جلیلی: «من مادر هستم» قابل پیگرد قانونی است/ موسوی: فیلم سبک‌زندگی غربی را به چالش می‌کشد

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری تسنیم برنامه هفت مطابق معمول هر هفته شب گذشته روانه آنتن شد. با این تفاوت که بار دیگر شرایط  به روزهای اوج  جنجالی هفت برگشته بود. قسمت ابتدایی برنامه دیشب هفت به جنجال های این روزهای سینماداران و تهیه کنندگان سینما اختصاص پیدا کرده بود. در این بخش از برنامه هادی منبتی مدیرعامل موسسه تصویر شهر و محمدرضا صابری سخنگوی انجمن سینماداران مهمان حضوری برنامه هفت بودند  و سید علیرضا سجادپور معاون امور فعالیت های سینمایی هم روی خط تلفن صحبت هایش را درباره معضل اخیر سینماداران ایرانی ارائه داد.

محمدرضا صابری در حالی که به نظر می رسد در غیاب کاوش نماینده اصلی صنف سینمادارن و تهیه کنندگان این بار قرار شده است نقش نمایندگی جدی آنها را در هفت داشته باشد در ابتدای صحبت هایش اعلام کرد: اگر فکری نشود و مسکنی حتی به صورت مقطعی به سالن سینماها تزریق نشود سالن ها بسته خواهد شد.

وی در ادامه افزود :در ابتدای حضور آقای شمقدری هیئت مرکزی انجمن سینماداران به خدمت آقای سجادپور رفتیم  ایشان تصدیق کردند مشکلات سینماها را و گفتند 90 درصد بودجه را در بخش توزیع و نمایش هزینه می کنند اما در عمل هیچ حمایتی را از مسئولین در این امر شاهد نبودیم.

در ادامه سید هادی منبتی مدیرعامل سینمای شهر اعلام کرد : شیب و ریزش مخاطب بحث یکسال و دو سال نیست بلکه یک دوران ده ساله است. اما ریزش مخاطب در سال 91 شیب تندتری داشته است.

محمدرضا صابری صابری در ادامه بااشاره به کمبود سالن سینما در کشور و اعلام آمار کاهش 200 سالن سینما از ابتدای انقلاب تا امروز دلیل اصلی مشکلات اقتصادی را نبود فیلم های خوب و مردم پسند اعلام کرد. صابری ضمن یادآوری فروش نه میلیاردی اخراجی ها در همین سالهای گذشته درباره  افول فروش فیلم ها گفت: تا وقتی فیلم خوب در سینمای ایران ساخته نشود وضعیت سینماها به همین ترتیب خواهد بود.

هادی منبتی در ادامه به نقش دولت در این بحران  هم گریزی زد و گفت:  در طول این مدت توجه بسیار ویژه به تولید شده در بخش پخش هم نوآوری هایی صورت گرفته است که بیشتر فردی بوده است. اما سالن سینما بخش اصلی چرخه است که مغفول مانده  است در سال حدود 70 تا 80 فیلم ساخته می شود و  تنها 30 تا 40 فیلم راهی اکران می شود این  یعنی اینکه 40 فیلم سالن ندارند که نمایش داده شوند. آقای شمقدری گفته اند ظرفیت تولید را به 200 فیلم در سال افزایش دهیم؛  در حالی که این هیچ افتخاری نیست که سینماها تنها امکان نمایش 40 فیلم را داشته باشد.

سید علیرضا سجادپور که به نظر می رسید از صحبت های گفته شده کمی برافروخته شده بود در ادامه روی خط تلفن آمد و گفت: بیانیه انجمن بیشتر از آنکه مخاطبش سازمان سینمایی باشد ارگان های دیگر هستند. صادر کنندگان بیانیه خطاب نامه شان به سمت ارگان های دیگری است که در اکران دخیل هستند مشکل اکران یک مشکل ریشه دار و آمارها غیرقابل انکار است. در دوره اصلاحات به دلیل اتخاذ برخی سیاستهای فرهنگی نامناسب فیلم هایی تولید شد که مخاطب آن را با فرهنگ خود مغایر دانسته و در نهایت مخاطب به زیر 9 میلیون سقوط داشت. بحران در سالن سینما اوایل دهه 80  رسانه ای شد و به مرز تعطیلی مطلق رسیدند.اما سال 90 ما به بالاترین میزان فروش بلیت در طول ده سال گذشته رسیده ایم.

سجاد پور ادامه داد پس از فتنه 88 به سمتی رفتیم تا با  تنوع تولیدات مشکل مخاطب سینماها را مرتفع کنیم اما  دو مسئله اقتصادی هدفمندی یارانه ها و سه تا 6 برابر افزایش قیمت هزینه ها و اقتصاد مقاومتی پیش آمد.

در ادامه برنامه نوبت به بخش ثابت تحلیل فیلم هفته رسید. فیلم دیشب مطابق انتظارها فیلم پرماجرای "من مادر هستم " بود که این بار بدون حضور کارگردان فیلم برگزار شد حجت الاسلام حمید رسایی؛ نماینده مجلس شورای اسلامی و سید ضیاء هاشمی؛ رئیس شورای صنفی مهمانان حضوری برنامه بودند و غلامرضا موسوی تهیه کننده فیلم و وحید جلیلی منتقد فرهنگی مهمانان تلفنی برنامه بودند.

رسایی در ابتدای صحبت هایش مخاطبش را نه ضیا هاشمی که مسئولین فرهنگی کشور در سینما و تلویزیون عنوان کرد و ابراز امیدواری کرد که به سمت سینمایی پیش رویم که جزء اهداف و آرمان های انقلاب باشد.

رسایی مشکلات سینما را در سیاست گذاری ها و آئین نامه ها دانست و درباره مسائل فیلم " من مادر هستم گفت : برخی از افرادی که در مورد این فیلم شکایت دارند به بند "م" وصیتنامه امام خمینی (ره) اشاره می کنند اما به نظرم اجرای این بند در حال حاضر جایز نیست. چون این بند متعلق به زمانی است که همه نهادها در غفلت باشند.

رسایی اما این گونه ادامه داد : این فیلم را من سه بار دیده ام ابتدا این اثر در شورای نمایش سه بار رد شد و تشخیص دادند که قابلیت نمایش ندارد اما بعد از اینکه من فیلم را دیدم در جلسه شورای پروانه نمایش اعلام کردم به شرطی که بخش هایی از فیلم حذف شود و نام آن هم تغییر کند می توان آن را اکران کرد.

این نماینده مجلس افزود : در این فیلم سه زن هستند که هر کدام به نوعی مادرند اما هیچ کدام بر طبق عرف و اصول و رفتارهای یک مادر برخورد نمی کنند. حتی من پیشنهاد کردم که نام فیلم را" من مادر نیستم" بگذارند. در این فیلم دو خانواده هستند که متاسفانه هر دو به سبک زندگی دینی و ایرانی پایبند نیستند البته جیرانی می خواهد همین مسئله را نشان دهد اما معضل فیلم نتیجه گیری آن است که کارگردان نتوانسته به درستی مسئله قصاص را به تصویر بکشد.

بعد از آن نوبت به سیدضیاهاشمی رسید تا در مخالف با رسایی عنوان کند: بحث های نظری سینما نمی تواند با آیین نامه شکل بگیرد جیرانی در این فیلم آدم های تازه به دوران رسیده با سبک زندگی غربی را نشان داده و هشدار بزرگی به مردم می دهد. البته ایراداتی در فیلم وجود داشت که در حال حاضر رفع شده است اما مسائلی که توسط جناب رسایی مطرح شده جزو حسن های فیلم است چون ما خیلی از مسائل را نمی توانیم به درستی در سینما به تصویر بکشیم.

رسایی در پاسخ به این مساله گفت: بحث اصلی من به 10 دقیقه پایانی فیلم باز می گردد و مشکل اصلی نام فیلم است چون هیچ کدام از مادرهای فیلم احساس مادر بودن ندارند و هر کدام به نوعی درگیر روابط نامشروع هستند.

در ادامه برنامه غلامرضا موسوی تهیه کننده فیلم پشت خط آمد و درباره مسائل اخیر فیلم من مادر هستم این گونه صحبت کرد: من بسیار خوشحالم که رسایی از بند "م" وصیتنامه امام (ره) نام برد چون اجرای این بند به هیچ عنوان در این شرایط جایز نیست. متاسفانه کسانی که به فیلم معترض بودند بیشترشان این فیلم را ندیده اند این فیلم سبک زندگی غربی را به چالش می کشد. متاسفانه این مسئله که افرادی بدون دیدن فیلم آن را مغرضانه نقد می کنند نشان دهنده وجود دست‌های سیاسی در پشت پرده است.

اما مهمان جنجالی دیشب وحید جلیلی بود که به گفته خودش تنها 48 ساعت از زمان آزاد شدن حضورش در صداوسیما گذشته بود جلیلی انتقادات تندی به فیلم وارد کرد و مشکل اصلی فیلم را نشر اکاذیب آن دانست و گفت: به نظر من فیلم از این جهت که نشر اکاذیب می کند و یک تصویر دروغی از موازین قضایی ارائه می دهد قابل توقیف است. این فیلم بر اساس اعدام دختری بنا شده که شخصی را که با وی رابطه نامشروع داشته به قتل می رساند اما در ماده 261 قانون مجازات اسلامی آورده شده که اصلا یک زن نمی تواند تقاضای اجرای قصاص کند و قصاص هم در صورتی انجام می شود که مقتول سزاوار به قتل رسیدن نباشد اما در این فیلم مقتول عمل زنا انجام داده است.بنابراین در نظام قضایی اسلام اصلا این حکم قابل اجرا نیست.

موسوی در مقابل عنوان کرد: آقای جلیلی به عنوان دادستان وارد بحث شدند ما نباید به عنوان دادستان حکم دهیم و بعد به عنوان قاضی نیز آن حکم را اجرا کنیم درباره یک کار فرهنگی نباید به صورت شخصی قضاوت کرد. معتقدم این اخلاقی ترین فیلمی است که در سابقه سی ساله فعالیتم ساخته ام. برخی خودشان را قانون می دانند و این حق را به خود می دهند که حکم صادر کنند و فیلم را از پرده پایین بیاورند.

وی افزود: اصل فیلم عذاب وجدان زن فیلم از قصاص قاتل همسرش است البته این کار از طرف جیرانی مغرضانه مطرح نشده اما در نهایت به این صورت مورد توجه مخاطب قرار می گیرد. مشکل دیگر فیلم مشکل اعتقادی آن است . پدر دختر در دادگاه اشاره می کند که با سیمین یعنی همسر مقتول در گذشته رابطه نامشروع داشته و زن باردار شده و سقط جنین کرده است. در فیلم به این مسئله اشاره می شود که دختر تقاص گناه پدرش را می پردازد بنابراین بیننده با دختر همذات پنداری می کند در صورتی که دختر دارد تقاص عمل خودش را می پردازد.

رسایی اشاره کرد : وقتی فیلمی مخالف اعتقادات دینی و تفکرات ماست کارگردان موظف است فیلمش را اصلاح کند . اشکال اصلی من به سازمان سینمایی و وزیر ارشاد است که چرا به خاطر اینکه یک هنرمند دلش می خواهد فلان فیلم را بسازد به او اجازه ساخت هر اثری را می دهند. پیشنهاد من به شورای اکران این بود که بخش های پایانی فیلم که دختر را برای قصاص می برند حذف شود چون باعث می شود تماشاگر با قاتل همذات پنداری کند.

هاشمی درباره این اظهارات گفت: پدر در فیلم می خواهد بگوید این دختر دارد قصاص بی توجهی من و مادرش را پس می دهد و نمی خواهد قصاص را زیر سئوال ببرد پدر اعتراف می کند که قانون من را کور و کر کرده است.

تهیه کننده فیلم نیز در این زمینه عنوان کرد: رفتن سیمین پیش روانپزشک به این دلیل است که می خواهد انتقام شخصی بگیرد در صورتی که می توانست با وکالتی که دارد دختر را ببخشد. جیرانی در سینما آفریقا بعد از نمایش فیلم در جلسه مناظره با انصار حزب الله شرکت کرد. دوستان نباید با عصبانیت صحبت کنند بلکه باید منطقی و با استدلال مباحث خود را طرح کنند چون این طور مناظره ها منطقی و درست نیست.

در بخش دیگری از برنامه جلیلی عنوان کرد: اصلا چنین اعدامی در نظام قضایی جمهوری اسلامی قابل مطرح کردن نیست چون طبق قوانین و ماده 226 این دختر را نمی توان اعدام کرد. از لحاظ دراماتیک هم این پدر که وکیل دخترش هم است می توانست با استناد از این ماده از دخترش دفاع کند. فیلم تصویر دروغی ارائه می دهد که قابل پیگرد است. این بحث حقوقی فیلم است مگر فیلم های قبلی جیرانی چه بوده که الان بخواهیم از او دفاع کنیم. او "آب و آتش"، " پارک وی" و " سالاد فصل" را ساخته است.

وی افزود: جیرانی کسی است که در زمانی که ما ممنوع التصویر بودیم 400 ساعت آنتن زنده تلویزیون را در اختیار داشت. تنها دو روز است که ممنوع التصویری من برطرف شده است. سئوال من این است که فیلمنامه سینمای ایران را چه کسی می نویسد؟ سینمای ایران چه شخصیت پردازی درباره ایران ارائه می دهد؟ این تصویر سیاه و تاریک از ایران را چه کسانی ارائه می کنند؟

جلیلی عنوان کرد: جیرانی پارسال فیلم "قصه پریا" را با موضوعی مشابه با پول جمهوری اسلامی ساخته است. مسائلی را که جیرانی مطرح می کند چه نزدیکی با مناسبات نظام دارد اینها دیکتاتور هستند و رانت های نظام را در جهت نمایش اهداف خود به کار می گیرند.  ما نمی خواهیم خفقان ایجاد کنیم . عناصر معاندی که هیچ نسبتی با نظام و فرهنگ بومی ندارند چرا باید در سینما فعال باشند.

حرف های جلیلی در اینجا به مراتب توسط گبرلو قطع شد.گبرلو معتقد بود جلیلی خارج از بحث صحبت می کند و قصد دارد در مورد همه اتفاقاتی که نظر دارد اظهارنظر کند.

رسایی در پایان صحبت های جلیلی گفت: امیدوارم برنامه هفت تریبون بیشتری به امثال جلیلی بدهد چون افرادی مثل او دغدغه های ما را مطرح می کنند اما کمتر اجازه صحبت کردن پیدا کرده و تریبونی برای بیان عقاید و نظرات خود یافته اند.

در پایان این بحث مهدی عظیمی مدیر اداره کل نظارت و ارزشیابی نیز روی خط آمد و گفت: الزاما همه نظرات در مورد سینما درست نیست و باید دید کلیت فیلم چه تاثیری بر مخاطب دارد. رسایی به عنوان یکی از اعضای شورای نمایش نظرش را مطرح کرده اما نظر وی در شورا مورد قبول واقع نشده است. بنابراین نکته هایی که در برنامه مطرح کرده اند نظر شخصی وی بوده است.

برنامه هفت دیشب در حالی که مهمانان برنامه همچنان مشغول مشاجرات تندی بودند و صدای تیتراژ پایانی صداهای آنها را محو می کرد به پایان رسید. برنامه ای که نماد خوبی برای نمایش منازعات امروز سینما در ایران بود. بی پایان در حالی که صداهای فریاد قطع شده جلیلی و عصبانیت رسایی هم چنان به گوش می رسید.

انتهای پیام /