تصاویر اختصاصی تسنیم|بهار آزادی در «دوما»

یکشنبه ششم اسفند ۹۶ برابر با ۲۵ فوریه ۲۰۱۸، ارتش سوریه عملیات گسترده برای آزادسازی غوطه شرقی در حومه دمشق را آغاز کرد و سرانجام روز شنبه بیست و پنجم فروردین برابر با ۱۴ آوریل ۲۰۱۸، در بیانیه‌ای آزادی و پاکسازی کامل آن از لوث تروریسم را اعلام کرد.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم،‌غوطه شرقی منطقه‌ای در حومه دمشق است که شهرت آن داشتن باغات و رونق کشاورزی (تا قبل از بحران) بود، این منطقه شامل روستاها و شهرهای کوچک چسبیده به پایتخت است،‌ ابتدای غوطه در شهر دوماست و تا شرق و جنوب امتداد می‌یابد.

مهمترین شهرهای غوطه: عربین، سقبا، زملکا، عین‌ترما، حرستا، دوما و مهمترین شهرک‌ها: الملیحة، النشابیة، العتیبة، الشفونیة، حموریة و کفربطنا است.

اطراف غوطه را تا قبل از جنگ، انواع باغات میوه و درختان سرسبز فرا گرفته بود که در طول هفت سالی که از جنگ گذشته است،‌ در آتش جنگ سوخته است.

جمعیت غوطه: قبل از بحران،‌ حدود یک میلیون و پانصد هزار نفر در غوطه زندگی می‌کردند، اما با تشدید درگیری و سیطره گروه‌های تروریستی مختلف و وخامت اوضاع انسانی، شمار زیادی از ساکنان مجبور به ترک غوطه شدند به‌طوری که بر اساس آمار سازمان ملل، تنها 400 هزار نفر در غوطه باقی ماندند و بیش از یک میلیون نفر به‌سبب حضور تروریست‌ها مجبور به ترک این منطقه شدند.

گروه‌های مسلح اصلی در غوطه: گروه‌های مسلح در غوطه پس از ادغام گروه‌ها در یکدیگر به چهار گروه اصلی تقسیم شدند:

جیش‌الاسلام: در سال 2013 به‌سرکردگی زهران علوش شکل گرفت. افکار سلفی نزدیک به شبکه القاعده ویژگی مهم سرکردگان و اعضای آن بوده است،‌ زهران علوش در حمله دقیق به مواضع این باند در شهرک اوتایا در اکتبر سال 2015 به‌هلاکت رسید. جیش‌الاسلام قوی‌ترین گروه مسلح در غوطه قلمداد می‌شد که تعداد اعضایش بین 10 تا 14 هزار نفر برآورد شده‌اند، این باند را بازوی نظامی عربستان در ریف دمشق قلمداد می‌کنند.

فیلق‌الرحمن: این گروه تروریستی با پیوستن به جیش‌ الاسلام مخالفت کرد، سرکردگی آن را افسر سابق ارتش سوریه به‌نام عبدالناصر شمیر به‌عهده گرفت، از حمایت‌های قطر و کویت بهره‌ برده است، تعداد اعضای این گروه دو هزار نفر اعلام شده بود.

جبهة تحریر الشام: جبهه النصره شاخه القاعده در سوریه است، شمار تروریست‌های این گروه مورد حمایت آشکار قطر در غوطه شرقی حدود 1500 نفر بود که بسیاری از آنها غیرسوری بودند، این گروه وارد درگیری با دیگر گروه‌های تروریستی در غوطه شده بود.

حرکة احرار الشام: این گروه به‌طور اساسی در شهر حرستا فعال بود و به‌طور مستقیم به ترکیه وابسته بود، شمار تروریست‌هایش حدود دو هزار نفر اعلام شده بود.

دولت سوریه در سال 2014 آخرین گذرگاه به‌سمت غوطه شرقی را بست، با وجود محاصره گروه‌های تروریستی در غوطه از سوی ارتش سوریه، اما غذا و دارو برای ساکنان غیرنظامی ارسال می‌شد، در سال 2014 گروه‌های مسلح توافقی را برای آشتی با دولت سوریه امضا کردند که بر اساس آن توافق شد تا دولت در اطراف غوطه و گروه‌های مسلح هم در داخل غوطه حضور داشته و درگیری میان آنها رخ ندهد، این توافق به‌مدت سه سال و نیم پابرجا بود که در می 2017 از هم فروپاشید.

یکشنبه ششم اسفند 96 برابر با 25 فوریه 2018، ارتش سوریه عملیات گسترده برای آزادسازی غوطه شرقی و پاکسازی آن از لوث تروریسم را آغاز کرد که طی آن شهرها و شهرک‌ها و روستاهای این منطقه یکی پس از دیگری به آغوش سوریه بازگشت و «دوما» آخرین شهری بود که در نهایت باند جیش‌الاسلام تسلیم شروط دولت سوریه برای خروج و تحویل افراد ربوده‌شده و اسرای نزد خود شد و روند اخراج تروریست‌ها با وجود کارشکنی آنها ادامه یافت.

آخرین منطقه‌ای که با تسلیم باند تروریستی جیش‌الاسلام در برابر شروط دولت سوریه به آغوش سوریه بازگشت، شهر استراتژیک «دوما» بود که با وجود کارشکنی فراوان این گروه تروریستی، به‌سبب عملیات تمام‌عیار ارتش، این تروریست‌ها مجبور به ترک دوما شده‌اند، البته سناریوی ساختگی علیه دولت سوریه مبنی بر استفاده از سلاح شیمیایی هم در جریان اخراج تروریست‌های جیش‌الاسلام توسط این باند مطرح شد تا دولت سوریه را تحت فشار قرار دهند و بقایای تروریست‌ها در دوما باقی بمانند که ارتش بر شدت عملیات خود افزود و در نهایت تکفیری‌ها تسلیم شروط ارتش شدند.