مصاحبه|چرا حزب نداء تونس به ائتلاف خود با حزب اسلامگرای النهضه پایان داد؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسیم،  رهبران حزب " النهضه " و" نداء تونس " در سال 2013 توافقنامه ای را امضا کردند که نقطه آغازین ائتلاف و مشارکت آنها در ساختار سیاسی تونس به شمار می رود. همکاری و مشارکت  این دو حزب  سبب شد تا در سال 2015 دولت کنونی تونس قدرت را به دست گیرد اما این ائتلاف با سخنان اخیر رئیس جمهور  و  بنیانگذار حزب  نداء تونس  پایان یافت.  به منظور  واکای  این موضوع   و تاثیر  آن  بر تحولات آینده تونس گفتوگویی  با  " مصطفی قاسمی "  دکترای روابط بین الملل  و کارشناس تحولات شمال آفریقا انجام  دادیم  که متن آن به شرح ذیل است.

" مصطفی قاسمی "  درباره  جایگاه  و فعالیت حزب النهضه تونس گفت:  هنگامی که انقلاب تونس در  سال " 2011 "  به پیروزی رسید،  منسجم ترین حزبی  که عنوان مخالف رژیم " زین العابدین بن علی"  دیکتاتور  سابق  این کشور شناخته می شد،  حزب  " النهضه "  بود.  این  حزب  به دلیل  حضور " راشد الغنوشی"  در  راس  آن همچنان انسجام خود  را  حفظ کرده است.  پس از  پیروزی انقلاب تونس  حزب النهضه  توانست قدرت  را  در این کشور به دست گیرد  اما در دو سالی  که  قدرت  را  در اختیار داشت،  تونس وارد  یک بحران سیاسی  شد که ریشه  اصلی آن  به مشکلات اقتصادی  و مطالبات معیشتی  مردم  باز می گشت.  در این مدت، النهضه با  اینکه  قدرت  را  در  دست داشت  اما  برای عبور  از  بحران با  مخالفان وارد  گفت وگو شد و  تلاش کرد  از گسترش بحران  و تبعاتی که در آینده می توانست برای جایگاه  النهضه داشته باشد،  پیشگیری کند. موافقت النهضه با تشکیل دولت تکنوکرات در همین  راستا قابل ارزیابی است.  

چشم پوشی از قدرت

این کارشناس تحولات شمال آفریقا با بیان  اینکه  در آن زمان  مخالفان  خواستار  برپایی دولت تکنوکرات  بودند، اظهار داشت:  هر چند که  راشد الغنوشی  اعلام کرده بود  النهضه  به دنبال  برپایی دولت اسلامگرا  نیست اما  مخالفان  این سخن  او  را  در راستای  فریب افکار عمومی ارزیابی می کردند.  به هرحال،  ادامه پیدا کردن مشکلات اقتصادی تونس در کنار اختلافات سیاسی  سبب شد تا النهضه  از حق قانونی خود  چشم پوشی  و  موافقت خود  را  با تشکیل دولت تکنوکرات  و غیر حزبی اعلام کند.  این اقدام،   ناشی  از زیرکی  راشد الغنوشی  بود  زیرا  ماجرای سقوط  اخوان المسلمین مصر از قدرت  را  به یاد داشت.  این در حالی بود که علاوه  بر هجمه های داخلی ، کشورهای عربی از  جمله عربستان  و  امارات  نیز فشارهایی  روی  این جنبش اسلامی  وارد می کردند  و  این فشارها همچنان ادامه دارد.

ریشه اختلاف

وی با بیان اینکه حزب نداء تونس  مهم ترین حزب غیر دینی  و نماد سکولار در  این کشور است،  گفت:  این حزب متشکل  از  چند حزب دیگر است. همین  موضوع  اختلافات  را  در  این  حزب  افزایش داده است.  با وجود این،  مقامات النهضه  با حزب نداء  که  بیشترین  آراء  در انتخابات پارلمانی  2014  به دست آورده بودند،  با " یوسف الشاهد"  برای به عهده گرفتن سمت نخست وزیری  و تشکیل دولت توافق کردند  و النهضه در دولت شریک شد. در اینجا  مناسب است به  این  نکته  اشاره  شود  یوسف الشاهد  یکی از موسسان حزب نداء است.  وی  قبلا  کارمند سفارت آمریکا در تونس بوده است.

پسر رئیس جمهور علیه نخست وزیر 

قاسمی  با بیان  اینکه "حافظ السبسی"  رئیس کنونی حزب نداء  و پسر رئیس جمهور  تونس  از مخالفان جدی یوسف الشاهد است،  تصریح کرد:  حافظ السبسی  انتقادات شدیدی نسبت به  نخست وزیر فعلی تونس داشته  و دارد.  وی مدعی است،  اقدامات الشاهد در دولت نتوانسته  وضعیت اقتصادی کشور  را  بهبود بخشد.  او خارج  از خط مشی حزب نداء تونس ،  مسیر خود  را  در دولت  طی می کند و  این مسئله باعث کاهش جایگاه  حزب نداء  در جامعه  و  بروز  اختلاف در این حزب شده است.  بر همین اساس،  آنها عضویت الشاهد را  در حزب نداء  به حالت تعلیق در آورده  و معتقدند  او فرد قدرتمندی  نیست  و باید از سمت نخست وزیری کنار گذارده  شود. اما یوسف الشاهد همچنان بر تداوم دولت  و اجرای  برنامه های اقتصادی  خود  اصرار دارد.  در این میان،  حزب النهضه از  او  حمایت می کند. ناگفته نماند، النهضه  که  در  انتخابات پارلمانی 2014 با کسب 69 کرسی و با اختلاف اندک از حزب نداء به عنوان دومین  حزب  دارای  اکثریت در  پارلمان حضور یافت،  بعد از استعفای تعدادی  از نمایندگان حزب نداء  از این حزب، در حال تبدیل شدن به جناح اکثریت  در  پارلمان است.  در مقابل حزب نداء  با اینکه قدرت  را در دست دارد  اما هم اکنون  در ضعیف ترین  وضعیت خود قرار دارد.

ادعای  نقض توافقنامه قرطاج

این کارشناس تحولات شمال آفریقا  با اشاره به امضای توافقنامه " قرطاج 2 "  بین قائد السبسی و الغنوشی گفت:  براساس این توافقنامه که یکی از بندهای آن،  بر حمایت جریان ها از کارآمدی  دولت تاکید دارد،  قائد السبسی و حزب نداء  از النهضه انتظار دارند تا با خواست این  حزب  در خصوص استعفای دولت الشاهد همراهی کند  اما النهضه ، استعفای دولت  را در شرایط کنونی بحران اقتصادی  به مصلحت نمی داند  و تلاش دارد  با ترمیم کابینه، ثبات  دولت حفظ شود  و دولت الشاهد همچنان اصلاحات و برنامه های اقتصادی خود  را پیش ببرد.  اکنون السبسی مدعی است  که  النهضه توافقنامه  قرطاج 2  را  نقض کرده است و بر همین اساس،  اعلام کرده  که حزب نداء  دیگر پیمان ائتلافی با النهضه ندارد.

تداوم همکاری

وی  در پاسخ  به پرسشی در خصوص سخنان السبسی مبنی بر اینکه النهضه دیگر نمی خواهد به ائتلاف خود با حزب نداء ادامه دهد، ؟"  گفت: این نوع موضع گیری  بیشتر از موضع ضعف،  فرافکنی  و در حقیقت شریک کردن النهضه در  بحران اقتصادی تونس و  فشار بر این حزب  برای همراهی کردن با حزب نداء است. در اینجا باید به این نکته اشاره  شود،  به رغم اینکه  طبق اظهارات  السبسی توافقنامه  حزب نداء  با النهضه پایان یافته است  اما النهضه همچنان خود را  متعهد به همکاری با حزب نداء در پارلمان  و دولت میبیند.

چشم انداز تحولات

این تحلیلگر سیاسی  در خصوص چشم انداز عرصه سیاسی تونس  گفت: سیاست هایی  که راشد الغنوشی به عنوان رهبر حزب النهضه طی چند سال اخیر اتخاذ کرد،  سبب شد، این حزب در عرصه تحولات تونس خود  را  حفظ  کند.  به نظر می رسد او تلاش خواهد کرد در عرصه سیاسی  موضع معتدلی  اتخاذ کند و  به اصطلاح  پل های پشت سر و آینده  را  خراب نکند.  با اینکه النهضه هم اکنون  مخالف تغییر دولت است اما  در صورتی که  بحران کنونی گسترش یابد  و  اتحادیه مشاغل ( بزرگترین نهاد صنفی )  وارد  این  اختلافات شود، النهضه  تلاش خواهد کرد  تا با همکاری  با جریان های  موجود در تونس  و گفت وگو  با  آنها،  مسیر عبور  از  بحران  را  انتخاب کند.  به رغم  اینکه  النهضه از  جایگاه  خوبی در تونس  برخوردار است،  با وجود این،  همچنان خود  را  در معرض  تهدیدات  جریان های لیبرال و چپگرای  تونس می بیند.  این در حالی است که برخی کشورهای عربی از جمله  امارات  پول  زیادی  برای  وارد کردن  فشار  بر النهضه  و  تضعیف  آن  به عنوان  یک حزب  اخوانی  در تونس  هزینه می کنند.  با توجه  به این  تهدیدهایی که  النهضه علیه خود احساس  می کند،  این  حزب  تلاش خواهد کرد  از  گسترش  بحران  و عمیق تر شدن آن  پیشگیری کند  و  در  تعامل  و گفت وگو  با حزب نداء  و  اتحادیه مشاغل  و سایر جریانات سیاسی،  بحران کنونی در تونس  را  کنترل کند.

احتمال تشکیل حزب جدید

قاسمی  درباره  احتمال تشکیل حزب سیاسی جدید به  رهبری  یوسف الشاهد  و  ائتلاف آن با  النهضه  و  به دنبال  آن کاهش جایگاه حزب نداء  در افق سیاسی تونس گفت:  هم اکنون حزب نداء  به دلیل اختلافات داخلی که  دارد،   جایگاه  مناسبی  در  عرصه سیاسی تونس  ندارد.  در ارتباط با  احتمال  تشکیل  حزب جدید  توسط  یوسف الشاهد  می توان  گفت که شاید  برخی  از  اعضای  حزب نداء که  اخیرا  از  این  حزب  جدا شده اند،  خودشان  یک حزب جدید تشکیل دهند  اما نباید فراموش کرد که  قدرت  و جایگاهی که حزب نداء پیدا کرده  به دلیل  شخصیت  و جایگاه  فردی قائد السبسی  سیاستمدار کهنه کار  تونس  است. از  آنجایی که یوسف الشاهد جوان  جایگاه  السبسی  را  ندارد  لذا  توان  رهبری  حزب جدید در  مقایسه با  السبسی را  نخواهد داشت،  ضمن  اینکه به دلیل مخالفانی که الشاهد دارد ،  او  توان تشکیل حزبی که  بتواند  با حزب نداء  تونس و  النهضه  به عنوان  دو  جریان قدرتمند سیاسی رقابت کند  را  ندارد  لذا  بعید به نظر می رسد  الشاهد حزب جدیدی  تشکیل دهد  اما چنانچه  حزب جدیدی  توسط لیبرال ها تشکیل شود،  این موضوع  نمایانگر درگیری  میان این  طیف خواهد بود  و  این مسئله به نفع  النهضه به عنوان رقیب  اصلی  جریان  سکولار  در تونس خواهد بود.

انتهای پیام/