LİDERİ SEÇİP, GÖREVDEN ALABİLEN MECLİSİN SEÇİMİ

Tesnim Haber Ajansı - İran, 2 hafta sonra büyük bir milli sınavına tanıklık edecek. Bu büyük sınav;  Hobregan(uzmanlar) Meclisi ile İslami Şura Meclisi seçimleridir.
Meclis seçimleri, her ülkenin güncel siyasetinde ve siyasi gelişmelerdeki önemi bütün dünya tarafından anlaşılır bir durumdur. Ama Hobregan Meclisi seçiminin önemi dış ülkeler tarafından pek fazla dikkate alınmamasına karşın  bu seçim İran’ın uzun vadeli politikasını ve siyasi bakış açısını değiştirebilecek bir potansiyele sahiptir. İmam Humeyni’nin vefatından sonra bu meclis kurularak bir lider seçimi arayışına girmiş ve olayı hızlı bir şekilde sonuçlandırmıştır. Bu yapılan işin hızlıca faaliyete geçirilmesiyle ülkenin siyasi ve politik bir kargaşaya sürüklenmesi engellenmiştir.

Hobregan Meclisi’nin görevi nedir?

Anayasanın 107. Maddesine göre ilk vazifesi İran İslam Cumhuriyeti için bir lider(rehber) seçmektir. Aynı zamanda seçilen rehberin yaptığı işleri denetleyerek, seçilen şahsın vazifesini yerine getirmede eğer eksiklik görürse görevden azletme yetkisine sahiptir.
Anayasanın 111. Maddesine göre Hobregan Meclisi’nin diğer bir görevi seçilen rehberin liderlik özelliklerine sahip olup olmamasını denetlemektir. Rehber, kanuni görevini yerine getirmezse ve sahip olması gereken özelliklerden birine veya birkaçına sahip değilse Anayasanın 5. Ve 109. Maddelerine göre görevden alınır. Yeniden rehber seçiminde ise yine Hobregan Meclisi, rehberi en hızlı bir şekilde tayin etmekle muvazzaftır.

Hobregan Meclis üyelerinin seçimi

Her ilde bir milyon nüfusa bir üye düşmektedir. Hobregan Meclis üyelerinin sahip olması gereken özellikler şunlardır:
Güvenilir ve iyi bir ahlaka sahip olması, bazı fıkhi konuları istinbat edebilecek kadar içtihat etmesi ve Veli-i Fakih’in şartlarını teşhis edebilmesi, İran İslam Cumhuriyeti’ni makbul görmesi ve temiz bir siyasi ve toplumsal geçmişe sahip olması gerekir.

Hobregan üyeleri oy çoğunluğuyla halk tarafından seçilir ve görev süresi 8 yıldır. Hobregan Meclisi’nde özel bir komisyon oluşturulur ve bu komisyonun vazifesi rehberin yasalar çerçevesinde hareket etmesini denetlemek ve yıllık bir rapor sunmaktır. Rehberin görev süresi içerisinde yine 15 kişilik bir komisyon vardır ve bu komisyon gelecekteki rehber adaylarını denetler.

2 hafta sonra ki seçimler

Aday adayları 23 Aralık 2015 itibariyle içişleri bakanlığına başvurularını yaptılar. 795 başvuru yapanların ismi Anayasa Koruma Konseyi’ne sunuldu.  Bu konsey başvuru yapanların ilmi ve içtihat seviyesini test etmek için sınava tabi tutarlar.  Bu süre zarfında 185 kişi adaylıktan çekildi ve geri kalanlar sınava tabi tutuldular. Sınavdan sonra 161 kişi Anayasa Koruma Konseyi tarafından onaylanarak aday olmaya hak kazandılar.

Bu seçimlerdeki önemli gelişmelerden biride İmam Humeyni’nin torunu Hasan Humeyni’nin sınava katılmadığı için onaylanmamasıdır. Hasan Humeyni’nin onaylanmaması üzerine iç ve dış güçler bu olayı siyasi bir mesele haline dönüştürmeye çalıştılar. Ama olayın aslında farklı adaylarında sınava girmemesi üzerine onaylanmadıkları, olayın siyasi bir mesele olmadığını göstermektedir. Hobregan Meclisi adayları 12 Şubattan itibaren kendi tebliğlerini yapmaya başladılar ve 161 kişiden sadece 88 aday bu mecliste yer alacaktır.

Adaylar arasında Kürdistan ve Belucistan şehirlerinde 6 ehlisünnet âlimi de yer alacaktır. Seçilenler İslam İnkılabı rehberini denetleme görevini üstleneceklerdir.