قبول ولایت از اعمال آن سخت‌تر است

به گزارش خبرنگار آئین و مذهب خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی طائب در ادامه سخنان خود در ماه محرم، مسئله ولایت پیامبر بر جامعه مسلمانان و الگو برداری شیوه رفتاری پیامبر برای ولایت مرد بر همسر و فرزندان خود را مورد بررسی قرار داد.

طائب گفت: جعل ولایت برای پیامبر در جهت تربیت و رساندن مردم به کمال بوده است و ولایتی که برای ایشان قرار داده شده، ولایت تامه است؛ هم از جهت افراد تحت ولایت و هم از جهت مواردی که نبی حق ولایت دار؛. این شکل ولایت برای افراد دیگری نیز جعل شده است که البته محدودیت‌هایی هم از جهت موارد و هم از جهت افراد تحت ولایت وجود دارد.

وی افزود: ولایتی که برای پیامبر جعل شده بود همان ولایت برای امیرالمومنین تا امام زمان نیز جعل شده است. در دوران غیبت آن ولایت برای مجتهد جامع‌الشرایط مدیر و مدبر که همان ولی‌فقیه است جعل می‌شود و اگر فقیه جامع‌الشرایط وجود نداشت، آن ولایت برای عدول مومنین(مومن عادل) جعل می‌شود که البته برای او محدودیت‌هایی بوجود می‌آید و ولایتش به بخشی از موارد اختصاص پیدا می‌کند.

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: همین ولایت برای پدر نسبت به فرزندان جعل شده است که این مورد از جهت افراد تحت ولایت تخصیص داده شده است و البته از جهت موارد هم تخصیص داده شده است. این نوع ولایت و قوامیت برای مرد نسبت به همسرش هم جعل شده است(الرجال قوامون علی النساء) که هم از جهت شخص و هم از جهت موارد، تخصیص خورده است؛ اما در کل، تعریف ولایت و آن شرایطی که ولی باید رعایت کند در همه این موارد وجود دارد.

طائب درباره معنای کلمه ولایت گفت: استعمال کلمه ولایت برای این است که در آن «حب» وجود دارد یعنی بین والی و متولی یک رابطه حب برقرار است که این رابطه به دلیل مدل رفتاری والی هرچه جلوتر برود بیشتر می‌شود.

وی افزود: تفاوت رهبران الهی و غیر الهی در همینجاست؛ رهبران غیر الهی هرچه به پایان عمر خود نزدیک می‌شوند منفورتر می‌شوند اما رهبران الهی هرچه به پایان عمر خود نزدیک می‌شوند محبوب‌تر می‌شوند چون مدل رهبر الهی به گونه‌ایست که در فکر و قلب افراد مهر و محبت و علاقه به او افزایش می‌یابد.

طائب تصریح کرد: به نتیجه رسیدن ولایت نیازمند دو عنصر اساسی است، اول رعایت حدود از جانب والی و دوم، همکاری و همراهی افراد تحت ولایت؛ اگر این دو همراه شد، ولایت به نتیجه می‌رسد درغیر اینصورت یا بطور مطلق به نتیجه نمی‌رسد و یا به نتیجه‌ای محدود می‌رسد. این به آن معناست که پیامبر و مسلمانان تحت امر ایشان باید یک‌سری امور را رعایت کنند.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: اگر ولایت پیغمبر را بفهمیم، متوجه خواهیم شد که وقتی مرد می‌خواهد بر همسر و فرزندانش ولایت داشته باشد و اعمال قوامیت کند، چگونه باید رفتار کند، البته در پیامبر به اندازه ولایت مطلقه و در اینجا به اندازه ولایت مشروطه باید رعایت شود.

طائب سپس به شرح اموری پرداخت که پیامبر به اقتضای جایگاه نبوت و ولایتش باید آنها را انجام می‌داد.

وی گفت: خود پیامبر باید به مطالبی که به افراد تحت امرش می‌گوید ایمان داشته باشد(آمَنَ الرسولُ بِما اُنزِلَ اِلَیهِ مِن رَبِه)؛ پس اگر به فرزندمان چیزی می‌گوییم باید خودمان اعتقاد داشته باشیم که در غیر اینصورت ولایت اعمال نمی‌شود.

طائب افزود: رسول‌الله ولایت دارد و «علم» دارد که چه چیزی می‌گوید، جاهل نمی‌تواند ولی و قیم باشد.

وی تاکید کرد: اعمال ولایت دشواری دارد که «صبر» و «قبول ناملایمات» می‌طلبد. پیغمبر حدود را رعایت می‌کردند و همه مطالب را برای همه‌افراد نقل نمی‌کردند. روایت شده است که اگر ابوذر می‌دانست که سلمان درباره علی(ع) و رسول اکرم چه تصوری دارد، یا از شدت سنگینی و عمق مطلب جان می‌داد و یا بواسطه فهم غلط، سلمان را می‌کشت.

طائب در ادامه تصریح کرد: توجیه همراهان یک اصل در اعمال ولایت است. زبان باید به همراهان و افراد تحت ولایت همه چیز را توضیح دهد و بهمین خاطر بود که پیامبر، امتش را به سوال پرسیدن عادت داده بود و آن‌ها کوچکترین رفتار حضرت را مورد سوال قرار می‌دادند. خطبه‌های نماز جمعه نیز ابزار همراه سازی مردم با ولایت است تا هرجمعه جمع شوند و ولی در خطبه‌ها توضیح دهد که علت انجام این کارها چنین بوده است و در آینده هم قرار است این‌کارها را به این علت انجام دهیم؛ در اصل به همین خاطر است که نماز جمعه، نماز عبادی سیاسی خطاب می‌شود؛ اما امروز در خانه‌های ما وقتی مرد به خانه می‌آید اصلا حال صحبت کردن ندارد که این به ولایت او در خانه آسیب می‌زند.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: اعمال ولایت نیازمند مشاوره است که این در راه تعالیِ افرادِ تحت ولایت و همراه‌سازی آن‌ها است چراکه پیامبر نیازی به مشورت با مسلمانان نداشتند اما با روشی که رسول‌الله در مشورت کردن داشتند، مسلمانان  نسبت به ولایت ولی رشد پیدا می‌کردند. اگر در مشوت کردن، حرف و پیشنهادی توسط افراد تحت ولایت گفته شود و آن حرف قرار شود که اجرایی شود، مشارکت خود افراد در اجرای آن امر بالاتر می‌رود و نمی‌گویند که ما بر اساس امر و دستور کسی این کار را انجام می‌دهیم؛ مثال این امر ماجرای جنگ خندق است که سلمان پیشنهاد حفر خندق را داد و خود مسلمانان آن را با رغبت به اجرا درآوردند.

طائب درخصوص بکارگیری مشورت در محیط خانه، تاکید کرد: برای مادر نسبت به فرزند جعل ولایت نشده است و این وظیفه به‌عهده پدر است، اما ابزار اعمال ولایت پدر بر فرزند، مادر است. هرچه این زن رشد فکری داشته باشد تربیت فرزند کامل‌تر و بهتر می‌شود.

طائب سپس با قرائت بخشی از نهج‌البلاغه در خصوص اهمیت جهاد (همانا جهاد بابی از ابواب بهشت است که خداوند آن را برای خواص اولیای خود گشوده است) صحبت کرد و به ذکر روایاتی درباره جهاد مرد و زن پرداخت.

وی گفت: امام صادق(ع) می‌فرمایند: اگر زن 5وعده نمازش را خواند، روزه ماه رمضانش را گرفت، اطاعت(تبعیت) از مردش کرد و حق علی ابن ابیطالب را هم بشناسد(شیعه باشد)، از هریک از درهای بهشت که بخواهد وارد می‌شود و این یعنی همه چیز در اطاعت از همسر است.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: امام کاظم(ع) می فرمایند: جهاد زن، خوب شوهر داری کردن است.

طائب تصریح کرد:: امام علی(ع) می فرمایند: خدا جهاد را برای مردان و زنان نوشته است، جهاد مرد بذل مال و جانش است تا در راه خدا کشته شود و جهاد زن این است که در برابر اذیت‌هایی که از شوهرش می‌بیند صبر کند.

وی گفت: از امام حسین روایت شده است که ایشان به نقل از حضرت رسول اکرم گفته‌اند: سجده بر غیر خدا حرام است ولی اگر جایز بود، به زنان امتم می‌گفتم که در برابر همسرانشان سجده کنند.

طائب در پایان گفت: اعمال ولایت سخت است اما قبول ولایت از آن سخت تر است.

انتهای پیام/