نامهربانی دولت با بودجه دفاعی

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، بودجه سال 97 شاید یکی از پر سر و صدا‌ترین بودجه‌های سنواتی دولت‌های جمهوری اسلامی در طول 30 سال اخیر باشد. تعدیل‌های فراوان اقتصادی و پیش‌بینی افزایش شدید قیمت‌های حامل انرژی و همچنین تورم بالا از جمله شاخص هایی هستند که در بودجه سال 97 به چشم می‌خورد، البته در این میان فشار افکار عمومی و نقادی کارشناسان اقتصادی سبب شد برخی اصلاحات در این بودجه جدی شود که از آن جمله می‌توان به احتمال جلوگیری از افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی و همچنین توجه به رفاه اقشار محروم نیز اشاره کرد. 

با این حال و در میان تمام این جار و جنجال‌ها بخش مهمی از بودجه سال 97 که مربوط به حوزه دفاعی و امنیتی کشور است عملاً از چشم رسانه‌ها دور مانده و تمام تلاش رسانه‌ها بر بخش‌های اقتصادی متمرکز است، البته طبیعی است که جزئیات این ارقام بودجه‌ای چندان روشن نباشد، اما نگاهی به ردیف‌های بودجه سال 97 نشان می‌دهد دولت در حوزه اختصاص بودجه به نهادهای امنیتی و دفاعی چندان به اولویت‌های موجود توجهی ندارد؛ نکته‌ای که مورد توجه نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است. 

با مقایسه اعداد و ارقام کل بودجه نهادهای نظامی و انتظامی کشور برای سال 97 و همچنین مقایسه آن با مجموع بودجه سال 1396 این نهادها، مشخص شده است بودجه دفاعی کشور برای سال آینده در قیاس با سال گذشته رشد بیش از 14هزار میلیارد تومانی را نشان می‌دهد. رقم دقیق افزایش بودجه این نهادها نسبت به سال گذشته عدد 14هزار و 75میلیارد و 931میلیون و 700هزار تومان است. 

از بین شش نهاد نظامی و انتظامی کشور بودجه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان بسیج مستضعفین در مقایسه با سال گذشته کاهش پیدا کرده و در مقابل بودجه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی افزایش پیدا کرده است. 

بیشترین میزان کاهش بودجه مربوط به ستاد کل نیروهای مسلح است. وزارت دفاع و بسیج نیز با کاهش 138میلیارد تومانی  بودجه‌شان نسبت به سال گذشته در جایگاه‌های بعدی از حیث کاهش بودجه قرار گرفته‌اند. 

در طرف مقابل بیشترین میزان افزایش بودجه در بین نهادهای نظامی و انتظامی کشور را سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارد. بودجه سپاه از 15هزار و 436میلیارد و 598میلیون و 900 هزار تومان سال گذشته برای سال آینده به 26هزار و 736میلیارد و 697میلیون و 100هزار تومان رسیده است. نیروی انتظامی و ارتش به ترتیب با افزایش 3هزارو700میلیارد تومانی و 598میلیارد تومانی در رده‌های بعدی از حیث افزایش بودجه قرار گرفته‌اند. 

در این میان باید به این نکته نیز توجه کرد که بخش زیادی از بودجه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی معادل 12هزار میلیارد تومان به قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا و طرح‌های سازندگی مرتبط بوده و اصولاً ارتباطی با فعالیت‌های دفاعی ندارد. با وجود اینکه ارقام فوق نشان‌دهنده رشد قابل توجه در بودجه‌های نظامی است، اما با شرایط فعلی نمی‌توان امید چندانی به محقق شدن آنها داشت. 

دولت از برنامه ششم توسعه عقب است

در این میان اولین نقطه ضعف در خصوص بودجه سال 97 عقب بودن پیش‌بینی دولت در خصوص افزایش بودجه‌های نظامی است. بر اساس قانون ششم برنامه توسعه کشور دولت موظف است سهم نیروهای نظامی را به 5درصد کل تعهدات برساند، اما بودجه سال 97 نتوانسته خود را به این میزان برساند، البته برنامه ششم توسعه تکالیف دیگری را در حوزه تأمین مالی بحث موشکی و نظامی به دولت تکلیف کرده است. 

اردشیر نوریان عضو کمیسیون تلفیق بودجه 97 و رئیس کمیته دفاعی مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت اعتبارات دفاعی پیشنهاد شده از سوی دولت در لایحه بودجه 97 می‌گوید: مطابق قانون برنامه ششم توسعه، سرجمع اعتبارات دفاعی در بودجه‌های سالانه باید معادل 5درصد کل اعتبارات عمومی باشد و در قالب تبصره‌ها و بندهای مختلف تنظیم شود و تخصیص لازم صورت بگیرد. 

وی تصریح کرد: با وجود این حکم قانونی، آن چیزی که در لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه 97 مشاهده می‌شود این است که عدد 5درصد به 2/1درصد تقلیل یافته است. 

وقتی عدد 5درصد که مورد تأکید برنامه ششم توسعه است، رعایت نشده یعنی اینکه آنچه ارائه شده در مغایرت با برنامه ششم است، البته پیشنهاداتی برای اصلاح این عدد از طرف اعضای کمیسیون تلفیق ارائه شده و باید منتظر باشیم و ببینیم کمیسیون در نهایت چه تصمیمی می‌گیرد. 

گره خوردن زلف بودجه دفاعی به صندوق توسعه ملی

نکته اساسی اینجاست که هم اکنون بسیاری از پیشنهاداتی که برای اصلاح بودجه   دفاعی در سال 97 در مجلس شورای اسلامی مطرح شده منوط به برداشت از صندوق توسعه ملی است. 

در حقیقت اینکه مبالغ فوق به نیروهای نظامی اختصاص داده شود یا نه به نوعی به افزایش قیمت نفت در سال آینده بستگی دارد چراکه بودجه صندوق توسعه ملی بر اساس مازاد درآمد نفتی و بودجه‌ای کشور تأمین می‌شود و دولت نیز تاکنون بیش از 20درصد مازاد درآمدهای نفتی را به صندوق توسعه ملی واگذار نکرده است.  در کنار این مصارف مهم‌تر دیگری نیز در صف استفاده از منابع صندوق توسعه هستند که در مواردی اهمیت آنها در شرایط فعلی برای دولت بیشتر از حوزه دفاعی است. از جمله این مصارف می‌توان به برداشت 5/1میلیارد دلار از منابع این صندوق برای توسعه اشتغال در روستاها و همچنین اختصاص نزدیک به 10میلیارد دلار برای توسعه زیرساخت‌های آبی و جلوگیری از هدررفت آب اشاره کرد. 

شاید از همین رو است که رؤسای نهادهای دفاعی چندین جلسه با نمایندگان مجلس برای بهبود اوضاع فوق برگزار کرده‌اند. 

ایران در رده آخر قرار دارد

شاید در شرایط فعلی بتوان این نکته را مطرح کرد که افزایش اعتبارات دفاعی با توجه به شرایط اقتصادی و در حد فوق چندان برای کشور اولویت ندارد اما واقعیت این است که شرایط فعلی منطقه و هزینه‌کرد بودجه‌های دفاعی به خصوص در کشورهای اطراف ما به گونه‌ای است که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد. 

مؤسسه مطالعات صلح استکهلم، هرسال برآوردی از بودجه‌های نظامی 172 کشور جهان ارائه می‌کند. 

 برآورد این سازمان در مورد ایران، سرانه 166 دلاری در سال گذشته میلادی است که به برآورد‌های ریالی ردیف‌های بودجه نیز در مجلس نزدیک است. این برآورد ایران را در رده 53 جدول قرار می‌دهد. در صدر جدول هم رژیم صهیونیستی با سرانه 2هزار و200 دلاری و بعد عربستان سعودی با حدود 2هزار دلار قرار دارند. عربستان سعودی که به صورت مستقیم ایران را به جنگ تهدید می‌کند در سال جاری ششمین بودجه بزرگ نظامی را در دنیا به خود اختصاص داده و خریدهای چندده‌میلیارد دلاری آن در دنیا به خصوص در حوزه دفاعی و موشکی پرآوازه است. 

تمام اینها در حالی است که ما تهدیدهای موجود در حوزه گروه‌های تروریستی همچون القاعده و داعش را کنار بگذاریم. واقعیت این است که هیچ بحث اقتصادی و اجتماعی بدون بحث امنیت نمی‌تواند وجود خارجی داشته باشد. 

شاید نمایندگان مجلس نیز باید به این نکته توجه داشته باشند که موفقیت طرح‌های اقتصادی برای افزایش اشتغال در گرو اقتدار نیروهای مسلح کشورمان است. 

منبع: جوان

انتهای پیام/

بازگشت به صفحه رسانه‌ها