بسته پیشنهادی مطالعه به مناسبت روز دانشجو

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، 16 آذرماه روز دانشجو است؛ روزی که مهدی (آذر) شریعت رضوی، احمد قندچی، مصطفی بزرگ‌نیا در دانشگاه تهران در اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون، معاون رئیس‌جمهوری وقت ایالات متحده آمریکا و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا، در تاریخ 16 آذر 1332 (حدود چهار ماه پس از کودتای 28 مرداد همان سال) در دانشگاه تهران به شهادت رسیدند. 62 سال از آن روز می‌گذرد و هر سال در این روز یاد آن عزیران سفر کرده، گرامی داشته می‌شود.

به همین مناسبت  در ادامه چهار کتاب از مرکز اسناد انقلاب اسلامی که با این موضوع به چاپ رسیده است را  مرور می‌کنیم:

کتاب "دفتر تحکیم وحدت از آغاز تا انشعاب"

انجمن‌های اسلامی دانشجویان برای اولین بار در سال 1321 در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران تاسیس شد و پس از آن به دانشکده مهندسی و سپس به سایر دانشگاه‌ها راه یافت. اسلام گرایی انجمن‌های اسلامی به این معنا بود که نیروهای فکری سیاسی نقطه عزیمت خود را دین اسلام قرار داده و تفکر سیاسی را بر پایه آن بنا نهادند.

انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌ها ، تشکل‌هایی بودند که در مقابل دو جریان راست گرای لیبرال و چپ‌گرای سوسیالیسم ایجاد شدند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی انجمن های اسلامی با رهنمودهای امام دفتر تحکیم وحدت را احیا کردند. این تشکل پس از تسخیر سفارت امریکا  ودر حرکتی بسیار سریع انقلاب فرهنگی را در دانشگاه پایه ریزی نمود تا از رشد گروه ه ای مارکسیستی در دانشگاه ممانعت کند.

این کتاب تلاش کرده است تا مقاطع و ادوار گوناگون دفتر تحکیم وحدت به عنوان مهمترین تشکل جنبش دانشجویی در دهه‌های گذشته را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد.

کتاب "دفتر تحکیم وحدت از آغاز تا انشعاب"  اثری از علی کردی در موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال  1390چاپ شده در دو بخش اصلی تنظیم شده است.

بخش اول شامل مراحل شکل‌گیری تا دوره نشت دفتر تحکیم است. این بخش خود مشتمل بر فصول متعددی است که می توان به فصل هایی چون :

 انجمن‌های اسلامی خاستگاه اولیه دفتر تحکیم، تشکیل دفتر تحکیم، تسخیر لانه جاسوسی،  انقلاب فرهنگی، جنگ و دفاع مقدس در منظر دفتر تحکیم اشاره کرد.

در بخش دوم، کتاب از آغاز استحاله تاپایان انشعاب را مورد بررسی قرار میدهد. این بخش نیز دارای فصول مختلفی است که مهمترین آن عبارت‌اند از:

 انتقادها نسبت به دولت هاشمی و انشعاب‌های اولیه ، دولت دوم خرداد، حادثه کوی دانشگاه،کنفرانس برلین، حادثه خرم آباد،  سه سال تضاد و درگیری و انشعاب

در متن کتاب درباره مواضع دفتر تحکیم  آمده است: دفتر تحکیم وحدت معتقد است که بر آرمان‌های اولیه انقلاب اسلامی تاکید دارد و دیگران دچار انحراف شده‌اند. بیشترین زاویه انحراف را هم در بی توجهی به آزادی‌های فردی و سیاسی میداند.

دفتر تحکیم در مقاطعی مانند یک حزب سیاسی عمل کرده و در مواقعی نیز تشکلی صنفی و اجتماعی بوده است . به رغم نوسانات مختلف ، دفتر تحکیم تا آغاز دهه 1370 خط مقدم انقلاب اسلامی در دانشگاها بود اما پس از آن به دلیل فقر ایدئولوژی دچار تحولاتی شد که آن را به سمت چالش‌های نوینی نسبت به انقلاب اسلامی پیش برد.

در بخش پایانی کتاب به اسناد ، بیانیه و تصاویری مربوط به دفتر تحکیم وحدت در زمان شاه و بعد انقلاب پرداخته  است.

کتاب "دفتر تحکیم وحدت از آغاز تا انشعاب" با تیراژ دو هزار و پانصد نسخه در 364 صفحه و با قیمت هفتصد هزار تومان منتشر و به بازار نشر عرضه شده است.

کتاب بسیج دانشجویی و هویت انقلاب اسلامی

«امروز یکی از ضروری‌ترین تشکل‌ها بسیج دانشجویی و طلبه است. طلاب علوم دینی و دانشجویان باید با تمام توان خود از انقلاب و اسلام دفاع کنند و پاسدار اصول تغییر ناپذیر نه شرقی و نه غربی باشند. امروز دانشگاه و حوزه از هر محلی بیشتر به اتحاد و یگانگی احتیاج دارد.»
(امام خمینی)

با پایان جنگ و شکست استراتژی دشمنان انقلاب در تهاجم نظامی به منظور براندازی حکومت اسلامی، معلوم شد که جنگ سخت کارایی ندارد و دشمن برای براندازی باید به جنگ نرم روی آورد.

حضرت امام با بینش و آینده‌نگری خود بر این موضوع آگاهی داشتند و جهت مقابله با این جریان در تاریخ 2 اذر 1367 طی پیامی فرمان تشکیل بسیج دانشجویی و طلبه را صادر نمودند.

این کتاب توصیف گوشه ای از تلاش های دانشجویان بسیجی طی سالیان پس از جنگ تحمیلی تا به حال است.

کتاب (بسیج دانشجویی و انقلاب اسلامی) در سه فصل به نگارش درآمده است که فصل اول به بیان مولفه‌های هویتی انقلاب اسلامی میپردازد و تلاش دارد تا تفاوت‌های انقلاب اسلامی با سایر انقلاب‌ها را برشمارد. در این فصل دو موضوع بررسی میشود. یکی مفاهیم و هویت انقلاب اسلامی و دیگری بیان برخی ویژگی‌های انقلاب از قبیل اسلامی بودن انقلاب، رهبری امام خمینی، نظام ولایت فقیه، عدالت اجنماعی و عدالت‌خواهی در عرصه بین‌المللی.

فصل دوم درمورد جایگاه بسیج و مراحل تشکیل آن بحث می‌کند که حول محور سه موضوع جایگاه بسیج در انقلاب اسلامی، بسیج دانشجویی از آغاز تا کنون و ارزش‌ها و اصول بسیج دانشجویی میباشد.

نقش بسیج دانشجویی در تحکیم و ترویج هویت انقلاب اسلامی در فصل سوم کتاب آمده است.

در این فصل از کتاب پنج موضوع بررسی میشود. موضوع اول به بحث نقش بسیج در دفاع از هویت انقلاب اسلامی در دوره دوم خرداد میپردازدکه حوادث کوی دانشگاه و تحصن دانشجویان بسیجی در مجلس ششم مربوط به این بخش میباشد. موضوع دوم به بیان برخی مواضع بسیج دانشجویی در مورد عدالت‌خواهی و مطالبه‌گری از قبیل پرونده استات اویل و فرار شهرام جزایری اشاره میکند. موضوع سوم و چهارم در این فصل مقابله بسیج دانشجویی با انحرافات سیاسی و فرهنگی در دانشگاه و نقش بسیج در فتنه 88 میباشد.

و در نهایت در انتهای فصل مولف به مواضع استکبارستیزی و مسائل بین المللی بسیج دانشجویی اشاره میکند.

در این قسمت برخی موضع گیری‌های بسیج دانشجویی در رابطه با استکبارستیزی همچون قطعنامه شورای امنیت، پیوستن ایران به پروتکل الحاقی، روابط با انگلیس و پرونده هسته ای ذکر شده است و در مورد مواضع بسیج در باب مسائل بین الملل میتوان به حمایت از مردم فلسطین در جنگ 22 روزه اشاره کرد.

کتاب (بسیج دانشجویی و هویت انقلاب اسلامی) از سوی موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی با شمارگان 1500 نسخه، توسط بهروز تقی‌زاده تالیف شده و با قیمت 12500 تومان در پاییز 1392 به بازار کتاب عرضه شد.

تاریخ شفاهی جنبش دانشجویی مسلمان

 

جنبش دانشجویی در ایران قدمتی به اندازه عمر دانشگاه و نهاد آموزش عالی دارد و نتیجه واکنش دانشجویان به مشکلات جامعه می باشد. این گروه به عنوان قشر تحصیل کرده به مناسبات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه حساس‌اند و از آن جایی که در دوران جوانی همراه با آرمان‌خواهی و عدالت طلبی قرار دارند، همواره در طول تاریخ ایران موثر بوده‌اند.

کتاب (تاریخ شفاهی جنبش دانشجویی مسلمان) که محمدحسن روزی‌طلب و امیرحسین ثابتی منفرد آن را تدوین کرده اند به بررسی تاریخ جنبش دانشجویی در ایران می‌پردازد.

بعد از مقطع تاریخی مبارزه برای سرنگونی رژیم پهلوی، سرفصل‌های تازه‌ای در تاریخ ایران به نام دانشجو رقم خورد.

13 آبان 58 و تسخیر سفارت آمریکا، حضور در جبهه‌های جنگ تحمیلی، حضور و تاثیر در نهادهای انقلاب چون سپاه پاسداران، جهاد سازندگی و... ، مقاطعی است که نقش پر رنگ دانشجویان را نشان می‌دهد.

این اثر روایت‌های دانشجویان قدیم و فعلی از روند جنبش دانشجویی در برهه‌های مختلف و میزان تاثیرگذاری آنان در سیر حوادث می‌باشد.

کتاب" تاریخ شفاهی جنبش دانشجویی مسلمان " با تیراژ دو هزار نسخه و قیمت نه هزار و هشتصد تومان منتشر و به بازار نشر عرضه شده است.

دفتر تحکیم وحدت در کشاکش سنت و تجدد

این کتاب در صدد است تا با استفاده از دقت های تحلیلی دیرینه شناختی و گفتمانی فوکویی، که در قیاس با سایر نظریات بیشترین تجرید را از واقعیت تاریخی غرب دارد، به بررسی تحولات گفتمانی دفتر تحکیم وحدت بپردازد و نشان میدهد که این تحوالات را میتوان در سطحی عمیق تر از تحلیل های ارئه شده بر مبنای دوگانگی گفتمان سنتی/ گفتمان تجددی فهم کرد و دوره بندی جدیدی از تحولات این تشکل به دست داد.

اثر پیش رو تحقیقی ست درباره چگونگی و روند تطور گفتمان دفتر تحکیم وحدت از زمان شکل‌گیری تا حال.

کتاب نخست با بررسی و توضیح نظریه گفتمان فوکو و معرفی آثار اصلی این متفکر و با استفاده از تبارشناسی و دیرینه شناسی در پی آن است تا شیوه نهفته و ناآگاهانه تشکیل گفتمان های این گروه را آشکار کند.

به علاوه نویسنده با روش تبارشناسی بر تفرق ها و تمایزها در گفتمان دفتر تحکیم تاکید میکند.

برخلاف تاریخ نگاری متعارف، نویسنده در پی روایت تاریخ دفتر تحکیم وحدت نیست بلکه میکوشد با تحلیل تبار، وحدت تاریخی را در هم شکند و نحوه تطور گفتمان جریان دانشجویی را از روشن فکری دینی به اسلام ناب با پیروزی انقلاب اسلامی، به روشن فکری دینی و روشن فکری عرف‌گرا و بالاخره شکاف در آن را نشان دهد.

عبدالحسین کلانتری عضو هیئت علمی دانشگاه تهران این کتاب را در 4 فصل تالیف کرده است که در فصل اول تدقیق مسائل و روش تحقیق در تشکیلاتن دانشجویی را مورد بررسی قرار داده است.

فصل دوم شامل بحث درباره چارچوب نظری تشکیلات تحکیم وحدت از منظر نظریه گفتمان فوکویی تا چارچوب نظری گفتمانی یورگن هابرماس و میشل فوکو و نظریه سنت و تجددی در تشکیلات میشود.

فصل سوم به تجزیه و تحلیل گزاره ها و گفتمان های دانشجویی از پیش از انقلاب اسلامی تا بعد از انقلاب و مواجهه این تشکیلات با حوادث پس از انقلاب تا به امروز میپردازد.

مولف فصل چهرام را به نتیجه گیری و پاسخ به سوالات اختصاص داده که ارائه جداولی در این باره نیز خود میتواند به شناخت مخاطب درباره مطالب کتاب کمک کند.

کتاب  "دفتر تحکیم وحدت در کشاکش سنت و تجدد" در سال 1390 در مرکز اسناد انقلاب اسلامی در 548 صفحه و با قیمت هشت هزار و هشتصد تومان منتشر و روانه بازار نشرشده است.

 انهای پیام/