برپایی همایش مدیریت آب نواحی ساحلی؛ گامی در راستای تامین منابع آب کشاورزی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، اهمیت روز افزون و فزآینده آب در عرصه‌های گوناگون حیات جمعی به حدی بدیهی بوده که به جرأت می‌توان گفت هیچ تمدن و تجمعی بدون وجود این منبع حیات نمی توانست در  تاریخ باقی بماند.

ایران، با اینکه 1.1  درصد از مساحت خشکی‌های جهان را به خود اختصاص داده،‌ فقط 34 صدم درصد از آب‌های موجود در خشکی‌های جهان را در اختیار دارد.

میانگین بارندگی در کشور 250 میلی‌متر در سال معادل 413 میلیارد متر مکعب و میانگین  بارندگی در جهان حدود 820 میلی‌متر (بیش از 3 برابر ایران) است، اما هدر رفت آب در ایران بیش از میانگین جهانی است.

براساس بررسی‌های وزارت نیرو، میزان هدر رفت آب در کشور ما 28 تا 30 درصد است در حالی که این مقدار اتلاف در دنیا9  تا 12 درصد گزارش شده است که یکی از عوامل اصلی آن برداشت‌های غیرمجاز از شبکه آبرسانی، فرسودگی تاسیسات آب و شبکه‌های آبرسانی و مهار نشدن آب‌های سطحی است.

مازندران  با 24 هزارکیلومتر مربع وسعت، میانگین بارندگی نزدیک به میانگین  جهانی معادل 750 میلی متر در سال دارد که بخش زیادی از آن بدون هیچ استفاده ای به دریا می ریزد.

بر این اساس با توجه به اهمیت مدیریت منابع آب نواحی ساحلی همایشی از سوی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با حضور استادان و صاحب‌نظران این حوزه برگزار شد تا شاید بتواند راهکاری برای مدیریت منابع آب نواحی ساحلی اتخاذ شود.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه منابع طبیعی ساری صبح امروز در دومین همایش ملی مدیریت منابع آب نواحی ساحلی در دانشگاه منابع طبیعی ساری اظهار داشت: در جامعه موضوع اهمیت آب و بحث اهمیت دادن به آب دو مقوله جدا است که باید با سرمایه‌گذاری و فرهنگ‌سازی در هدر رفت این سرمایه حیاتی توجه کنیم.

صادق علی رنجبر افزود: در بسیاری از مناطق شرایط استحصال درست آب وجود ندارد و با حفر چاه و امکانات مختلف تلاش دارند به آب برسند.

وی گفت: در توزیع سنتی آب و کانال‌ها نیز دقت درست نمی‌شود و دولت یا امکان نداشت و یا نتوانست نظارت و سرمایه‌گذاری کند همچنین تسطیج اراضی نیز نتوانست از هدررفت آب جلوگیری کند.

رنجبر بیان کرد: به صورت موضوع جامع با آب برخورد نشد و تحقیقات نشان داد در مناطقی که آب کمتر است مردم حریص تر هستند تا آب مصرف کنند.

وی با بیان اینکه بیشترین مصرف آب در زمینه کشاورزی، صنعت و شرب است، افزود: بیشتر آب استحصالی باید در کشاورزی مصرف شود که هدایت و مصرف و بهره آن نقش مهمی دارد.

بالا بودن آب بری کشاورزی

دبیر دومین همایش ملی مدیریت منابع آب نواحی ساحلی نیز گفت: ایران کشوری است که در منطقه تنش آبی قرار دارد و به دلیل تولیدات کشاورزی وابسته به آب بوده که مدیریت منابع آب امروزه به عنوان یک استراتژی است که باید در کشور نهادینه کنیم.

محمدعلی غلامی افزود: در کشور ما بهره وری پایین و آب بری در کشاورزی بالااست که بحران آب تاثیر فراوانی در امر کشاورزی دارد.

وی تصریح کرد: قنات دو هزار و 500 سال پیش توسط ایرانیان حفر شد که هنوز  علم امروز نتوانست ایرادی بگیرد. امروزه با افزایش جمعیت سطح زندگی افراد نیز تغییر کرد و کاهش بهره وری،تغییر اقلیم و کاهش بارندگی در میزان آب تاثیر داشت.

غلامی بیان کرد: دولت نباید از بخش کشاورزی و آب انتظار اشتغال داشته باشد بلکه دربخش مدیریت تقاضا، مراکز تحقیقاتی و پژوهش محور در زمینه کم آبی را مدنظر قرار دهیم.

وی بیان کرد: 140 مقاله از سراسر کشور با محورهای مدیریت یکپارچه منابع آب، محیط زیست،آبیاری و زهکشی، سیلاب فرصت‌ها و چالش‌ها
و تغییر اقلیم به دبیرخانه ارسال و در این همایش ارائه شد.

توسعه کشت متراکم

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز در این همایش گفت: آب مایه حیات است با آب تمدن‌ها به وجود آمدند و بدون این نعمت هیچ موجود زنده ای نمی‌تواند زندگی کند.

دلاور حیدرپور افزود: برنج بعد از گندم مهم‌ترین کالای اساسی در سبد کالای خانوارهااست که در استان‌های شمالی تهیه می‌شود و توسعه کشت متراکم در محیط‌های کنترل شده تاکید می‌شود. که اگر آب نباشد نمی توانیم به توسعه فکر کنیم بلکه محدودیت ایجاد می‌شود.

وی تصریح کرد: استان‌های شمالی پتانسیل خوب آبی دارند اما طرح‌های بزرگ نیاز به اعتبار دارد که از مراکز علمی انتظار داریم یافته‌های علم روز را به مزرعه کشاورز انتقال دهیم.

حیدرپور افزود: مهم‌ترین منابع تامین آب بندانها هستند که مازندران با 880 آب بندان 350 میلیون متر مکعب را در خود دخیره کند که نیاز به بازسازی و ترمیم دارد.

وی گفت: مازندران 6.6 میلیارد متر مکعب قابل برنامه‌ریزی دارد که از این میزان 2.4 میلیارد متر مکعب در کشاورزی استفاده می‌شود و چهار میلیارد متر مکعب دیگر نیز نیاز به مدیریت ، رعایت اصول فنی، سامانه‌های نوین و سرمایه‌گذاری دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران بیان کرد: سال زراعی امسال حدود 35 درصد کاهش بارندگی داشتیم و  مازندران با داشتن ظرفیت آب،کمتر از 10 درصد آب‌های سطحی در استان پشت سد ذخیره می‌شود که مدیریت این موضوع اهمیت دارد.

وی گفت: متاسافانه هنوز کانال‌های آب سنتی هستند و لایروبی انجام می‌شود اما باز دچار مشکل می‌شوند که با مدیریت درست و به روز و اصلاح درست مدیریتی می‌توانیم راندمان آب را در زمینه کشاورزی، شرب و صنعت افزایش دهیم.

بر اساس سند چشم انداز توسعه کشور و استان، در سال 1404 قرار بر این است که ظرفیت مهار آب‌های سطحی در مازندران به دو میلیارد و 600 میلیون مترمکعب برسد یعنی در 11 سال آینده بیش از نیمی از آب‌های سطحی باید مهار شود.

در صورتی می‌توانیم به این مقدار مهار آب برسیم که بتوانیم هر سال علاوه بر مهار کنونی آب‌های سطحی ، 200 میلیون مترمکعب آب را مهار کنیم؛ درحالی‌که هم اکنون با دارابودن 9 سد مخزنی، هفت سد انحرافی و لاستیکی سالانه 650 میلیون مترمکعب آب مهار می‌شود.

با توجه به گفته‌های مسئولان و کارشناسان و مشاهدات صورت گرفته، به نظر می‌رسد مهار آب های سطحی به عنوان یکی از دغدغه‌های نظام و مقام معظم رهبری که در پیام نوروزی سال 91 بر آن تأکید داشتند، در مازندران چندان جدی گرقته نشده است و پیش از هر اقدامی تغییر دیدگاه مسئولان در این باره ضروری است.

گزارش از قدسیه السادات شعبانپور

انتهای پیام/