سال ۲۰۱۴ تکلیف پرونده های منطقه ای قطعی می شود

سال 2014 تکلیف پرونده های منطقه ای قطعی می شود

خبرگزاری تسنیم: سال ۲۰۱۴ دیگر سال آماده سازی و مقدمه چینی برای تغییرات نیست، بلکه شاخص ها از ماههای پایانی سال ۲۰۱۳ نشان از قطعی شدن پرونده های منطقه ای در سال جدید میلادی دارد.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه السفیر لبنان در مقاله ای به قلم سمیر کرم تحلیلگر مسایل بین المللی نوشت: سال جدید در میان تاریخ سالهای عربی بیش از پیش احساس می شود که باید سال سرنوشت سازی باشد، سالهای گذشته –یا شاید سه سال اخیر بیش از دیگر سالها- سالهای آماده سازی و مقدمه بود. اما اواخر سال 2013 بویژه در سالهای اخیر نشان داد که تغییراتی در راه است.

دیگر نمی توان سال 2014 را سال آماده سازی و مقدمه چینی برای تغییرات دانست، چرا که باید سال تعییرات یا دست کم آغاز روند تغییراتی باشد که چهره آینده را مشخص خواهد کرد. سال 2013 نشانه های جدید را به خود دید که نشان داد تاریخ عربی در گذرگاه حتمی تغییرات وارد شده و در حال عبور از آن است.  ما باید به آینده ای نزدیک نگاه کنیم تا نشانه های تغییر را دریابیم. ماههای اخیر از سال 2013 نشانه های این تغییرات قطعی را در میان کشورها نشان داد.

به این ترتیب می توان گفت که نشانه های بهبودی از پایان سال گذشته میلادی در میان این کشورها خود را نشان داده است؛، کشورهلیی که در سالهای قبل نشانه های شکست و عقب نشینی در میان آنها مشهود بود. اگر این نشانه های مثبت و امیدوار کننده وجود نداشت، ما همچنان سال جدید را نیز از لحاظ ویژگی های منفی مانند سالهای قبل به حساب می آوردیم.

نشانه های سال جدید میلادی در اواخر سال گذشته خود را نمایان کرد، این موضوع در مصر و تونس و سوریه قابل مشاهده بود، در سه سال گذشته که توطئه های غربی بویژه آمریکایی آغاز شکست عربی را رقم زد، این شکست از لیبی آغاز و با عراق ادامه پیدا کرد، این روند البته در پایان سال گذشته میلادی متوقف شد.

در تونس فعالیت های مردمی و حزبی دچار تناقض شد تا نشان دهد که تسلیم شدن ملت در برابر توطئه های غربی که به دنبال قرار دادن حاکمیت و آینده کشور در دست گروهک های دینی عقب مانده هستند؛ غیر ممکن است. در این دوره تونس نشانه های قدرت خود را در برابر جریان عقب مانده و بسته و مرتجع فکری نشان داد و مشخص کرد که هیچ شکی وجود ندارد و تونس مصمم است پرچم بهار عربی واقعی غیر از بهار پوشالی مطرح شده از سوی نیروهای جاسوسی کشورهای غربی را بر افراشته نگه دارد.

در مصر دهها میلیون نفر از مردم برای مقابله با اخوان المسلمین که در قدرت بودند، به خیابان ها آمدند، هم پوشانی ارتش و ملت باعث ایجاد بیشترین قدرت ها در وطن عربی می شود، به همین علت بود که حاکمیت اخوانی ها و قدرت آنها از بین رفت و ارتش به همراه ملت مصر مسئولیت این انقلاب را در دست گرفت. مصر در حال حاضر در اوج تقابل بین ارتش و ملت مصر از یک سو و اخوان المسلمین در طرف مقابل است. در پایان سال گذشته میلادی دولت مصر مشروعیت اخوان المسلمین را از وی گرفت و در نهایت آن را به عنوان یک سازمان تروریستی غیر قانونی اعلام کرد.

حوادث اخیر مصر نشا می دهد که این کشور عربی به دنبال بازگشت به نقش رهبری خود در سال جدید است و این نقش آغاز شده است. شاید برخی تصور کنند که عربستان سعودی با ارائه دلارهای خود به مصر به دنبال مهار نقش عربی، منطقه ای و جهانی مصر باشد، اما مشخص است که مصر در حال حاضر در بازگرداندن حجم منطقه ای خود و تاثیر دلارهای سعودی بر این حجم بازنگری های خود را آغاز کرده است. این موضوع نه تنها درمورد عربستان، بلکه در مورد سایر کشورهای نفتی خلیج فارس و آمریکا و اروپا نیز صدق می کند.

سال 2014 می تواند سال بازگشت مصر به نقش منطقه ای اش باشد، این نقش از 30 ژوئن گذشته آغاز شد، در این مرحله مصر بار دیگر در داخل و خارج نقش منطقه ای اش را باز یافته است. در این باره می توان به توافق این کشور با روسیه در مورد خرید تسلیحاتی و مسایل اقتصادی اشاره کرد.

بعد از تونس و مصر اوضاع عربی جدید در مورد سوریه تکمیل شده است، نشانه های سوریه یکی دیگر از شاخص های سال جدید بوده است. در این عرصه عقب نشینی و فروپاشی نیروهای مخالفان در برابر نیروهای مردمی سوریه آغاز شده است. شکست های پیاپی به معارضان سوری در ماههای اخیر نشان می دهد که سوریه قوی است و در ماههای اولیه سال جدید میلادی نیز در عرصه عربی و منطقه ای به سمت بازگشت به نقش منطقه ای و قومی خود پیش می رود. 

در مورد سوریه باید گفت دشمنان امت عربی سعی کردند این کشور را با جنگی داخلی در هم ریزند، جنگی که در اصل داخلی نبود. البته سوریه شاید به بیشتر از یک نیم سال زمان نیاز نداشته باشد تا بازگشت به شاخص های تاریخی و قومیتی خود را آغاز کند. البته قطعا بازگشت سوریه به نقش منطقه ای خود هم زمان با بازگشت مصر به این نقش تاثیرات قوی در اوضاع قومی عربی و عرصه منطقه ای و بین المللی خواهد داشت.

مصر و سوریه در شاخص های جدید خود از تجربه های سالهای اخیر در تقابل با چالش ها استفاده خواهند کرد. پیروزی مصر و سوریه با کمک ملت و ارتش به این دو کشور عامل و ابزار قدرت را خواهد داد و باعث خواهد شد تا دوره ای جدید از همکاری و تفاهم عربی در ابعاد قومی و منطقه ای ایجاد شود. دیگر مصر و سوریه از هم دور نخواهند بود، درست مانند روالی که در دهه های سابق با هم داشتند و دهها سال طول کشید.

نکته قابل توجه این است که تجربه مصر و سوریه در سالهای اندک اخیر باعث خواهد شد تا هر کدام از اینها از تجربه طرف مقابل برای مقابله با خطرات و فائق آمدن بر آنها استفاده کند. پایداری مصر و سوریه در تقابل با آمریکا و هم پیمانان و وابستگان آن باعث شد تا هر کدام از آنها این احساس را داشته باشند که می توانند در این معرکه نوعی جدید از مناسبات با کشورهای مذکور ایجاد کنند. آمریکا و وابستگان آن نیز این درک جدید را به دست آورده اند که مصر و سوریه بعد از درگیری های اخیر با دشمنان، دیگر مانند گذشته نیستند و تجربه های این دو کشور باعث خواهد شد تا آمریکا و سایر کشورهای وابسته به آن آمادگی بیشتری برای اصلاح مواضع خود در قبال این دو کشور عربی بزرگ از خود نشان دهند.

به این ترتییب باید انتظار داشته باشیم که مصر و سوریه بعد  تجربه های سه سال اخیر به ابزارهای قدرت در داخل خود و مواضع ضعف در میان دشمنان قوی و غنی خود بیشتر توجه داشته باشند. همین موضوع می تواند آنها را در رتبه های پیشرفته تر و تاثیرگذار تر در عرصه های بین المللی قرار دهد.

به این ترتیب ناگزیر باید پیش بینی تغییرات اساسی درمواضع کشورهایی داشته باشیم که عادت به ایجاد چالش با سوریه و مصر کرده اند. این تغییرات می تواند مانند سیاست های آمریکا باشد که نشانه های تغییر آن خود را بروز داده و از تمرکز بر روی خاورمیانه که بویژه ایران نیز در کنار کشورهای عربی قرار دارد، بر روی شرق آسیا متمرکز شود که بازارهای تجاری غیر از نفت را در اختیار دارند، این بدان علت است که آمریکا و وابستگان آن می دانند که به نفع آنها نیست که اولویتشان همچنان سلاح و نفت باشد.

کشورهای عربی خاورمیانه البته اندکی دیر متوجه شدند که نفت و سلاح دیگر نمی تواند در اقتصاد جهانی نقش اول را ایفا کند. به این ترتیب این کشورها نیز از تجربه گذشته دور شده اند. آنها نیز شاخص های آینده نزدیک و مقتضیات آن را در روند تغییر سیاست های خود درک کرده اند.

البته ممکن است برخی این مطالب را افراط در خوش بینی قلمداد کنند، اما واقعیت این است که این خوش بینی توجیه پذیر است و حتی بیش از این نیز می تواند باشد.
انتهای پیام/

پربیننده‌ترین اخبار ویژه نامه‌ها
اخبار روز ویژه نامه‌ها
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی