نگاهی به نشست ۴ جانبه ایران، روسیه، سوریه و عراق در بغداد؛ تهران و ائتلاف‌های موفق منطقه‌ای
همزمان با تشکیل ائتلاف‌های ۳ و ۴ جانبه در منطقه که با حضور ایران، سوریه، روسیه، عراق و ترکیه دنبال می‌شود و نتایج آن در بحران سوریه و عراق کاملاً واضح و روشن بوده، می‌توان انتظار داشت که این ائتلاف‌ها به دیگر کشورها نیز توسعه یابد.
به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، امیر حاتمی وزیر دفاع کشورمان چهارشنبه 29 فروردین ماه به منظور دیدار با مقامات نظامی- امنیتی عراق و نیز حضور در نشست چهارجانبه اطلاعاتی ایران، روسیه، سوریه و عراق وارد بغداد شد.
* برگزاری نخستین کمیسیون همکاری‌های دفاعی ایران و عراق
وزیر دفاع در بدو ورود به فرودگاه بغداد در جمع خبرنگاران، هدف از سفر به عراق را رایزنی درباره تحولات منطقه‌ای که امروز کشورهای منطقه درگیر آن هستند عنوان کرد و اظهار داشت: در این سفر موضوعات زیادی برای مذاکره در دستور کار قرار دارد.
وی با اشاره به دیدار با وزیر دفاع، فرمانده ارتش و سایر مقامات کشور عراق در این سفر افزود: یکی از اهداف مهم از این سفر توسعه همکاری‌های دفاعی و نظامی بین ایران و عراق است.
امیر حاتمی، شرکت در نخستین کمیسیون همکاری‌های دفاعی بین دو کشور را یکی دیگر از اهداف سفر به عراق عنوان کرد و ادامه داد: گفت‌وگو با سایر وزرا و مسئولان امنیتی، دفاعی و نظامی کشور عراق در این سفر انجام خواهد شد. همینطور گفت‌وگو برای چشم انداز همکاری‌های مشترک با همتای عراقی و سایر مقامات ارشد این کشور را دنبال می‌کنیم.
در این باره باید گفت که ایران و عراق در جریان سفر هشتم دی ماه 1393 خالد متعب یاسین العبیدی وزیر دفاع عراق به تهران و دیدار با سردار حسین دهقان وزیر دفاع وقت ایران یک تفاهم نامه همکاری دفاعی امضا کردند.
در این یادداشت تفاهم، حوزه‌های همکاری دفاعی میان دو کشور تعیین و دو طرف برای اجرای تفاهمات تأکید و مقرر کردند تا همکاری‌ها برای ایجاد ارتش ملی عراق جهت حفظ تمامیت ارضی و امنیت این کشور ادامه یابد و دو طرف مشورت‌هایی را در این خصوص داشته و بر آن تداوم بخشند.
همچنین دو طرف در این تفاهم نامه بر ضرورت مشاوره و دیدار به منظور رایزنی برای نحوه تأمین امنیت منطقه اشتراک نظر داشتند و از آنجا که تروریسم نه تنها به امنیت عراق بلکه بر امنیت کل منطقه تأثیرگذار است، تصمیم گرفته شد به مشاوره ادامه دهند.
در این راستا در جریان سفر حاتمی به عراق، نخستین کمیسیون مشترک همکاری‌های دفاعی با حضور وزرای دفاع ایران و عراق و هیئت همراه برگزار و دو طرف در خصوص موضوعات مورد علاقه مذاکره و گفت‌وگو کردند.
اتفاق مهم دیگر در این سفر حضور در نشست چهار جانبه اطلاعاتی ایران، روسیه، سوریه و عراق بود که انجام گرفت و هدف از آن تبادل اطلاعاتی کشورهای عضو برای مقابله با تروریسم و هماهنگی عملیات‌ها در این راستا بود.
این کمیته در مهرماه سال 1394 و همزمان با حضور روسیه در سوریه برای مقابله با داعش و سایر گروه‌ههای تروریستی شکل گرفت.
در آن ایام نمایندگان پارلمان عراق عنوان داشتند که بغداد دست به تلاش‌هایی می‌زند تا از جنگنده‌های روسی برای حملات علیه داعش در خاک عراق کمک بگیرد.
یک منبع آگاه دولتی نیز در این خصوص عنوان داشت که یک هیات عراقی به ریاست مشاور امنیت ملی و رئیس هیات بسیج مردمی در مسکو حضور دارند تا زمینه‌های همکاری مشترک را مورد بررسی قرار دهند و این هیات امکان حملات هوایی روسیه علیه مواضع داعش در عراق را مورد بررسی قرار می‌دهد.
در همین حال هشام السهیل، نماینده پارلمان عراق نیز عنوان داشت: کارشناسان روسیه‌ای، ایرانی و سوری وارد بغداد شده‌اند و فعالیت خود را در داخل اتاق تبادل اطلاعات پیرامون تحرکات داعش آغاز کرده‌اند. عراق توافق استراتژیک با آمریکا دارد که آمریکایی‌ها را ملزم می‌کند تا در صورت حمله خارجی به عراق از این کشور دفاع کنند، اما واشنگتن انعطاف کاملی را در این خصوص نشان نداده که این مساله دولت عراق را وا داشت تا به دنبال جایگزینی در ائتلاف نظامی بگردد و به سمت روسیه برود.
از آن پس بود که این اتاق عملیات شکل جدی‌تری به خود گرفته و جلسات آن به صورت مرتب در بغداد که دبیرخانه نشست در آنجا قرار دارد، برگزار می‌شود.
در جریان اجلاس گذشته در تهران که آذرماه سال 96 انجام گرفت، پیش نویس اسناد یادداشت تفاهم با هدف تنظیم و تسهیل همکاری بین چهار کشور مورد مذاکره قرار گرفت. همچنین در این نشست، جدول دیدارهای دوره‌ای برای تبادل نظر و همکاری بین طرف‌ها نیز مورد توافق قرار گرفت.
* عملیات عراق در سوریه آخرین دستاورد نشست 4 جانبه اطلاعاتی
روز پنجشنبه وزیر دفاع کشورمان در ابتدای نشست چهارنبه با مهم ارزیابی کردن تلاش‌های شبانه‌روزی و مجاهدت‌های صورت گرفته علیه گروه‌های تروریستی اظهار داشت: ائتلافی که با حضور چهار کشور ایران، عراق، سوریه و روسیه بر پایه اراده رهبران عالی چهار کشور تشکیل شد در شکست داعش نقش جدی و اثرگذار داشت. درک مشترک از تهدیدات، منافع مشترک و متعاقب آن همکاری‌های مشترک اطلاعاتی چهار کشور در پیشبرد اهداف و مأموریت‌های مقابله با تروریسم، تجربه‌ای موفق در بازگرداندن ثبات و امنیت بوده و بایستی مبنایی برای همکاری‌های بعدی صورت گیرد.
شاید بتوان یکی از آخرین نتایج آن را عملیات جنگنده‌های عراقی در سوریه دانست که دفتر نخست وزیری عراق از انجام این حملات به مواضع داعش در سوریه توسط جنگنده‌های عراقی به دستور عبادی خبر داد.
نشست چهارجانبه ایران، روسیه، سوریه و عراق به صورت دوره‌ای در بغداد برگزار می‌شود و به نظر می‌رسد با توجه به نتایجی که طی 3 سال گذشته به دست آورده، دایره فعالیت‌های آن از تبادل اطلاعاتی فراتر رفته و هماهنگی برخی عملیات‌ها علیه تروریسم را نیز دنبال کند که عملیات جنگنده‌های عراقی در سوریه شاید یکی از آنها باشد.
* تشکیل ائتلاف‌های سه و چهار گانه در منطقه و نتایج مثبت آن
همزمان با تشکیل ائتلاف‌های 3 و 4 جانبه در منطقه که با حضور ایران، سوریه، روسیه، عراق و ترکیه در سطح سران و نیز مقامات نظامی- امنیتی دنبال می‌شود و نتایج آن در بحران سوریه و عراق کاملاً واضح و روشن بوده است، می‌توان انتظار داشت که این ائتلاف‌ها به سایر مسائل مورد توجه و مهم برای این کشورها تعمیم داده شود و در آینده کشورهایی نیز به آن ملحق شوند تا در فرایند مشارکت جمعی برای حفظ امنیت در منطقه حضور داشته باشند.
گزارش از علی حیدری
انتهای پیام/
