile sınırlanıyor mu yoksa hakimiyetlerinde olan bölgeleri artırıp bağımsızlığı şiddetlendirme yönünde midir?” sorusuna şöyle cevap verdi: “Tüm bu konular Kürtlerin isteklerinin temelini oluşturabilir. Yani 2006 yılından itibaren sonuçsuz kalan 140 maddesine resmiyet verme yönünde ve aynı zamanda kaynaklar, petrol gelirleri ve dağıtılma biçimini netleştirme doğrultusundadır söz konusu çabalar.”

Tahran Üniversitesi Siyaset Bilimleri hocası ve aynı zamanda Irak Kürdistan bölgesi gelişmeleri uzmanı Cafer Hakpenah, Bağdat’ın Kürtler’in taleplerine olumlu veya olumsuz yanıt vermesinin sonuçları ile ilgili şöyle açıklamada bulundu: “Bu konu olumlu veya olumsuz bir yanıt ile sonuçlanacak bir konu değildir. Bence Kürtler’in sorunlarının çözülmesi süreci, çok uzun bir süreçtir. Kürtler’in taleplerine kağıt üzerine olumlu bir sonuç verilmeyecektir. Onlara pratikte yanıt verilmesi gerekiyor. Örneğin üzerinde anlaşmazlık olan bölgelerin nüfus sayımı sorunu var. Söz konusu bölgenin sakinlerinin yerini değiştirmesi ise farklı sonuçlara yol açacaktır ve bu konunun değerlenmesi gerekiyor veya referandum konusu ise kendisine has problemler ile doludur. Bu problemlerden hiç biri kısa sürede kolay bir şekilde çözülmeyecektir. Siyasi yapılar için sorun oluşturan birçok problem vardır. Önümüzdeki yıl Parlamento ve eyaletler konseyleri seçimleri esnasında, Kürtler’in isteklerine olumlu veya olumsuz yanıt verilmesi üzerine tartışmak mümkündür. Bana göre, bu sorun yakın bir zamanda çözülmeyecektir ancak koşullar şuan olduğundan daha kötü olmayacaktır.”

En Önemli Röportaj Haberler
En Çok Okunan Haberler