اصفهان| ۱۰ سال پیگیری "کم فروغ" برای نجات سنگ‌نگاره‌های "کوچری"
از سال ۸۷ تا کنون بحث نجات بخشی منطقه باستانی کوچری در دستور برنامه های پژوهشگاه میراث فرهنگی استان قرار گرفته این در حالی است که پس از این مدت قرار شد یک پایگاه حفاظتی و پژوهشی برای حفظ آن‌ها ایجاد شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، از کوچ اجباری مردم روستای کوچری چندین سال می‌گذرد روستایی که پیش از این نیز در تاریخ شاهد کوچ بوده و به اعتقاد کارشناسان یکی از گمانه‌زنی‌ها در مورد نام این روستا به دلیل کوچ مردمی بوده که در اینجا زندگی خود را از سر گرفته‌ند.
روستا کامل به زیر آب رفت، اما تنها روستا نبود، هویت یک ملت، یک تاریخ، یک فرهنگ هم به زیر آب رفت و آن چیزی نبود جز سنگ‌نگاره‌هایی ارزشمند که نه تنها برای کشوری که هر بار به تمدن 7 هزار آن نقب می‌زنیم بلکه برای یک جامعه بین‌المللی ارزشمند بود، چرا که سنگ‌نگاره‌ها جزئی از دستاوردهای بشریت در طول تاریخ بوده مهم نیست کجای دنیا مهم این است که روزی بشر از این راه ارتباط برقرار می‌کرده، با این تفاسیر می‌توان پی برد این سنگ نگاره‌ها چقدر ارزش تاریخی دارند.
این در حالی است که بسیاری از سنگ نگاره‌های ارزشمند کوچری همان زمان به اعماق رفت و با دنیای خاکی وداع گفت، وداعی که انگشت اتهام به سوی آب منطقه‌ای تهران نشانه رفت و اقدام موثری برای نجات‌بخشی و بیرون آوردن آن نشد و تنها در حد حرف و مصاحبه بر روی خروجی خبرگزاری‌ها درج شد و یا بر پیکر کاغذی روزنامه‌ها جاخوش کرد.
سنگ نگاره های منطقه باستانی کوچری گلپایگان در معرض نابودی است
با هر بار پیگیری از مسئولان میراث فرهنگی خبر از جاری بودن این پرونده دادند و از وضعیت موجود ابراز نگرانی کردند. علمدار علیان مسئول گروه باستان شناسی میراث فرهنگی استان اصفهان در این‌باره به تسنیم گفت: هم اکنون سنگ نگاره های منطقه باستانی کوچری در معرض نابودی است و برای حفاظت از آن نیازمند تخصیص اعتبار از سوی آب منطقه ای تهران است.
وی افزود: از سال 87 تا کنون بحث نجات بخشی منطقه باستانی کوچری در دستور برنامه های پژوهشگاه میراث فرهنگی استان قرار گرفته است.
مسئول گروه باستان شناسی میراث فرهنگی استان اصفهان با بیان اینکه در همین زمینه قراردادی با سازمان آب منطقه ای تهران منعقد شده گفت: تاکنون 2 فصل برنامه مستندنگاری و نجات بخشی سنگ نگاره های این منطقه انجام شده است.
وی تصریح کرد: متاسفانه از ابتدای سال 96 تاکنون به دلیل عدم اختصاص بودجه 2 فصل دیگر عملیات نجات بخشی منطقه باستان شناسی کوچری که شامل مستندنگاری و برپایی پایگاه پژوهشی در محل بوده ناتمام مانده است.
علیان اضافه کرد: هم اکنون سنگ نگاره های منطقه باستانی کوچری در معرض نابودی است و برای حفاظت از آن نیازمند تخصیص اعتبار از سوی آب منطقه ای تهران است.
پایگاه حفاظتی و پژوهشی برای حفظ سنگ نگاره‌ها
در میان حرف‌هایی که در بسیاری از مواقع در حد همان حرف باقی می‌ماند نه بیشتر و نه کمتر، این‌بار مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان اصفهان یک خبرخوب از یک رویداد جدید در مورد سنگ نگاره‌ها داد و آن چیزی نبود جز ایجاد پایگاه حفاظتی و پژوهشی برای حفظ سنگ نگاره‌ها در گلپایگان.
فریدون اللهیاری در جلسه حفاظت از سنگ نگاره‌های گلپایگان گفت: با پیگیری استان در پژوهشگاه میراث فرهنگی و معاونت میراث فرهنگی کشور حفاظت از سنگ نگاره‌های تاریخی گلپایگان که در معرض نابودی سد کوچری قرار دارند در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: سازمان آب منطقه‌ای تهران متولی سد کوچری است و در خصوص حفاظت برای سنگ نگاره‌ها یک راهکار اجرایی را باید انجام دهد.
مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان گفت: با پیگیری نماینده شهرستان در مجلس یک پایگاه حفاظتی و پژوهشی در محل سد کوچری برای حفظ سنگ نکاره‌ها ایجاد می‌شود.
ابهام در جابجائی سنگ نگاره‌های کوچری گلپایگان
ایجاد پایگاه از یک سو اما جابجایی آن مسئله‌ای است که ابهاماتی را مطرح کرده است، علی بختیار نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی در مورد سنگ نگاره‌های کوچری گلپایگان به تسنیم گفت: برای نجات‌بخشی سنگ نگاره‌های کوچری گلپایگان قرار است پایگاه حفاظتی و پژوهشی ایجاد شود، در مورد جابجائی سنگ نگاره‌ها اختلاف نظر وجود دارد.
وی افزود: نجات‌بخشی سنگ نگاره‌های کوچری گلپایگان اهمیت فراوانی دارد و در این مورد پیگیری‌هایی صورت گرفته یکی از آن‌ها ایجاد پایگاه حفاظتی و پژوهشی است که در جلسه‌ای که با حضور مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان و مدیرعامل آب منطقه‌ای اصفهان مطرح شد.
نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: برای نجات بخشی قرار شد یک پژوهشگاه باستان شناسی اطراف سد کوچری تشکیل شود که مورد موافقت سازمان آب منطقه‌ای تهران قرار گرفت و موضوع دیگر ثبت تاریخی این سنگ‌نگاره‌ها است که پرونده آن در حال پیگیری است.
وی تصریح کرد: در رابطه با جابجایی سنگ‌نگاره‌ها از داخل آب باید اقداماتی صورت بگیرد و این در حالی است که پژوهشگاه معتقد است امکان جابجایی سنگ نگاره‌ها وجود ندارد اما از سوی دیگر اطلاعاتی به دست آمده و سمن‌ها پیگیری‌هایی انجام داده‌اند و نظری مخالف پژوهشگاه دارند.
بختیار گفت: آن‌ها معتقدند جابجایی امکان پذیر است و قرار است جلسه‌ای با پژوهشگاه متالوژی در مورد امکان‌پذیری برگزار و نسبت به جابجایی آن صحبت شود؛ دیگر نمی‌توان مخزن سد را متوقف کرد و در این مورد باید اقدامی صورت بگیرد.
وی با انتقاد به رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار داشت: از رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انتظر بیشتری داریم، وی با جدیت بیشتری می‌بایست این موضوع را دنبال می‌کرد و پیگیری وی در این زمینه مناسبی نبود و پاسخگوی انتظارات و خواسته‌های ما نبود.
بختیار اضافه کرد: با توجه به اینکه وی در حوزه میراث فرهنگی است این موضوع را جدی بگیرد آن‌ها به عنوان متولی امر تلاش بیشتری برای حفظ و نگهداری سنگ‌نگاره‌ها که وظیفه آن‌ها بوده انجام دهند.
وی اظهار داشت: در این مورد طرح دعوایی هم توسط میراث نسبت به اعاده دعوا علیه آب منطقه‌ای انجام داده این موارد هم به موازات ایجاد پایگاه حفاظتی و پژوهشیدر حال پیگیری است.
نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اقدامی که از سوی آب منطقه‌ای تهران برای جبران این موضوع و اینکه مطالعات باستان شناسی که انجام نشده و هم‌چنین برای پاسخ به دعواهای حقوقی قرار شده یک پایگاه ایجاد شود، این پایگاه می‌تواند نسبت به حفظ نگهداری این آثار اقدام کند.
"10 سال" پیگیری‌های ضعیف
سال گذشته اقدام کوچکی صورت گرفت و آن هم توقف آب گیری سد به دلیل سنگ‌نگاره‌ها بود، تا جایی که این توقف سبب شد سنگ نگاره "صورت فلکی سرطان" یکی از مهم‌ترین سنگ‌نگاره‌ها و حتی سایر آن‌ها از آب بیرون بیایند اما به گفته بختیار دیگر نمی‌توان این توقف را ادامه داد.
از سوی دیگر زیر آب ماندن سنگ‌نگاره‌ها، نقوش به واسطه رسوب‌گذاری که در اثر روبه‌رو شدن با جریان آب در طول یک مدت زمان مشخص است، از بین می‌روند. از سوی دیگر تعداد زیادی از سنگ‌ها به دلیل لایه لایه بودن و به واسطه قرار گرفتن در معرض آب، به مرور دچار فروپاشی می‌شوند.
باید دید پس از ایجاد این پایگاه چه اقدامی برای نجات‌بخشی صورت می‌گیرد، آیا امکان جابجائی این سنگ نگاره‌ها وجود دارد یا اینکه محکوم به ابد در اعماق آب هستند؟ ممکن است با تجهیزات حرفه‌ای در کشورهای دیگر قابل حل باشد و از مشاوره آن‌ها یاری گرفت.
گزارش از نگین فروغی
انتهای پیام/ ت
