کمترین کار بنده، عذر خواستن از کوتاهیست

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در مراقبات ماه مبارک رمضان عنوان شده است که یکی از اعمال مهم این ماه، شناخت حقیقت این ماه است. و فهمیدن روزه و روزه داری خود مقدمه‌ای بر شناخت ماه رمضان است. وقتی ابعاد مختلف آن شناخته شد انجام اعمال ویژه ماه نیز سهل و مخلصانه می‌شود و در نتیجه آن نیز بیشتر مورد توجه خداوند قرار خواهد گرفت. مرحوم آیت الله حاج میرزا جواد ملکی تبریزی در المراقبات از مناسبات قرار گرفتن در مسیر بخشش‌های خداوند می‌گوید.

قرار گرفتن در مسیر بخشش هاى خداوند

در این ماه مبارک رحمت و بخشش الهى گسترده است. و شرع و عقل و عرف همگى مى‌گویند که باید در مسیر بخشش‌هاى پروردگار متعال قرار گرفته و از الطاف او در توفیق بنده براى کسب نزدیکى و خوشنودیش، با شوق و شکر و ادب استقبال کرد. کمترین کارى که براى قرار گرفتن در مسیر بخشش‌ها مى‌توان انجام داد، این است که بنده جوابى به منادى این ماه داده که شامل اظهار تشکر و قبول منت، عذر خواستن از کوتاهى و اعتراف به فرمانبردارى باشد. براى فهم چگونگى جواب دادن به این منادى بهتر است پیش خود مجسم کنیم که فرستاده بزرگ یکى از پادشاهان دنیا از طرف او براى دعوت به مجلس میهمانى سلطان، نزد کسى آمده و به او بگوید: پادشاه به او نهایت لطف را دارد، لغزش‌هاى او را بخشیده و به او هدیه‌ها و فرمان‌هاى حکومت بر مناطق و لباس‌هاى گرانقیمت عطا می‌کند؛ حتى بالاتر از این، سلطان از او خوشنود بوده و مشتاق دیدار، انس، نزدیک شدن و وفاست و او را یکى از دوستان خود مى‌کند و آنگاه در ذهن خود مجسم کند که او چگونه به این دعوت پاسخ داده و جان خود را در این راه مى‌دهد. و عزیزان و نزدیکان و خودش را فداى این دعوت مى‌کند. سپس بزرگى پروردگار مهربان و سلطان بزرگ را با تمام سلاطین دنیا سنجیده و بدین ترتیب چگونگى پاسخ به این دعوت را دریابد. و آنگاه جواب شایسته‌اى به آن بدهد. و اگر نمى‌تواند جواب خوبى آماده کند، همان جوابى را که در جواب منادى رجب گفتیم، با تغییر دادن بعضى از فرازهاى آن، بخواند. و بهتر است آن را در اول ماه بلکه در شب اول و در بعضى از اوقات مخصوص آن بخواند.

نیز براى قرار گرفتن در مسیر رحمت و بخشش الهى باید با دعاها و مناجاتهایى که از معصومین (علیهم السلام) بدست ما رسیده یا غیر آنها، دعا و مناجات کرده و نیز درباره آیاتى که در این مورد نازل شده است بسیار تاءمل نماید؛ «لا یعبؤ بکم ربى لولا دعائکم ؛ اگر دعاى شما نبود، پروردگارم به شما اهمیت نمى داد.» و «ادعونى استجب لکم ؛ مرا بخوانید تا اجابت کنم شما را.» «و اذا سئلک عبادى عنى فانى قریب اجیب دعوة الداع اذا دعان فلیستجیبوا لى و لیؤ منوا بى لعلهم یرشدون ؛ هنگامى که بندگانم از تو درباره من سؤال کردند، همانا من نزدیک بوده ، دعاى کسى که مرا بخواند اجابت کنم پس باید دعوت مرا اجابت کرده و به من ایمان بیاورند؛ شاید به راه راست هدایت شوند» و «ام من یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء؛ اى کسى که وقتى که او را بخوانند بیچاره را اجابت کرده و گرفتارى را برطرف مى‌کند.» و «فلولا اذ جاءهم باءسنا تضرعوا؛ چرا وقتى عذاب ما به آنها رسید تضرع و زارى نکردند!» و «ان الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنم داخرین ؛ همانا آنان که از دعا و عبادت من از روى تکبر اعراض کنند، بزودى با لذت و خوارى وارد دوزخ مى شوند.» و «و اسئلوا الله من فضله ان الله کان بکم رحیما؛ از خدا درخواست کنید، از فضلش. زیرا خداوند با شما مهربان است.» و آیات فراوان دیگر.

تامل در روایات و عمل ائمه(علیهم السلام) در این رابطه، و دعاهاى آنان نیز مفید است. زیرا در مى‌یابیم که با چه نام‌هایى باید او را صدا زده و ادب را در مقابل او چگونه رعایت کنیم؛ و ادب بندگى را در هر حال چگونه بجا آوریم؛ چگونه او را بر سر لطف و مهر و محبت آورده و از عفو، کرم و فضل او بهره مند کنیم؛ چگونه به لذت و خوارى خود به درگاه مهر و رحمت او اعتراف کنیم. و در مى‌یابیم که کارهایى که در این رابطه انجام داده‌اند، بالاتر از توان انسان است. و به جان خودم سوگند که همین دعاها و مناجات‌ها براى کسى که اهل درک و تفکر باشد کافى بوده و او را از هر دلیل و معجزه اى براى اثبات رسالت و امامت بى‌نیاز مى‌کند.

عظمت دعاهاى معصومین

اگر عالمى بخواهد مقدارى از عظمت دعاهاى آنان را بفهمد، باید، بدون اقتباس از دعاها و مناجات‌هاى آنان، دعا یا مناجاتى را تهیه و آن را با آنچه از آنان رسیده مقایسه کند؛ تا ببیند تفاوت از کجا تا به کجاست. و کسى که ذره‌اى از معرفت نفس را داشته و در دریاى دعا و مناجات آن فرو رود، فراوانى معارف و حد اعجازش را در آن تصدیق مى‌کند؛ و من محتاج و نادان جزء کوچکى از معارفى را که در ادعیه و مناجات‌ها بیان شده در روایات و حتى خطبه‌هاى آنان نیافته‌ام، مگر آن دسته از آن‌ها که در خطاب به خدا بوده و در مقام توحید، تسبیح و حمد او باشد. و فکر مى‌کنم به این جهت باشد که روایات سخن گفتن با مردم است ولى دعا و مناجات سخن گفتن با خداوند بزرگ است و علومى که از سخن گفتن با عالم آشکار مى شود از سخن گفتن با نادان پیدا نخواهد شد.

و خلاصه، ادعیه‌اى که از آن‌ها (علیهم السلام) به ما رسیده، گویا جواب قرآن است؛ بعبارت دیگر گویا آن دعاها قرآنى مرفوع و بالا رفته، در جواب قرآن نازل است؛ و قرآن کلام پروردگار متعال و مناجات او با بنده و رسولش (صلى الله علیه و آله و سلم)، و ادعیه کلام و مناجات رسول و اولیاى او با خداى بزرگ است و به جز عده خیلى محدودى، حقیقت این مطلب را نمى‌فهمند. ادعیه نعمت بزرگى است که از ائمه دین (علیهم السلام) به ما رسیده و به همین نیز منت زیادى بر ما دارند، که شاکرین نمى‌توانند شکر آن را بجا آورند. و یکى از راه‌هاى شکر آن ، این است که آن را ضایع نکرده بلکه با ایجاد شرایط در دعا و مناجات کمال استفاده را از آن ببرند.

انتهای پیام/