۴۰ سالگی انقلاب اسلامی| رتبه نخست کشاورزی آذربایجان غربی در توسعه شاخص‌های بنگاه‌های زود بازده اقتصادی
کارنامه چهل ساله بخش کشاورزی در آذربایجان غربی نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیری در این عرصه و چندین برابر شدن حجم تولیدات و توسعه صنایع وابسته و صنایع تبدیلی است که در گزارش پیش رو جزئیات آن مرور می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، به ثمر نشستن نهضت اسلامی مردم ایران در بهمن ماه 1357 و زوال نظام ستم شاهی، حکومت جمهوری اسلامی را در ایران مستقر کرد و دوران سازندگی و آبادانی فرا رسید، نهادهای نوپایی چون جها دسازندگی تأسیس شد و ادارات و وزارت خانه‌های قبلی با تحولی شگرف در خدمت توسعه و پیشرفت کشور قرار گرفتند.
اگرچه توطئه‌های مختلفی چون ناامنی و جنگ و تحریمهای مختلف از سوی کشورهای دیگر فرصت‌های بسیار ارزشمندی را از کشور برای تسریع پیشرفت سلب کرد و به زیرساخت‌ها آسیب رساند ولی اراده پولادین فرزندان این آب و خاک بر تمام مشکلات غالب آمد و با تلاش و ایثار و فداکاری ناممکن ها را ممکن و رفاه و آبادنی و پیشرفت را ببار آورد.
اینک با گذشت چهل سال از آن معجزه وحدت و یگانگی به بازنگری فعالیتهای بخش کوچکی از نظام در استان آذربایجان غربی پرداخته و گوشه هایی از ایثار و فداکاری فرزندان این مرز و بوم را در توسعه بخش کشاورزی را مرور می‌کنیم.
کارنامه چهل ساله جهاد کشاورزی آذربایجان غربی
سهم جمعیت استان آذربایجان غربی از کل کشور در اوایل انقلاب یک میلیون و 149 هزار نفر بود که بر اساس آخرین سرشماری انجام گرفته در سال 95 سهم جمعیت استان از کل کشور سه میلیون و 265 هزار و 216 نفر اعلام شده است که در مجموع این استان با دارا بودن 2.3 درصد از مساحت کشور در حدود 5 در صد تولید محصولات کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است.
کارنامه چهل ساله جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با نشان دادن وضع تولید و خدمات زیربنایی درسال 1357 و اکنون، بازگوی افزایش چند برابری تولیدات و خدمات در این عرصه است.
مطالب این گزارش فعالیت دو سازمان جهادسازندگی و کشاورزی به مدت 23 سال درکنار هم و سازمان جهادکشاورزی به مدت 17 سال تا کنون است که در این زمینه رسول جلیلی رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با تشریح اقدامات این مجموعه اظهار داشت: 5 درصد تولیدات زراعی،3.8 درصد تولیدات دامی و 5.5 درصد تولیدات باغی و 3.1 درصد کل تولیدات آبزیان حاصل از آبهای داخلی کشور دراین استان تولید می‌شود.
جلیلی بیان کرد: در 23 سال فعالیت درزمینه رفاه وآبادانی روستاها، توسط نیروهای جهادگر در تعداد 2561 روستا عملیات برق‌رسانی، در سطح 1689 روستا عملیات راه‌سازی و در سطح 1905 روستا نیز عملیات ابرسانی انجام گرفته است.
مکانیزه سازی کشاورزی آذربایجان غربی پس از انقلاب
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی اظهار داشت: برحسب شرایط مساعد اقلیمی و ظرفیت آبی وخاکی استان، امکان فعالیت در تمامی بخشهای کشاورزی (اعم از زراعت، باغبانی، دام وطیور، زنبورعسل و پرورش آبزیان) در اکثرمناطق استان میسر است و در حال حاضر نیز فعالیتهای تولیـدی به روشهای مختلف (ازتولید سنتی و معیشتی تا نیمه مدرن و مدرن) در زیرمجموعه های بخش کشاورزی در جریان است.
وی بیان کرد: کشاورزی استان از نظر سطح بهره‌گیری از ماشین آلات در فعالیتهای تولیدی، در حد نیمه مکانیزه بوده و در تعدادی از تولیدات و یا فعالیتهای کشاورزی، امکان استفاده از ماشین آلات هنوز میسر نشده است.
جلیلی گفت: میزان کل تولیدات زراعی استان از سال 1357 تا 1396 دراین مدت 320 درصد رشد داشته وتولید چغندرقند با 692 درصد بیشترین رشد و گندم با 24 درصد کمترین افزایش را دربین محصولات زراعی داشته‌اند و تولیدات باغی از 414 درصد و تولیدات دامی نیز از 285 درصد رشد برخوردار بوده است.
وی از عمده دلایل افزایش تولید محصولات زراعی در استان را، اصلاح سیستم‌های کشت و توسعه کشت مکانیزه، بهبود بهره‌وری با استفاده از آزمون خاک، تهیه و تأمین به موقع نهاده‌های مورد نیاز، تعیین الگوی کشت به ویژه دراراضی پایاب سدها، حمایت از تشکل های تولیدی به منظور کاهش مشکلات فرآوری کشاورزان خرده پا، گسترش فرهنگ بیمه جهت پایداری تولید، برنامه‌ریزی درتولید محصولات تبدیلی با هماهنگی متولیان صنایع، استفاده ازیافته های علمی و تحقیقاتی و همچنین کاهش ضایعات از مرحله کاشت تا برداشت عنوان کرد.
اصلاح و جایگزینی باغات پایه بذری با پایه‌های رویشی در آذربایجان غربی
جلیلی بیان کرد: میزان تولیدات باغی دراین مدت 414 درصد رشد داشته که درآن میان رشد تولیدات سیب درختی با 1168 درصد بیشترین و رشد تولیدات انگور با 2 درصد کمترین رشد را داشته‌اند، علت روند افزایش کند تولیدات محصول انگور به دلیل اشباع بازار دنیا در تولیدات کشمش و کاهش سطح زیرکشت باغات انگور علیرغم بازدهی آن است.
وی با بیان اینکه یکی از فعالیتهای مهم بخش باغبانی استان اصلاح و جایگزینی باغات پایه بذری با پایه‌های رویشی بوده که طی سالهای اخیر با پرداخت یارانه نهال رو به افزایش است، گفت: ایستاده نمودن باغات انگور از سیستم سنتی خوابیده به سیستم نوین ایستاده به مساحت 8 هزار هکتار، توسعه و جایگزینی باغات گردوی پیوندی و باغات هسته‌دار با استفاده از ارقام جدید تجاری و بازارپسند از جمله مهمترین فعالیتهای این بخش است.
جلیلی گفت: احداث نهالستان‌های استاندارد و مجوز دار، راه‌اندازی سامانه‌های ضد تگرگ جهت مقابله با سرمازدگی باغات به تعداد 31 دستگاه در سطح استان، راه‌اندازی سامانه‌های هوشمند ضد سرمازدگی و چاهک معکوس در باغات استان به تعداد 3 دستگاه، افزایش صادرات محصولات باغی، توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای به تعداد 110 واحد در سطح 34.2هکتار از اهم فعالیت‌ها و دستاوردهای شاخص در طی 40 سال گذشته در بخش باغبانی است که به دلیل کاهش و محدودیت منابع آبی اجرایی نمودن تغییرات الگوی کشت و توسعه باغات پسته و زعفران در استان نیز در حال اجراست.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه افزایش ضریب مکانیزاسیون استاندارد استان با لحاظ 13 سال عمر مفید به 1.63 اسب بخار بر هکتار و ضریب مکانیزاسیون کل استان بدون لحاظ عمر مفید به 4.5 اسب بخار بر هکتار جزو سیاست‌ها و اولویت‌های سازمان است، بیان کرد: طبق آخرین آمار تا پایان سال 1396، 44 هزار و 355 دستگاه انواع تراکتور سبک (باغی)، باغی زراعی، متوسط، سنگین و فوق سنگین در سطح استان در حال فعالیت هستند، همچنین 972 دستگاه کمباین، 2820 دستگاه دروگر خودگردان، 781 دستگاه انواع تیلر و 123 هزار و 183 دستگاه انواع ادوات خاک‌ورزی، کاشت، داشت و برداشت موجود است.
آذربایجان غربی قطب‌های مهم تولید محصولات کشاورزی
وی با بیان اینکه این استان از قطب‌های مهم تولید محصولات کشاورزی در کشور به شمار می‌رود، به رتبه‌های برتر استان در این زمینه اشاره کرد و گفت: این استان در تولید سیب، عسل، چغندرقند و از نظر تعداد جمعیت گاومیش رتبه اول کشوری و در تولید سایر محصولات باغی، زراعی، دامی و شیلاتی نیز رتبه‌های دوم تا هشتم کشوری را به خود اختصاص داده است.
جلیلی افزود: قبل از سال 1366 هیچگونه فعالیت شیلاتی در استان گزارش نشده و با آغاز فعالیت شیلاتی از سال 66 در نهاد مقدس جهادسازندگی فعالیتهای آبزی پروری در استان شروع شد و در نهایت با توسعه تشکیلات شیلات در استان و ارتقاء آن به اداره کل در سال 1387 و گسترش زمینه‌های فعالیت در سالهای اخیر تحولات چشمگیری در بخش آبزی پروی استان به وجود آمد و تولید آبزیان استان در سال 96 به 14 هزار و 567 تن با فراهم کردن زمینه اشتغال برای بیش از سه هزار نفر رسید.
وی خاطر نشان کرد: میزان کل تولید محصولات دامی درطی این مدت 285 درصد رشد را نشان می‌دهد که بیشترین آن درتولید عسل با 22 درصد و کمترین آن در تولید گوشت قرمز با 56 درصد رشد است که با توجه به اهداف در نظر گرفته شده و سرمایه گذاری انجام شده در جهت رشد و شکوفایی فعالیتهای این بخش، در زمینه تولید انواع فرآورده‌های دام و طیور از رشد چشمگیری برخوردار هستیم.
کشاورزی پیشران توسعه آذربایجان غربی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی ضمن بررسی افزایش تولیدات شیر خام، تخم‌مرغ و عسل گفت: آذربایجان غربی با وجود دارا بودن رتبه اول کشوری در حوزه تولیدات عسل همچنان فاقد برند عسل می‌باشد که امید داریم در سالهای جاری بتوانیم در این زمینه نیز برندسازی و تبلیغ کنیم.
جلیلی با اشاره به پیشران‌ها و موانع توسعه در استان و متمرکز کردن فعالیتهای سازمان جهاد کشاورزی بر روی پیشران‌های توسعه استان افزود: مشارکت در احیای دریاچه ارومیه از مهمترین اهداف سازمان جهاد کشاورزی در سال جاری است؛ افزایش درآمد و همزمان استفاده از آب کمتر در بخش کشاورزی با تکنولوژی‌های نوین، احداث مزارع و باغات الگویی نمایشی و تغییر کشاورزی استان از حالت معشیتی و سنتی به اقتصادی از نمونه‌های این مشارکت و اولویت‌های سازمان هستند.
وی با اشاره به جزئیات طرح‌های افتتاحی وعملکرد 40 ساله بخش کشاورزی استان، افزود: کارنامه چهل ساله جهادکشاورزی استان با نشان دادن وضع تولید و خدمات زیربنایی در سال 1357 واکنون، بازگوی افزایش چند برابری تولیدات و خدمات در این عرصه است، به طوری که در اوایل انقلاب یک میلیون و 500 هزار تن محصول کشاورزی در استان تولید می‌شد که در حال حاضر با توجه به سال آوری محصولات، میزان تولیدات بخش کشاورزی استان به بیش از 6 و نیم میلیون تن می‌رسد.
رتبه اول کشوری در توسعه شاخص‌های بنگاه‌های زود بازده اقتصادی
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی تأکید کرد: درارزیابی به عمل آمده ازسوی وزارت جهادکشاورزی، سازمان جهادکشاورزی استان رتبه اول کشوری رادراجرای 6 شاخص ازشاخصهای مربوط به بنگاه‌های زود بازده اقتصادی دربین استان‌های کشور، کسب کرده است که در این راستا از تعداد 34 هزار و 53 طرح به بهره‌برداری رسیده برای حدود 43 هزار و 283 نفر زمینه اشتغال فراهم شده است.
جلیلی با بیان اینکه 65 درصد صنایع تبدیلی و غذایی کشور در استان آذربایجان غربی وجود دارد، بیان کرد: 887 مورد جواز تأسیس صنایع تبدیلی و غذایی با ایجاد اشتغال برای 8328 نفر و 469 مورد پروانه بهره‌برداری صنایع تبدیلی و غذایی با فراهم شدن زمینه اشتغال برای 3524 نفر در طی 40 سال گذشته در بخش صنایع کشاورزی استان صادر شده است.
وی یاد آور شد: یکی از پروژه‌های شاخص بخش آب و خاک که تأثیر بسزائی در افزایش راندمان آبیاری و جلوگیری از هدر رفت آب دارد اجرای روشهای نوین آبیاری تحت فشار بوده که از سال 1369 توسط سازمان جهاد کشاورزی اقدام شده و تا کنون میزان کل اراضی استان که به سیستم‌های نوین آبیاری تحت فشار بارانی و قطره‌ای تجهیز شده است معادل 61 هزار و 750 هکتار بوده که نسبت به کل اراضی استان معادل 15 درصد است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اذعان کرد: از قبل اجرای این طرح‌ها تا کنون برای تعداد 12 هزار و 400 نفر اشتغال‌زائی شده و میزان افزایش راندمان آبیاری و صرفه‌جوئی در مصرف آب به میزان 272 میلیون متر مکعب گزارش شده است. اجرای این طرح‌ها در سالهای اخیر جهت کمک به احیای دریاچه ارومیه با شتاب بیشتری انجام می‌شود، با بهره‌برداری از پروژه‌های شبکه‌های فرعی و آبیاری تحت فشار در دست اجرا به مساحت 61 هزار و 570 هکتار تا آخر سال درصد اراضی کشاورزی استان که به آبیاری نوین تجهیز خواهد شد به بیش از 31 درصد ارتقا خواهد یافت.
جلیلی با اشاره به اقدامات انجام شده در خصوص احیای دریاچه ارومیه اظهار داشت: این سازمان با اجرای طرح‌های مصوب احیای دریاچه ارومیه تا کنون موفق شده فقط در 9 شهرستان حوضه دریاچه ارومیه از سال 1393 تا کنون مقدار 14 هزار و 616 هکتار آبیاری تحت فشار، 474 کیلومتر انتقال آب با لوله، اجرای شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی به مساحت 6069 هکتار اقدام نماید که با اجرای طرح‌های فوق الذکر میزان 112 میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه‌جوئی شده است.
وی تاکید کرد: ضمناً طرح تهیه نقشه کاداستر در اراضی کشاورزی 9 شهرستان حوضه دریاچه ارومیه در سطح 264 هزار هکتار اقدام شده است.
انتهای پیام/ ع
