آشنایی با ابزارها و شیوه‌های کنترل کودکان و نوجوانان در اینترنت و موبایل + اسامی نرم‌افزارها

به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران پویا؛ در جوامع امروزی که زیرساخت‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات به داخل خانواده‌ها نفوذ کرده، وسائل ارتباط جمعی نظیر تلفن همراه، تبلت، رایانه و اینترنت نقش مؤثری در پر کردن اوغات فراغت کودکان و نوجوانان داشته به‌طوریکه در تربیت و شکل‌گیری شخصیت ایشان تأثیر به سزایی دارند.

خصوصا خانواده‌هایی که تعداد فرزندان در آن کم است یا پدر و مادر هر دو شاغل هستند؛ از امکانات این فضا بهره بیشتری برای سپردن کودک خود به آن استفاده می‌کنند به‌طوریکه جای خالی خواهر، برادر، پدر، مادر و مربی پر می‌شود.

حضور کودکان در این فضا و مواجهه با انواع بازی‌ها و سرگرمی‌‌ها در محیط مجازی،  باعث سلب فعالیت فیزیکی کودک در محیط‌های طبیعی شده و او را از کسب مهارت‌های اجتماعی، تحرک و کارهای فیزیکی باز می‌دارد و باعث اختلال در آموزش، فرهنگ، رفتاری، تربیت، اخلاقی و مهارت‌های گفتاری می‌شود.

در عین حال با استفاده از همین فضا و ارائه محتوای سالم و کنترل شده متناسب با شرائط سنی و جنسیتی کودک می‌توان کمک شایانی به تربیت و حتی رشد فیزیکی و ارتقای مهارت‌های جسمانی وی کرد لذا فضای مجازی و حضور در آن مانند یک چاقوی دولبه می‌ماند که از یک‌سو دارای مزایا و منافعی  است و از سوی دیگر اگر بر نحوه استفاده از آن نظارت و بر تأمین محتوایی که در اختیار کودک قرار می‌گیرد، برنامه‌ریزی و کنترل صورت نگیرد آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای کودک و نوجوان در پی خواهد داشت.

به گزارش تسنیم، از همین روی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اواخر سال 93 و هم‌زمان با توسعه خدمات نسل‌های سوم و چهارم ارتباطی، اپراتورهای سیار کشور را مکلف به ارائه سیم‌کارت‌های کودک و نوجوان کرد.

بیشتر بخوانید: «سیم‌کارت‌های کودک و نوجوان»

یکی از راه‌های جلوگیری از این مخاطرات، نقش پدر و مادر در برنامه‌ریزی، کنترل و نظارت بر استفاده و حضور فرزندان در فضای مجازی است؛ به‌طوریکه مثلا دستگاه  رایانه را در محلی قرار دهند که در معرض دید والدین باشد و از تنها گذاشتن کودک در این فضا حتی‌الامکان خودداری کنند.

این امور در گام اول با آموزش والدین و افزایش سطح آگاهی ایشان از مخاطرات حضور جاهلانه و غافلا نه فرزندان در این فضا و سپس با افزایش مهارت ایشان در استفاده از ابزارهای کنترل و محدود‌کننده‌ای است که کمک می‌‌کند هم بر فعالیت فرزندان‌شان در این فضا نظارت داشته باشند و گزارش فعالیت‌هایشان را دریافت کنند؛ هم اینکه دسترسی کودک و نوجوان را به  فضای مجازی کنترل و مدیریت کنند.

در جدول زیر به برخی از نرم‌افزارها و ابزارهای کنترل والدین و قابلیت‌های آنها اشاره می‌کنیم.

ابزارهای کنترل والدین به‌طور عمده در دو سطح سخت‌افزار (سیم‌ کارت، مودم) یا نرم‌افزار (سیستم‌عامل و برنامه کاربردی) پیاده‌‌سازی و عرضه می‌شوند و این امکان را در هر دو سطح دراختیار والدین قرار می‌دهند که بتوانند بر حضور فرزندانشان در فضای مجازی مدیریت، نظارت و برنامه‌ریزی کنند.

به طور کلی این کنترل‌ها به چهار دسته زیر تقسیم می‌شوند:

1. پالایش محتوا: محتوا را براساس سن فرزند محدود می‌کند.
2. کنترل‌های کاربردی: اعتمال محدودیت زمانی و دسترسی
3. مدیریت استفاده از اینترنت یا رایانه: محدودسازی قابلیت‌های استفاده از اینترنت یا رایانه براساس زمان، محتوا یا سن فرزند
4. نظارت: مشاهده موقعیت مکانی و نوع فعالیت و دسترسی‌های فرزند.

به گزارش تسنیم، چگونگی استفاده کودکان از اینترنت یکی از نگرانی‌های عمده والدین در کشورهای مختلف است؛ اینترنت به همان اندازه که می‌تواند مفید واقع شود، زیان‌آور نیز است.

احتمال استفاده از وب‌سایت‌های غیراخلاقی یا بزهکاری و سوءاستفاده از کودکان از جمله مهم‌ترین دلایل نگرانی والدین در مورد استفاده فرزندان از اینترنت است.

در این راستا مبحث «کنترل والدین» یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های حوزه آموزش و خانواده‌ها محسوب می‌شود؛ براساس مطالعات انجام شده کنترل مستقیم فرزندان آسیب‌های جدی در روان فرزندان ایجاد کرده و سلب اعتماد فرزندان نسبت به والدین را در پی دارد.

ابزارهای کنترل والدین به ابزارهایی گفته می‌شود که برای کمک به والدین در تعلیم و آموزش و حفاظت از فرزندان به کار می‌روند؛ این ابزارها به والدین در جهات زیر کمک می‌کنند:

• محدود کردن بعضی محتویات
• امکان مشاهده ترافیک و محتوای مورد بازدید فرزندان
• اعمال محدودیت زمانی برای استفاده از اینترنت فرزندان
• نمایش مکان فرزندان
• نمایش فعالیت‌های فرزندان

با توجه به کاربرد فراوان سامانه‌های کنترل والدین به منظور اعمال کنترل غیرمحسوس بر روی اینترنت، نرم‌افزارهای متعددی برای این منظور ارائه شده است که در این بخش به برخی از آنها اشاره می‌شود.

با توجه به عمومیت استفاده از این نوع محصول در خارج از کشور نرم‌افزارهای مختلفی برای این منظور ارائه شده است و سیستم‌عامل‌های رایانه نی برخی از موارد کنترلی را حمایت می‌کنند.

به عنوان مثال سیستم عامل ویندوز7 دارای کنترل‌های زیر است:

• تعیین زمان استفاده از رایانه
• تعیین نوع بازی که بچه‌ها می‌توانند بازی کنند
• جلوگیری از استفاده از اجرای برنامه‌های خاص

همچنین سیستم‌عامل IOS دارای امکانات زیر برای کنترل والدین است:

• امکان مسدود کردن برنامه‌های کاربردی مختلف
• امکان مسدود کردن سایت‌های خاص
• محدود کردن محتوا شامل فیلم، عکس، موزیک، ویدئو و ...
• عدم نمایش داده‌های شخصی
• مسدودسازی بازی‌های چند کاربره

انتهای پیام/