زندانی‌ها، ادامه تلاش یک کارگردان برای نجات جامعه

زندانی‌ها، ادامه تلاش یک کارگردان برای نجات جامعه

ورود ده‌نمکی به موضوع مهدویت در این عصر ولنگاری فرهنگی و وضعیت بی سامان سینما گام مهمی محسوب می شود. چراکه با گذشت چهل سال از انقلاب، دست هنرمندان جمهوری اسلامی در این زمینه خالی است و عملا دستاوردی در این میان موجود نمی‌باشد.

خبرگزاری تسنیم-مسعود نفری

مسعود ده‌­نمکی از آن دسته فیلم­سازانی است که صرفاً برای بیان مواضع و اعتقادات خود به سراغ سینما آمده و سینما را بستر مناسبی برای این امر یافته است. سینمای او به شدت کارکرد تنظیری دارد و این کارکرد نشات گرفته از شخصیت او است. ده­‌نمکی اساساً اهل سکوت نبوده و همیشه معضلات و انحرافات جامعه را با صدای بلند فریاد زده است. زمانی در قالب مطبوعات، زمانی در قالب سینمای مستند و اکنون در قالب آثار سینمایی. جای نیش و کنایه وی بر پیکر مدیران فرهنگی دهه هفتاد که حاصل فعالیت مطبوعاتی او در یالثارات، شلمچه، جبهه و ... است هنوز که هنوز است درد می­‌کند.

زبان سرخ و صریح ده­‌نمکی میراثی است که او بعد از مطبوعات در بستر مستند­سازی، بسیار بلندتر و عیان­تر دنبال نمود؛ فریادی که نشات گرفته از غیرت به جوش آمده­ او و گوش سنگین و ناشنوای مسئولین وقت بود. وی در ارتباط با مستند فقر و فحشا چنین می­گوید: «من در این فیلم «فحشا» را به عنوان معلول مدنظر قرار دادم که علت‌های فراوانی مثل فقر دارد. فحشا ناشی از بی‌عدالتی، ترویج فرهنگ مصرف‌زدگی، الگوی غلط توسعه و فاصله طبقاتی در جامعه می‌باشد.»

مردمی بودن سوژها و زبان روان و همه­فهم ده­نمکی از ویژگی­های منحصر به فرد اوست. به نحوی که آثارش با توده­ مردم ارتباط برقرار کرده و مخاطبانی را به پای تماشای آثار خود می‌­کشاند که شاید اساساً تعلق و ارتباطی با سینما نداشته باشند. او بر روی دغدغه‌­هایی دست می­گذارد که از جنس دغدغه­‌های توده­ مردم است. شاید رمز پر بینندگی آثارش را بتوان همین موضوع دانست.

نگاه انتقادی و پرداختن به زوایای کمتر دیده شده از جنگ برای اولین بار بر پرده سینما توانست منجر به سونامی آشتی مردم با سینما برای اولین بار پس از انقلاب شود. اخراجی­ها پدیده‌­ای بود که مردم را واداشت برای تماشایش ساعت­ها در صف انتظار خرید بلیط بمانند و پای افرادی را به سینما باز کرد که شاید قبل از آن هرگز به سینما نرفته بودند.

همین استقبال گرم و پرشور مردم از فیلم­های او بود که موجب بایکوت شدن وی از جانب سایر اهلی سینما شد. رشکی که از جانب  اهالی سینما نسبت به آثار پرفروش و پر مخاطب ده­نمکی برده ­شد در مواقعی منجر به بد اخلاقی­ها و رفتارهای غیر حرفه­ایی نیز ­گردید. قاچاق فیلم بر روی پرده و در حال اکران، تخریب و انتقادات تکنیکال و فنی به فیلم­های او و .... را شاید بتوان نتیجه همین حسادت­ها دانست.

ده نمکی تجربیات موفق خود در سینما را در تلویزیون نیز مجددا تکرار نمود. استقبال چشمگیر از سریال­ دارا و ندار در سال 88 شاهدی است بر این مثال. نمایش فقر و فاصله­ طبقاتی در قالب سریال تلویزیونی توانست بار دیگر درد فراگیر جامعه را به تصویر بکشد و بالطبع مخاطبان زیادی را به همراه داشته باشد.

ریاکاری و تزویرِ افراد ظاهر الصلاح مقوله‌­ای است که همواره مورد اعتراض و سوژه­ بسیاری از کاراکتر­های سینمای ده‌­نمکی است. او در آثارش همیشه سعی در به تصویر کشیدن این رباعی از خیام است:

شیخی به زنی فاحشه گفتا: مستی        هر لحظه به دام دگری پابستی

گفتا؛ شیخا، هر آن‌چه گویی هستم      آیا تو چنان‌که می‌نمایی هستی؟

مد نظر قرار دادن این دغدغه در آثار بعدی ده­‌نمکی بسیار پر رنگ‌­تر می­‌شود. فیلم سینمایی رسوایی1 تلاشی است برای به تصویر کشیدن همین نکته­ اخلاقی که آن هم مورد پسند مخاطب واقع می­شود.

بیان این دغدغه­‌های نشات گرفته از مبانی دینی در فیلم رسوایی2 بسیار جدی­‌تر مطرح شده و این‌­بار همه را مورد خطاب  قرار می­دهد چرا که نتیجه­ بسیاری از انحرافات دامن­گیر تمام جامعه خواهد شد، از مسئولین گرفته تا مردم. نمایش شرایط آخرالزمانی در شهر تهران برای اولین بار بر روی پرده­ سینما شاید جدی‌­ترین تذکری باشد که تاکنون کسی جرات نمایش آن را داشته است.

هدایت هاشمی، بهنام تشکر، هومن برق‌نورد و.. عوامل جدیدی هستند که برای نخستین بار به تیم ده­‌نمکی افزوده شدند. ده‌­نمکی این­بار برای بیان مضمون خود از بازیگرانی غیر از بازیگران همیشگی فیلم‌­هایش بهره برده و شاید همین اتفاق وجه تمایز عمده­ این اثر با آثار گذشته­ وی باشد، تجربه­ ای که درصورت موفقیت می‌­تواند ادامه داشته باشد.

حمایت سازمان اوج در قالب سرمایه­‌گذار در این اثر از جمله مواردی است که­ می­تواند دلیل مورد توجه قرار گرفتن پرداخت به این موضوع شود. سازمان اوج کارنامه­ بسیار روشن و درخشنده­ ای در حمایت از تولیدات سینمایی دارد. این سازمان برای حمایت از آثار سینمایی بسیار با وسواس و دقت نظر عمل می­کند و همین موضوع هم باعث بالا بودن سطح کیفی آثار مورد حمایت این سازمان است. قرار گرفتن فیلم زندانی­ها در کنار سایر تولیدات سازمان اوج از عمده دلایلی است که مخاطب را مجاب به تماشای این اثر می­کند.

در مورد اثر زندانی ها فارغ از بحث تربیتی و یا به عبارتی تحول اشخاص که معمولا در اثرهای ده نمکی ظهور و بروز ویژه ای دارد و در این فیلم نیز با استفاده از فضای طنز به آن می پردازد، ورود او به موضوع مهدویت در این عصر ولنگاری فرهنگی و وضعیت بی سامان سینما گام مهمی محسوب می شود. چراکه با گذشت چهل سال از انقلاب، دست هنرمندان جمهوری اسلامی در این زمینه خالی است و عملا دستاوردی در این میان موجود نمی باشد. حال آنکه سینمای هالیوود خلاء پرداخت به مهمترین موضوع عصر حاضر را با سیاست ها و اهداف مد نظر خود جبران نموده و جمهوری اسلامی که داعیه بستر سازی امر ظهور دارد با ابراز تاسف فاقد هر گونه فیلمی در این زمینه برای ارائه و عرض اندام در سطح جهانی و حتی در سطح ملی است. شاید بتوان این ادعا را به درستی مطرح نمود که در صورت بهره گیری از هنر سینما برای ارائه صحیحی از وقایع آخر الزمان و پدیده ظهور، سینمای هالیوود  فضایی برای عرض اندام در این زمینه و تا این سطح در اختیار نداشت و بلکه فرایند صدور انقلاب نیز با سرعت بیشتری انجام شده و هزینه های آن بسیار کمتر از حد فعلی بود. اثر زندانیها را با این رویکرد می توان به عنوان اقدامی در این زمینه قلمداد نمود و از این حیث شایسته تقدیر قلمداد نمود؛ همچنین نکته بارز دیگری که در این فیلم قابل چشم پوشی نیست استفاده از فضای طنز و کمدی آن است که مانند سایر فیلم های اکران شده در زمان کنونی سخیف و وقیح نیست چرا که در آن ها شأنیتی که باید برای مخاطب و مردم با اصالت ایران اسلامی و همچنین خود عوامل فیلمساز مد نظر باشد رعایت نمی شود. لذا امید است که فیلم زندانی ها به عنوان مطلعی برای ورود فیلمسازان به عرصه های مهمتر و جدی تر و عبور از وضعیت فعلی قرار گیرد.

 

انتهای پیام/

واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط
پربیننده‌ترین اخبار فرهنگی
اخبار روز فرهنگی
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
triboon
گوشتیران
رایتل
مادیران