تحلیلی بر سفر فرمانده ارتش پاکستان به تهران

تحلیلی بر سفر فرمانده ارتش پاکستان به تهران

"توسعه ارتباطات و تاثیرگذاری حوزه های مختلف بر همدیگر باعث شده است که دیپلماسی از روابط سیاسی و کنسولی کشورها فراتر رفته و به صورت تخصصی شاخه های جدیدی پیدا کند که یکی از آنها دیپلماسی دفاعی است."

به گزارش گروه دفاعی خبرگزاری تسنیم، داود عامری در یادداشتی نوشت: در روزهای اخیر شاهد حضور فرمانده ارتش پاکستان در تهران بودیم. این سفر را می توان در راستای توسعه دیپلماسی دفاعی در منطقه به خصوص از سوی ایران و اندیشه های جدید دفاعی در منطقه ارزیابی کرد که بی تردید ره آورد این گونه فعالیت ها، توسعه صلح و امنیت برای تمامی ملت های منطقه و فراهم شدن بستر مناسب برای همکاری های مشترک در مبارزه با تروریسم خواهد بود.

توسعه ارتباطات و تاثیرگذاری حوزه های مختلف بر همدیگر باعث شده است که دیپلماسی از روابط سیاسی و کنسولی کشورها فراتر رفته و به صورت تخصصی شاخه های جدیدی پیدا کند که یکی از آنها دیپلماسی دفاعی است.

بیشتر بخوانید: توصیه فرمانده سپاه به فرمانده ارتش پاکستان

بیشتر بخوانید: تدابیر جدید ایران و پاکستان در مرزهای جنوب‌شرقی

دیپلماسی دفاعی یکی از راه‌های اصولی تقویت قدرت دفاعی و امنیتی کشورها در کنار همدیگر است، چرا که امروزه امنیت به عنوان یک عنصر مجزا از سایرین برای کشورها تعریف نمی‌شود، بلکه کشورها تلاش دارند با توسعه ارتباطات از طریق دیپلماسی عمومی و دفاعی بر پایه علایق سیاسی و اهداف ملی، امنیت شبکه‌ ای در منطقه‌ی خود ایجاد کنند. بنابراین در وهله اول باید گفت که امنیت شبکه ای و منطقه ای یک ضرورت و نیاز است و برای برآورده ساختن این نیاز ضروری کشورهای منطقه باید به تقویت دیپلماسی دفاعی در بین خود با رعایت اصول و مبانی هم افزا اقدام کنند.

1- تاکید بر مشترکات و تلاش برای اعتماد سازی متقابل

یکی از پیش نیازهای مهم برای نزدیکی بین کشور ها، شناسایی و تاکید بر مشترکات به خصوص در حوزه های ملی، مذهبی، فرهنگی، دفاعی و امنیتی است. در این ارتباط باید گفت چنانچه کشورهای مسلمان بخواهند روی مشترکات ارزشی خود با همدیگر به تحکیم روابط همت بگمارند، زمینه های غنی و اساسی براساس آموزه های پیامبر اعظم (ص) و ریشه های فرهنگی و تاریخی مشترک، وجود دارد. از سوی دیگر این اشتراکات می‌تواند به اعتمادسازی بین ملت‌های مسلمان بیانجامد. بنابراین مسیر توافق و همسویی در راستای منافع منطقه ای و جهانی بین امت اسلامی بسیار هموار تر از آنچه که تصور می شود، به نظر می رسد. اما آنچه باید ملت های مسلمان به آن توجه کنند، احترام به همدیگر و پرهیز از دمیدن در آتش اختلافات است. به عنوان نمونه می توان  به تماس ها و گفتگوهای مقامات ارشد نظامی منطقه ای در روزهای گذشته اشاره کرد. باید بر این نکته تاکید نمود که هر اندازه مراودات و مذاکرات مقامات نظامی ایران با کشورهای منطقه به ویژه همسایه ها افزایش یابد، می توان عمق دیدگاه های مشترک را افزایش و طرفین را از ظرفیت های یکدیگر در زمینه های دفاعی آگاه تر کند تا با درکی مشترک از موانع و چالش ها به رفع بهتر آنها بپردازند و همکاری های پر ثمری را برای توسعه صلح و امنیت داشته باشند.

2- نگاه کاربردی و کلان در خصوص منافع ملی کشورهای منطقه

صلح و امنیت زیرساخت توسعه در تمامی زمینه ها برای همه کشورهای جهان است و ملت های منطقه و مسلمان نیز از آرامش توأم با صلح عادلانه سود می‌برند. طبیعتا این مسئله یک راهبرد مناسب برای تمام منطقه است، لذا چنانچه کشورهای منطقه تمرکز خود را روی مسئله امنیت مشترک و صلح و همگرایی بسیج کنند و به این موضوع به عنوان یک راهبرد کلان در برنامه ریزی های خود نگاه کنند، بی شک در دراز مدت نتایج مثبت آن ابتدا به خود ملت ها و دولت های اسلامی و منطقه ای بر خواهد گشت. لذا باید گفت که نگاه راهبردی و دراز مدت در خصوص منافع ملی کشورهای منطقه، در گرو همگرایی و تامین امنیت و صلح برای همگان است.

3- اولویت منافع اسلامی برای همگرایی کشورهای منطقه

تقریباً می توان مدعی شد که همه کشورهای منطقه غرب آسیا مسلمان هستند، لذا با توجه به اشتراکات مذهبی بیشمار و اساسی بین باورهای مذهبی مردم منطقه و دیگر کشورهای اسلامی، یکی از راه های مطمئن برای ایجاد زمینه همگرایی پایدار، توجه به منافع امت اسلامی و ترجیح آن بر مسایل فرعی است. در این صورت تلاش برای هماهنگی و همگرایی کشورهای منطقه با نگاه به منافع اسلامی و جمعی محقق شدنی است. توجه به آموزه های اسلامی به دور از تعضبات مخرب می تواند یکی از مهمترین محورهای حرکت در مسیر همکاری های منطقه در حوزه دفاعی باشد.

4- عدم مداخله قدرت‌های فرا منطقه‌ای

بی تردید مسایل هر منطقه و کشوری ویژگی ها و ملاحظات خاص خود را دارد که با نسخه های دیگران حل نخواهد شد. متاسفانه یکی از مشکلات منطقه، حضور و دخالت قدرتهای فرا منطقه ای در آن است و طبیعتاً این کشورها ادامه حضور خود را در وجود یک محیط آنارشی، آشفتگی و فضای آشوب زده در جهان اسلام می‌دانند. لذا با قدرت می توان مدعی شد که آنها برای تامین منافع خود با بهره گیری از زمینه های موجود در بعضی دولت ها به دنبال ایجاد اختلاف و تامین امنیت رژیم صهیونیستی هستند و چنانچه کشورهای اسلامی بخواهند و بتوانند از مداخله قدرت‌های فرا منطقه ای در مسائل خود جلوگیری کنند، یکی از مهمترین گام‌ها برای همگرایی و وفاق منطقه ای برداشته خواهد شد.

5- صیانت از سطوح ارتباطات

وقتی صحبت از منافع بیشمار تقویت ارتباطات کشورهای منطقه با همدیگر به خصوص در مسایل دفاعی و امنیتی می شود، اولین نتیجه آن کاهش سطح تاثیر و تخریب منافع قدرت‌های فرا منطقه ای و حاضر در منطقه است که می‌خواهند روندهای سیاسی منطقه را در راستای منافع خود تنظیم نمایند. واضح است که تقویت روابط کشورهای اسلامی مانع از پیشبرد اهداف آنها خواهد بود و  سعی خواهند کرد تا سطح ارتباطات را با مداخله خود کاهش دهند، پس تاکید بر حفظ سطح تماس‌ها و ارتباطات به رفع ابهامات و همگرایی بیشتر کمک کمک کرده و در اثر تماس های مستمر، امکان تخریب و اختلاف افکنی به حداقل خواهد رسید.

6- افزایش سطح هوشیاری در مقابل توطئه قدرت‌های فرا منطقه‌ای

بعضی قدرت های بزرگ و رژیم صهیونیستی منافع خود را در اختلاف بین مسلمانان و کشورهای منطقه تعریف کرده اند، چرا که آرامش، امنیت و اتحاد و همگرایی کشورهای اسلامی موجب تقویت کشورهای اسلامی و انزوای رژیم نژادپرست صهیونیستی خواهد شد.  بنابراین آنها به صورت جدی تلاش دارند با نفوذ در منطقه و طراحی انواع توطئه‌ها، ضمن دامن زدن به آنارشی و آشوب در منطقه، حضور خود را تثبیت و توجیه نماید که نمونه بارز آن تحریک و حمایت از برگزاری همه پرسی در اربیل عراق و مسایل اخیر لبنان است. پس باید با مراقبت دائمی و مطالعات دقیق نسبت به جلوگیری از این توطئه ها و افزایش سطح امنیتی منطقه هوشیار بود و با همکاری و ایجاد ائتلاف منطقه ای اقدامات نا امن ساز توسط رژیم صهیونیستی را خنثی کرد.

7- پرهیز از نگرش‌های هیجانی و تقویت برخوردهای خردمندانه

اختلاف سلیقه و تفاوت در نگرش نسبت به مسائل و موضوعات بین المللی به خصوص مسایل امنیتی و دفاعی در بین کشورها یک امر طبیعی است، اما آنچه مهم است مدیریت و پرهیز از برخورد هیجانی است. به عنوان نمونه اختلاف نگرش و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران و ترکیه به بعضی مسایل منطقه ای یک نمونه واقعی بود که دو کشور به رغم پیگیری سیاست های گاهاً متضاد با همدیگر، هیچگاه اجازه ندادند تا این مسایل تبدیل به یک بحران شده و به ارتباطات راهبردی دو کشور لطمه وارد کند، هرچند با مسایلی روبرو شد اما با مراقبت دو کشور همواره بر مدیریت آن تلاش شد که روندی مثبت در روابط دو کشور مسلمان محسوب می شود.

8- استمرار تماس ها و توسعه گفتگوهای کارشناسی

در اولین گام کشورها باید بتوانند از طریق مباحث کارشناسی و نخبگی درون کشوری، اهداف بلند مدت خود را ترسیم و راههای رسیدن به آنها را مشخص کنند. دومین گام، ایجاد زمینه های گفتگو بین کارشناسان و نخبگان داخلی و منطقه ای به صورت دوجانبه و چندجانبه است. در اثنای این مذاکرات نخبگی بسیاری از سو تفاهمات برطرف و مشترکات دفاعی و امنیتی مشخص می‌گردد. بنابراین با توجه به نقش و اهمیت دیپلماسی دفاعی در روابط بین کشورها، این گفتگوهای کارشناسی به عنوان یکی از روش های تحکیم روابط می‌تواند بسیار ثمربخش باشد. اما آنچه که در این خصوص بسیار حایز اهمیت است، برگزاری مستمر و جلوگیری از قطع تماس ها می باشد.

9- برداشتن گام های عملی و افزایش تعاملات و همکاری های دو جانبه و چند جانبه

توسعه ارتباطات به خصوص در حوزه های دفاعی و امنیتی توأم با احتیاط و نگرانی هایی از جانب کشورها دنبال می‌شود، چرا که غالباً دولت‌ها ملاحظات و اسرار دفاعی و امنیتی خود را تا حد ممکن به صورت محرمانه نگهداری می کنند و این طبیعی است، اما برای توسعه دیپلماسی دفاعی اگر اقدامات راهبردی در بعضی زمینه ها ممکن نبود، می توان از برنامه‌های اجرایی و کمک‌های مستشاری، آموزشی و مطالعاتی شروع کرد تا در نهایت اعتمادسازی کافی برای همکاری های بزرگتر فراهم گردد.

باید بر این نکته اذعان داشت که ایران به عنوان کانون و محور مقاومت نقش مهمی در ایجاد و ثبات امنیت پایدار در منطقه دارد و تقویت و گسترش مناسبات و همکاری  های دفاعی و امنیتی با کشورهای منطقه از اولویت های مهم جمهوری اسلامی ایران می تواند باشد.

10- طراحی یک نقشه راه با مشارکت جمعی برای منطقه

کشورها برای رسیدن به همگرایی واقعی و رسیدن به یک سطح مناسب از اتحاد و همکاری به خصوص در مسایل دفاعی و امنیتی، باید بتوانند یک نقشه راه با چشم‌انداز روشن طراحی کنند. این روند باید تضمین کننده منافع ملی همه اعضا باشد تا مورد اقبال جمعی قرار گرفته و مشارکت حداکثری طرفین را برانگیزاند. بنابراین طراحی یک نقشه‌ی راه با مشارکت همه کشورهای ذینفع می‌تواند روند همگرایی و همکاری های دفاعی را تسریع و تسهیل نماید. شایسته است کشورهای با نفوذ منطقه، سطح تدبیر و آینده نگری خود را در طراحی یک نقشه امنیتی فراگیر به قدرت های فرا منطقه ای نشان دهند و این امر به شرط همراهی، اراده جمعی و تمرین، میسر و دست یافتنی است.

در این جستار تلاش شد به تعدادی از ملاحظات لازم برای تقویت دیپلماسی دفاعی در منطقه اشاره شود. بی تردید مرور تحرکات منطقه ای ایران اسلامی و اندیشه های مرتبط با توسعه دیپلماسی دفاعی در فرماندهان و مسئولین کشور این روند را تسهیل و تسریع خواهد کرد و این روند ارمغان رزشمندی چون صلح و امنیت برای تمامی امت اسلامی در پی خواهد داشت.

انتهای پیام/

پربیننده‌ترین اخبار سیاسی
اخبار روز سیاسی
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon