شیخ صفی‌، عارف مجاهدی که تفکر علوی را نظم داد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نخستین همایش بین‌المللی بزرگداشت شیخ صفی‌الدین اردبیلی امروز دوشنبه 16 دیماه با حضور مقامات لشکری و کشوری برگزار شد.

اسحاق صلاحی، رئیس کتابخانه و سازمان اسناد ملی ایران در این همایش گفت: سال 650 هجری قمری کودکی که بعدها شیخ صفی‌الدین اردبیلی در یکی از روستاهای ایران پا به عرصه وجود گذاشت. به تعبیر مقام معظم رهبری او عارفی مجاهد است که در سالهای 700 تا 735 در میادین مبارزه حضور یافت. نسب او به امام موسی کاظم می‌رسد. وی شخصیتی است که در عرصه تاریخ برای با ابهاماتی روبرو شد. از برکات این همایش نقد حقیقی و واکاوی ابهامات به وجود آمده درمورد شیخ صفی‌الدین اردبیلی است تا نسل جوان به میراث کهن خویش آگاه شوند.

وی ادامه داد: شیخ‌ صفی‌الدین اردبیلی شاگرد زاهد گیلانی بود. با وجود آنکه از طریق کشاورزی نیاز خود را برطرف می‌کرد؛ اما در کنار عرفا به روزه‌داری، چله‌داری و شب‌زنده‌داری مشغول می‌‌شد و مرجع ضعفا بود. طبق همین رفتارها و سبک زندگی جایگاه ویژه‌ای در میان مردم یافت. شیخ‌صفی سبب شد حکومت پایدار زیبایی که در دوران صفویه در ایران شکل گرفت با وحدت و انسجام قابل توجهی روبرو باشد و تلاش کرد عصری که اسماعلیان و حکومتهای دیگر را ساقط کرد حکومت شیعه ایرانی را نگاه دارد. در آن زمان مغولان بر ایران می‌تاختند. در این شرایط شخصی با تفکر شیعی علوی قدرت انسجام را به ملت باز گرداند. او تفکر علوی را نظم داد و به تعبیر مقام معظم رهبری پشتوانه معنوی حکومت مرکزی قرار گرفت.

رئیس کتابخانه و سازمان اسناد ملی ایران تصریح کرد: شیخ‌صفی‌الدین اردبیلی بعد از 3 دهه غارتگری در اردبیل اقامت گزید. در آن زمان اردبیل شهری غارت‌زده و ویران شده بود. شیخ‌صفی‌ الدین طی حیات خود کاری می‌کند که خواجه‌الرشید‌الدین فضل‌الله همدانی صدرالعظم حکومت مغول به فرزندش خواجه قیاس‌الدین حاکم اردبیل دست خطی می‌دهد و سفارش شیخ صفی را به او می‌کند. تا جایی که سلطان‌محمد خدابنده وقتی به پاس پایان یافتن حکومتش مراسمی برگزار می‌کند شیخ‌صفی‌‌الدین و علاءالدوله دعوت می‌کند.

صلاحی در این بخش از سخنان خود اظهار داشت: نقش شیخ‌صفی‌الدین اردبیلی در عصری که نه اندیشه سیاسی و نه مکتب دینی پاسخگو بود، تفکری را که در گوشه‌ای عزلت داشت بر مسند امور می‌آورد و تفکر شیعی پشتوانه حکومت می‌شود. مقام معظم رهبری تعابیر خاصی در مورد شیخ صفی‌الدین به کار می‌برند و می‌فرمایند شیخ صفی «موجب عزت و عظمت ایران شد». این خاندان عارف و مجاهد سبب شدند تا ایران به عنوان کشوری مقتدر و متحد به جهان معرفی شود. مهم‌ترین جمله رهبری در مورد وی این بود که «او یک عالم، عارف، مفسر و یک محدث است». شیخ صفی صرفا به چله‌نشینی اکتفا نکرد. او سیره عملی را مدنظر قرار داد و در کنار آن به عرفان نظری نیز توجه ویژه‌ای داشت.

وی با طرح یک پرسش از اساتید دانشگاهی و متخصصان این عرصه گفت: چگونه می‌شود که امروز عرفان‌های کاذب شکل می‌گیرد و عارفان خود را از همه چیز مبرا می‌دانند و عزلت می‌جویند، اما شخصیتی مانند شیخ صفی‌الدین که هم چله‌نشینی دارد و هم برای خدمت به حکومت در جوار حاکمان فعالیت می‌کند ظهور می‌یابد. باید در حوزه شریعت و طریقت تجدیدنظر کرد و به سؤالاتی از این دست پاسخ داد.

انتهای پیام/