ناکارآمدی بسترهای نشر محتوا

باشگاه خبرنگاران پویا‌، حسام‌الدین شاهرخی:

" نشر محتوا، از زمانی که فقط واژه «نشر» به کتاب و روزنامه و مجله اطلاق می‌شد، فاصله گرفته است. امروزه، در فضای دیجیتال، محتوا، گستره وسیعی از متن و تصویر و ویدئو را دربر می‌گیرد. بدیهی است توجه به اقتصاد نشر دیجیتال، در جهت آماده کردن بستر رشد هر چه بهتر موضوع مهم محتوای بومی، اهمیت به سزایی دارد.

امروزه با افزایش پهنای باند اینترنت و همچنین تعریف شدن اینترانت ملی در ادبیات ارتباطی کشور، بستر مناسبی برای نشر محتوای ویدیویی آماده شده است. محتوای ویدیویی محتوایی غنی با تاثیرگذاری بالا بوده و از این جهت مخاطبان فراوانی را در وب و همچنین شبکه‌های مجازی به خود اختصاص داده است.

در سال‌های اخیر پلتفرم‌هایی برای نشر برخط این سبک از محتوا در کشور ایجاد شده و حقیقتاً  گسترش آن‌ها یکی از دستاوردهای مهم دست‌اندرکاران وب فارسی بوده است. این پلتفرم‌ها(سیستم عامل) که عمدتاً با الگوگیری از شبکه اجتماعی بزرگ ویدیویی مانند "یوتیوب" طراحی و پیاده‌سازی شده‌اند، روز به روز سهم بالاتری از وب‌گردی مردم ایران را به خود اختصاص می‌دهند.

گردانندگان این پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری ویدیویی، اگرچه در اقتباس ظاهری و عملکردی (به منظور بومی‌سازی خدمات) بسیار خوب عمل نموده‌اند؛ اما در اجرای دقیق مدل‌های درآمدی عادلانه موجود در تجارب بین‌المللی بسیار ضعیف عمل می‌نمایند. البته که این موضوع به سهل‌انگاری و از قلم‌ انداختن برخی نکات برنمی‌گردد و ریشه آن را تنها و تنها در کسب در آمد بیشتر می‌توان جستجو نمود.

در عصری زندگی می‌کنیم که در آن، محتوا "پادشاه" خوانده می‌شود، در چنین عصری به نظر می‌رسد سهم تولیدکننده‌گان محتوا -به عنوان گردانندگان این قلمروی پادشاهی- باید محفوظ بماند. اما در بسیاری از پلتفرم‌های موجود، این حق (یعنی حق پدیدآورنده) نادیده گرفته شده است. به بیان ساده، این پلتفرم‌ها در اصلی‌ترین مدل درآمدی خود که نمایش تبلیغات در ابتدا، میان و انتهای ویدیوهاست، سهم پدیدآورنده محتوا (ویدیو) را در نظر نگرفته و تمامی درآمد حاصل از تبلیغ را نزد خود نگه می‌دارند. این موضوع در حالی است که پدیدآورندگان هزینه‌های بالایی را در مسیر تولید محتوای (گران) ویدیویی خود می‌پردازند و این امر در آینده نزدیک موجب دلسردی ایشان و کاهش کمیت و کیفیت این محتوای غنی در وب فارسی خواهد بود.

اگرچه مالکان برخی پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری، در ظاهر ادعای پرداخت حق پدیدآورنده را دارند، شکایات زیادی مبنی بر غیرواقعی بودن این ادعا وجود دارد که البته مستند و دقیق هم هستند. درست است که این پلتفرم‌ها متناسب با قوانین مدون خود می‌توانند از پرداخت حق ناشران امتناع کنند، ولیکن به قول سیمین دانشور "شاید بهتر باشد که شلخته درو کنند تا چیزی هم گیر خوشه‌چین‌ها بیاید".

انتهای پیام/