گزیده رهنمودهای مقام معظم رهبری درباره احیای امر به معروف و نهی از منکر

 به گزارش خبرگزاری تسنیم، گزیده ای از رهنمودهای مقام معظم رهبری بمناسبت امر به معروف و نهی از منکر به شرح ذیل است:

تضمین‏ کننده حیات طیبه در نظام اسلامى‏

 ما باید خود را به سرچشمه اسلام برسانیم تا زندگى - به تمامى - شیرین شود. قرآن کریم مى‏ فرماید: «الذین ان مکناهم فى الارض اقاموا الصلوة و اتوا الزکوة و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر». من مى‏ خواهم این واجب فراموش‏شده اسلام را به یاد شما و ملت ایران بیاورم؛ امر به معروف و نهى از منکر. همه آحاد مردم باید وظیفه امرکردن به کار خوب و نهى‏ کردن از کار بد را براى خود قائل باشند. این، تضمین‏ کننده حیات طیبه در نظام اسلامى خواهد بود. عمل کنیم تا آثارش را ببینیم. امر به معروف، یک مرحله گفتن و یک مرحله عمل دارد. مرحله عمل یعنى اقدام با دست و با زور. این مرحله، امروز به عهده حکومت است و باید با اجازه حکومت انجام بگیرد و لاغیر، اما گفتن با زبان، بر همه واجب است و همه باید آن‏را بدون ملاحظه انجام بدهند.

  ضامن دوام و استحکام حکومت صالحان‏

 هرچند فریضه امر به معروف و نهى از منکر، یکى از بزرگترین واجبات اسلامى است و توصیه به آن، در قرآن و گفتارهاى پیامبر خدا(ص) و امیر مؤمنان(ع) و دیگر امامان(ع) داراى لحنى کم‏نظیر و تکان‏دهنده است، ولى اگر کسى از این همه چشم ‏پوشى کند و تنها به نداى خرد انسانى گوش بسپرد، باز هم بى‏شک این عمل سازنده را فریضه و تکلیف خواهد شمرد. به نیکى خواندن و از بدى برحذر داشتن را کدام خِرَدِ سالم، ستایش نمى‏کند و کدام انسان خیرخواه و حسّاس، از آن روى مى‏ گرداند؟ هنگامى که به این وظیفه عمل شود، به تعداد آمران و ناهیان، دعوت به خیر در میان مردم صورت مى‏گیرد و بى‏گمان لبیک‏ گویانِ به این دعوت نیز کم نخواهند بود. این فراخوانى، به گمان زیاد بر خود داعیان نیز نشانه نیک بر جاى مى‏گذارد و از دو سو راه صلاح را هموار مى‏سازد. کار نیکى که مخاطب خود را به آن امر مى‏ کنیم و رفتار زشتى که وى را از آن برحذر مى‏داریم، هرچه بزرگتر و تأثیر اجتماعى یا فردى آن ژرف‏تر و ماندگارتر باشد، امر به معروف و نهى از منکر ما ارزشمندتر است و چنین است که عمل به این وظیفه، تضمین‏ کننده دوام و استحکام حکومت صالحان است و رهاکردن و به فراموشى سپردن آن، زمینه سازِ سلطه اشرار و نابکاران.

  ضامن برپاداشتن همه فرایض اسلامى‏

 تمامى آحاد ملت مسلمان در حفظ و حراست از احکام نورانى (اسلام) و سعى در گسترش و تعمیق آن در جامعه، داراى وظیفه‏اى بزرگند. امر به معروف و نهى از منکر که یکى از ارکان اساسى اسلام و ضامن برپاداشتن همه فرایض اسلامى است، باید در جامعه ما احیا شود و هر فردى از آحاد مردم، خود را در گسترش نیکى و صلاح و برچیده‏شدن زشتى و گمراهى و فساد، مسؤول احساس کند.

  حتى از جهاد بالاتر

 حضرت امیر(ع) در خطبه نهج ‏البلاغه مى‏فرماید: «و ما اعمال البر کلها و الجهاد فى سبیل الله عند الامر بالمعروف و النهى عن المنکر الا کنفثه فى بحر لجى»، یعنى امر به معروف و نهى از منکر در مقیاس وسیع و عمومى خود، حتى از جهاد بالاتر است، چون پایه دین را محکم مى‏کند. اساس جهاد را امر به معروف و نهى از منکر استوار مى‏کند

  وظیفه عمومى و واجب حتمى همه‏

 در زمینه مسائل اجتماعى، شاید هیچ خطابى به مردم شدیدتر، غلیظ تر، زنده ‏تر و پرهیجان‏ تر از خطاب امر به معروف و نهى از منکر نیست. امر به معروف و نهى از منکر، یک وظیفه عمومى است. البته ما باید تأسف بخوریم که معناى امر به معروف و نهى از منکر درست تشریح نمى‏ شود. امر به معروف یعنى دیگران را به کارهاى نیک امر کردن. نهى از منکر یعنى دیگران را از کارهاى بد نهى کردن.

 امر به معروف و نهى از منکر، واجب حتمى همه است. با چهار تا مقاله در فلان روزنامه، واجب امر به معروف، نه از وجوب مى‏ افتد (و) نه ارزش تأثیرگذارى‏اش ساقط مى‏ شود. قوام و رشد و کمال و صلاح، وابسته به امر به معروف و نهى از منکر است، این‏ها است که نظام را همیشه جوان نگه مى ‏دارد

  »انما هى اللسان»  نهى از منکر براى مردم، فقط زبانى است. البته براى حکومت این‏طور نیست. اگر منکر بزرگى باشد، برخورد حکومت - احیانا - ممکن است برخورد قانونى و خشن هم باشد، لیکن نهى از منکر و امر به معروفى که در شرع مقدس اسلام هست، زبان است؛ «انما هى اللسان».

  گفتنِ همین یک کلمه موثر است‏

 گفتن گناه به گناهکار با زبان خوش و با لحن مناسب و در جایى هم با زبان تند - در مواردى که مفسده‏اى به‏ وجود نیاید - گناه را در جامعه کم خواهد کرد و به ضعف و انزوا خواهد انداخت. چرا ما از این موضوع غافلیم؟! همه آحاد مردم، در محیط کسب و خانه و جمع دوستان و در محیط درس و دانشگاه و کلاً در هر جایى که هستند، اگر خلافى را دیدند، به خلافکار بگویند (که) این (کار شما) از نظر اسلام خلاف است، چرا انجام مى‏ دهى؟ گفتنِ همین یک کلمه موثر است. اگر زبانهاى گوناگون و نفسهاى مختلف، گناه را تذکر بدهند، گناهکار به‏ طور غالب، از گناه و تخلف دست خواهد کشید؛ چه این تخلف، تخلف شرعى (باشد) و چه تخلف از قوانین باشد.

  مؤثرتر از مشت پولادین حکومتها

 تعجب نکنید، من به شما عرض مى‏کنم که تأثیر امر و نهى زبانى - اگر انجام بگیرد - از تأثیر مشت پولادین حکومتها بیشتر است. من چند سال است که (این مطلب را) گفته‏ام. البته عده‏اى این کار را مى‏ کنند، اما همه نمى‏ کنند. همه تجربه نمى‏ کنند، مى‏ گویند اثر نمى‏ کند. (من به آن‏ها مى‏ گویم که) تجربه کنید؛ (وقتى) منکرى را دیدید، با زبان تذکر دهید. اصلا لازم هم نیست زبان گزنده باشد و یا شما براى رفع آن منکر، سخنرانى بکنید، یک کلمه بگویید (که) آقا! خانم! برادر! این منکر است. شما بگویید، نفر دوم بگوید، نفر سوم بگوید، نفر دهم بگوید، نفر پنجاهم بگوید، (چه کسى) مى‏تواند منکر را ادامه بدهد؟

 بعضى خیال مى‏کنند تا منکرى دیده شد، باید با مشت به سراغش بروند! نه، ما سلاحى داریم که از مشت کارگرتر است. آن چیست؟ سلاحِ زبان. زبان از مشت، خیلى کارگرتر و نافذتر و مؤثرتر است، مشت، کارى نمى‏ کند.

 در جامعه اسلامى، تکلیف عامه مردم، امر به معروف و نهى از منکر با لسان است، با زبان. اگر کار به برخورد بکشد، آن دیگر تکلیف مسؤولین است، آن‏ها باید وارد شوند اما امر به معروف و نهى از منکر زبانى مهمتر است. چیزى که جامعه را اصلاح مى‏ کند، همین نهى از منکر زبانى است.

  چرا کسانى از گفتن ابا مى‏کنند؟

 چرا کسانى از گفتن ابا مى‏ کنند؟ یک عده بر اثر ضعفِ نفس از گفتن ابا مى‏ کنند، یک عده هم خیال مى‏ کنند که گفتن فایده‏اى ندارد، باید با دست جلو بروند! نه، زبان از دست خیلى مهمتر است. امر به معروف و نهى از منکر را اقامه کنید، نگذارید در جوامعِ جوان - چه در مدرسه‏ها و چه در دانشگاهها - کار به فساد بکشد. این مراکز براى دشمن هدف است.

  نهى از منکر فقط نهى از گناهان شخصى نیست‏

 نهى از منکر فقط نهى از گناهان شخصى نیست. نهى از منکر در همه زمینه‏هاى مهم وجود دارد، مثلا کارهایى که افراد توانا (به) دستشان مى‏رسد و انجام مى‏ دهند، همین سوء استفاده از منابع عمومى، همین رفیق‏ بازى در مسائل عمومى کشور، در باب واردات، در باب شرکتها و در باب استفاده از منابع تولیدى و غیره، همین رعایت رفاقتها از سوى مسؤولان. در محیط خانواده هم مى‏ شود نهى از منکر کرد. در بعضى از خانواده‏ ها حقوق زنان رعایت نمى‏ شود، در بعضى از خانواده ‏ها حقوق جوانان رعایت نمى ‏شود، در بعضى از خانواده‏ ها حقوق کودکان رعایت نمى‏ شود، باید به آن‏ها تذکر داد.

  ثمرات امر به معروف و نهى از منکر

 امر به معروف، تکلیف همیشگى مسلمانان است. جامعه اسلامى با انجام این تکلیف زنده مى‏ ماند. قوام حکومت اسلامى، با امر به معروف و نهى از منکر است. اگر این کار نشود، آن وقت «لیسلطن الله علیکم شرارکم فیدعوا خیارکم فلایستجاب لهم»؛ قوام حکومت اسلامى و بقاى حاکمیت اخیار به این است که در جامعه، امر به معروف و نهى از منکر باشد.

 اگر معناى امر به معروف و نهى از منکر و حدود آن براى مردم روشن بشود، معلوم خواهد شد (که) یکى از نوترین، شیرین‏ترین، کارآمدترین و کارسازترین شیوه‏هاى تعامل اجتماعى، همین امر به معروف و نهى از منکر است. این، نظارت عمومى است، این، کمک به شیوع خیر است، این، کمک به محدودکردن بدى و شر است، کمک به این است که در جامعه اسلامى، گناه، گناه بماند. بدترین خطرها این است که یک روز در جامعه، گناه به‏ عنوان صواب معرفى بشود، کار خوب به ‏عنوان کار بد معرفى بشود و فرهنگها عوض بشود. وقتى که امر به معروف و نهى از منکر در جامعه رایج شد، این موجب مى‏ شود که گناه در نظر مردم همیشه گناه بماند و تبدیل به صواب و کار نیک نشود.

رسیدن به جامعه کاملا اسلامى در گرو همگانى‏ شدن امر به معروف از منکر

 ما هنوز تا یک جامعه کاملا اسلامى که نیک‏بختى دنیا و آخرت مردم را به ‏طور کامل تأمین کند و تباهى و کجروى و ظلم و انحطاط را ریشه ‏کن سازد، فاصله زیادى داریم. این فاصله باید با همت مردم و تلاش مسؤولان طى شود و پیمودن آن، با همگانى‏شدن امر به معروف و نهى از منکر آسان مى‏گردد.

 جوانان در محیط خودشان، امر به معروف و نهى از منکر کنند. چرا این واجب (یعنى) امر به معروف، امر به کارهاى خوب، در جامعه اسلامى هنوز اقامه نشده است؟! نگویید به من چه، او هم نمى ‏تواند بگوید به تو چه، اگر هم گفت، شما اعتنا نکنید.

  در این صورت است که یک ملت امر به معروف مى‏کند

 وقتى یک جامعه را موظف مى‏کنند که آحادش باید دیگران را به معروف امر و از منکر نهى کنند، این، به چه معنا است؟ چه وقت ممکن است آحاد یک ملت آمر به معروف و ناهى از منکر باشند؟ وقتى که همه به معناى واقعى، در متن مسائل کشور حضور داشته باشند، همه کار، به کارهاى جامعه کار داشته باشند، همه اهتمام داشته باشند، همه آگاه باشند، همه معروف‏شناس و منکرشناس باشند، این، به معناى یک نظارت عمومى است، یک حضور عمومى است، یک همکارى عمومى است، یک معرفت بالا در همه است.

 اگر ما امر به معروف را در یک دایره محدود، آن هم به‏وسیله افراد معلومى زندانى کنیم، دشمن هم در تبلیغات خودش، بنا می کند (به) سمپاشى‏ کردن که در ایران بنا است از این به بعد نسبت به زنهاى بدحجاب این‏طور عمل شود.

انتهای پیام/