راهکارهای پیش‎گیری از تفرقه در جهان اسلام

به گزارش خبرگزاری تسنیم، حضرت آیت الله العظمی خامنه‏اى در پیامى به مناسبت کنگره عظیم حج سال جارى، فرا رسیدن موسم حج را عید بزرگ امت اسلامى و فرصتى معجزه‏گر براى علاج آسیب‏پذیرى‏هاى دنیاى اسلام خواندند و با اشاره به تلاش تمام‏عیار جبهه استکبار جهانى و شبکه جنایتکار صهیونیسم براى سرکوب و عقیم‏کردن بیدارى اسلامى و به حاشیه راندن مسائل اساسى همچون نجات فلسطین و ملتهاى مسلمان تأکید کردند: «اتحاد و برادرى مسلمانان در زیر لواى توحید» و «شناخت دشمن و مقابله با نقشه‏ها و شیوه‏هاى او» از بارزترین درس‏هاى حج و علاج بنیانى و اساسى براى اوضاع محنت‏بار امروز دنیاى اسلام است.
... همه و همه محصول نقشه‏ى شیطانى و استکبارى سرویسهاى امنیتى بیگانگان و عوامل حکومتى همدست آنان در منطقه است که در زمینه‏هاى مستعدّ داخلى کشورها امکان وقوع مى‏یابد و روز ملتها را سیاه و کام آنان را تلخ مى‏کنند. یقیناً در چنین اوضاع و احوالى نمى‏توان انتظار داشت که کشورهاى مسلمان، خلاءهاى مادى و معنوى خود را ترمیم کنند و به امنیت و رفاه و پیشرفت علمى و اقتدار بین‏المللى که برکات بیدارى و هویت‏یابى است، دست یابند. این اوضاع محنت‏بار، مى‏تواند بیدارى اسلامى را عقیم و آمادگیهاى روحى پدیدآمده در دنیاى اسلام را ضایع سازد و بار دیگر، سالهاى دراز، ملتهاى مسلمان را به رکود و انزوا و انحطاط بکشاند و مسائل اساسى و مهم آنان همچون نجات فلسطین و نجات ملتهاى مسلمان از دست‏اندازى آمریکا و صهیونیسم را به دست فراموشى بسپارد.
علاج بنیانى و اساسى را مى‏توان در دو جمله‏ى کلیدى خلاصه کرد که هر دو از بارزترین درسهاى حج است:
اول: اتحاد و برادرى مسلمانان در زیر لواى توحید؛
و دوم: شناخت دشمن و مقابله با نقشه‏ها و شیوه‏هاى او.
تقویت روح اخوت و همدلى درس بزرگ حج است. در اینجا حتى جدال و درشت‏گوئى با دیگران ممنوع است. پوشش یکسان و اعمال یکسان و حرکات یکسان و رفتار مهربان در اینجا به معنى برابرى و برادرى همه‏ى آن کسانى است که به این کانون توحید معتقد و دلبسته‏اند. این ردّ صریح اسلام بر هر آن فکر و عقیده و دعوتى است که گروهى از مسلمانان و معتقدان به کعبه و توحید را از دائره‏ى اسلام بیرون بداند. عناصر تکفیرى که امروز بازیچه‏ى سیاست صهیونیستهاى غدار و حامیان غربى آنان شده و دست به جنایتهاى سهمگین مى‏زنند و خون مسلمانان و بیگناهان را مى‏ریزند و کسانى از مدعیان دیندارى و ملبسین به لباس روحانیت که در آتش اختلافات شیعه و سنى و امثال آن مى‏دمند، بدانند که نفس مراسم حج، باطل‏کننده‏ى مدعاى آنان است. شگفتا؛ کسانى‏که مراسم برائت از مشرکان را که ریشه در عمل پیامبر اعظم(ص) دارد، جدال ممنوع قلمداد مى‏کنند، خود از مؤثرترین دست‏اندرکاران ایجاد منازعه‏هاى خونین میان مسلمانانند.
اینجانب همچون بسیارى از علماى اسلام و دلسوزان امت اسلامى بار دیگر اعلام مى‏کنم که هر گفته و عملى که موجب برافروختن آتش اختلاف میان مسلمانان شود و نیز اهانت به مقدسات هر یک از گروههاى مسلمان یا تکفیر یکى از مذاهب اسلامى، خدمت به اردوگاه کفر و شرک و خیانت به اسلام و حرام شرعى است.
شناخت دشمن و شیوه‏هاى او نیز دومین رکن است. اولاً وجود دشمن کینه‏توز را نباید به دست غفلت و فراموشى سپرد و مراسم چندباره‏ى رمى جمرات در حج، نشانه‏ى نمادین این حضور ذهنِ همیشگى است. ثانیاً در شناخت دشمن اصلى که امروزه همان جبهه‏ى استکبار جهانى و شبکه‏ى جنایتکار صهیونیسم است، نباید دچار خطا شد، و ثالثاً شیوه‏هاى این دشمن عنود را که تفرقه‏افکنى میان مسلمانان و ترویج فساد سیاسى و اخلاقى و تهدید و تطمیع نخبگان و فشار اقتصادى بر ملتها و ایجاد تردید در باورهاى اسلامى است، باید به‏خوبى تشخیص داد و وابستگان و ایادى دانسته و نادانسته‏ى آنان را از این راه شناسائى کرد...»

راهکارهاى عملى براى رسیدن به وحدت بین مسلمین 
اگر مسلمانان جهان توجه کنند که دشمنان اسلام همواره در صدد توطئه‏چینى و ایجاد تفرقه در امت اسلامى هستند تا از این جدایى استفاده‏ى ابزارى کنند و ملل مسلمان را استعمار نمایند، مسلمانان جهان براى مقابله با این توطئه‏ها استراتژى را در پیش خواهند گرفت و بدان ملتزم خواهند شد. در این‏جا به تعدادى از این راهکارها اشاره مى‏کنیم:

1. توجه به نقاط مشترک‏
یکى از عوامل بسیار مهمى که در جهان معاصر مى‏تواند موجب وحدت بین مسلمانان شود، توجه به نقاط مشترک یک‏دیگر است. مسایل مورد اتفاق میان آنان، بسیار فراوان‏تر از موارد اختلافى است، اما متأسفانه غالباً مسایل مورد اختلاف مورد توجه قرار گرفته و اعتقادهاى مشترک به کلى نادیده انگاشته شده‏اند. توحید، نبوت، معاد (اصول دین) و از سوى دیگر نماز، روزه، خمس، زکات، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از منکر (فروع دین)، قبله، قرآن و بسیارى موارد دیگر از جمله چیزهایى هستند که مى‏توانند به‏عنوان عوامل مشترک میان مسلمانان مطرح باشند که متأسفانه همه‏ى آن‏ها به بوته‏ى فراموشى سپرده شده‏اند.
2. تأکید بر سرنوشت مشترک امت اسلامى‏
جهان اسلام بخش بزرگى از جغرافیاى انسانى و سیاسى جهان را به خود اختصاص مى‏دهد. در این جغرافیاى بزرگ، امت اسلامى داراى سرنوشت اجتماعى مشترک مى‏باشد. از نظر اعتقادهاى اسلامى، اهتمام به امور مسلمین و رسیدگى به وضعیت نابسامان برادران و خواهران مسلمان در تمام عالم، یکى از وظایف مسلمانان محسوب مى‏گردد. مسلمانان باید نسبت به وضعیت برادران دینى خویش احساس مسؤولیت نموده و خود را در رنج و درد آنان شریک بدانند.
3. دورى از عقاید افراطى و خرافى‏
یکى از راه‏هاى مقابله با توطئه‏ى دشمن که موجب وحدت مى‏گردد، زدودن خرافه‏ها و دلبستگى‏هاى بى‏پایه و اساس از ساحت مذهب است. بدعت‏زدایى نقش بسیار مهمى در سلامت مذهب و بالابردن ظرفیت تعامل آن دارد. تعصب بر روى مظاهر غلط که جزو دین نیستند و از اوهام، خواب و آداب و رسوم محلى سرچشمه گرفته‏اند با جریحه‏دارکردن چهره‏ى دین و دین‏داران، راه را بر هرگونه اتحادى مى‏بندد. یکى از این راه‏ها، اعلام برائت شیعه از غلات و برائت اهل سنت از نواصب و دشمنان اهل بیت است که توهین به ائمه‏ى شیعه را جزو عبادت مى‏دانند.
4. توجه به دشمنان مشترک و تهدید آنها
توجه‏دادن مسلمانان به این خطر و تهدید مشترک، آنان را از رفتن به‏سوى اختلاف‏هاى جزیى برحذر داشته و متوجه دفاع دسته‏جمعى و مشترک از نظام اسلامى و اعتقادهاى دینى مى‏سازد. امروز امت اسلامى با تهدیدهاى مشترک سیاسى، اقتصادى و فرهنگى روبه‏رو است. تهدید فرهنگى که اعتقادهاى دینى مسلمانان را به چالش مى‏طلبد، از مهم‏ترین تهدیدهاى جهان کنونى است که اندیشه و تفکر اسلامى را به مبارزه مى‏طلبد. این تهدیدها از مرزهاى جغرافیایى، ملى، مذهبى و قومى عبور نموده و هویت مشترک امت اسلامى را که همانا دین‏دارى و پاى‏بندى به نظام ارزشى اسلام است، زیر سؤال مى‏برد. بنابراین، اندیشمندان مسلمان وظیفه دارند تا در راستاى حراست از دین‏دارى و ایمان‏باورى به‏عنوان هدف مشترک در سنگر واحدى قرار گیرند.

5. حفظ حرمت مقدسات مذاهب اسلامى‏
از مسؤولیت‏هاى علماى شیعه و سنى جهت وحدت میان مسلمانان آن است که آشکارا بر حرمت هرگونه اهانت یا تجاوز به جان، مال، ناموس و یا تکفیر هر یک از فرق اسلامى تأکید ورزیده و این‏گونه اقدام‏ها را به‏منزله‏ى هتک حرمت به ساحت تمام مسلمانان به‏شمار آورند. قرآن کریم در حرمت توهین به اعتقادهاى یک‏دیگر و نهى از آن مى‏فرماید: «ولاتسبوا الذین یدعون من دون الله فیسبوا الله عدواً بغیر علم» (سوره‏ى انعام، آیه‏ى 108)
در جنگ صفین حجربن عدى و عمربن حمق خزاعى بیرون آمدند و به اظهار تنفر و لعنت بر شامیان پرداختند. امام على(ع) به ایشان پیام فرستاد: از آن‏چه در باره‏ى شما گزارش مى‏دهند، دست بکشید و زود نزد من آیید. چون آن دو آمدند، گفتند: یا على! مگر حق با ما نیست؟ فرمود: چرا؛ گفتند: مگر آن‏ها باطل نیستند؟ فرمود: چرا؛ گفتند: پس از چه رو ما را از دشنام‏گویى به آنان باز مى‏دارى؟ امام على (ع) فرمود: «کرهت لکم ان تکونوا لعانین شتامین»؛ روا ندانستم بر شما که نفرین‏گر و دشنام‏گو باشید. (شرح نهج البلاغه، ابن ابى حدید، ج‏12، ص 121)  وظیفه‏ى مسلمانان است که ویژگى‏هاى مثبت اعتقادهاى خود را به‏جاى توهین به مقدسات سایر ادیان و مذاهب ذکر کنند. اگر امروزه امت اسلامى و عالمان مسلمان در موارد اختلاف نظر فقهى، بر نظریات هم‏دیگر اصل احترام متقابل و معذوریت شرعى را مورد توجه قرار دهند، به یقین تفاوت نظر فقهى نه تنها مانع اخوت و برادرى آنان نخواهد شد، بلکه زمینه‏هاى رشد و تعالى فقه اسلامى را نیز فراهم خواهد ساخت.
6. برگزارى جلسات علمى مشترک‏
تعامل‏هاى فکرى و تضارب آراى میان اندیشمندان و علماى شیعه و سنى یکى از عوامل دورى آنان از ذهنیت‏هاى منفى و بالتبع آنان در امت اسلامى است. بدین‏منظور، برگزارى نشست‏هاى علمى مشترک که عالمان شیعه و سنى در کنار هم به طرح دیدگاه‏ها و نقطه‏نظرهاى اسلامى و دینى بپردازند، نقش مهمى را در ایجاد وحدت اسلامى و تقریب بین مذاهب اسلامى خواهد داشت. درک درست از نقطه‏نظرهاى فقهى و دینى عالمان مسلمان شیعه و سنى از هم‏دیگر در نهایت به گسترش نقاط اشتراک و کم‏رنگ گردیدن تفاوت‏هاى جزیى در مسایل فقهى کمک نموده و زمینه‏هاى تحقق عملى اخوت اسلامى را فراهم مى‏سازد. تدوین آثار مشترک در قالب کتاب، مجله و روزنامه میان علماى مذاهب شیعه و سنى، نیز از عوامل وحدت‏بخش مى‏باشد.
 انتهای پیام/