هدف«چیستا» بیان مفاهیم علمی به زبانی ساده است

هدف«چیستا» بیان مفاهیم علمی به زبانی ساده است

خبرگزاری تسنیم: پردیس بومهن محلت صویربرداری مسابقه علمی«چیستا» به کارگردانی هنری حسن محمدی و تهیه کنندگی سیدمحسن حسینی است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم این مجموعه در 26 قسمت 45 دقیقه ای به زودی روی آنتن شبکه دو خواهد رفت. موضوعات برنامه شامل فیزیک الکتریسیته،فیزیک نور،نور، رباتیک،جرم و اینرسی، امواج و ارتعاشات، صوت است.

موضوع امروز برنامه درباره آزمایش فیزیک در دمای پایین است. در حین ضبط مجری برنامه دکتر علی عبدالعالی از ابوالفضل آقاخانی دیگر مجری می پرسد: به نظرت امکان دارد که با موز بتوانیم یک میخ را به درون چوب فرو ببریم و آقاخانی این مسأله را غیرممکن می داند اما در لحظه ای اعجاب آور موز در درون نیتروژن مایع برای چند دقیقه قرار می گیرد و سفت می شود. بعد عبدالعالی آن را به آقاخانی می دهد و از او می خواهد که با موز روی میخ بکوبد و در کمال تعجب این موضوع امکان پذیر می شود.

عبدالعالی خطاب به آقاخانی می گوید اگر به قدرت علم مطمئن باشیم کارهایی می توانیم انجام دهیم که باور آن سخت است. دقایقی بعد از پایان کات صحنه ای با علیرضا تفرشی مدیر مرکز علمی تفریحی فن آموز همکلام می شویم و او درباره این مرکز می گوید: گروهی که متولی مجموعه فن آموز هستند، کارشان را از سال 65 شروع کردند و موسسه ای تحت عنوان موسسه تولیدی پژوهشی عطرت تأسیس کردند. هدف این مجموعه این بود که کار آموزش را از حالت حفظی خارج کنند و به حالت لمس و تجربه تبدیل کنند. در طول فعالیت تعدادی دوره های آموزشی برگزار کردند و تجهیزات آموزشی فنی ساختند.یکی از شاخه های فعالیت موسسه عطرت ساخت تجهیزات علمی آموزشی بوده است. حدود 8 سال پیش مرکزی تحت عنوان آزمایشگاه مشاهده ای علوم تأسیس کردیم که ابتدایی تر از پارک فن آموز بود که هم شامل آموزش و هم تفریح می شد. این کار با استقبال مواجه شد و این فعالیت را از موسسه عطرت جدا کردیم و مجموعه فن آموز راه اندازی کردیم.

وی ادامه می دهد: ایرانی بودن تجهیزات تأثیر مثبتی روی دانش آموزان می گذارد. ما در این مرکز چند هدف را پیگیری می کنیم که شامل ایجاد مرکز تفریحی و آموزش غیرمستقیم بچه هاست. بچه هایی که با این تجهیزات کار می کنند، بیشتر متوجه مطالب علمی که قبلا در کتاب ها به صورت تئوری خوانده اند، در اینجا تجربه می کنند. دستگاه چنگ لیزری ما به گونه ای است که با بردن دست بالای آن صدای نت موسیقی شنیده می شود و این دستگاه همان کلید خودکار نوری است.

تفرشی درباره روش کار مرکز یادآوری می کند: روش کار ما در درجه اول ایجاد جذابیت و در درجه دوم ایجاد سوال است و ما عکس آموزش و پرورش عمل می کنیم. هدف اصلی در این مراکز آموزش نیست بلکه ایجاد انگیزش است. اگر ما بتوانیم در این زمان کم بچه ها را به علوم علاقه مند کنیم، خودشان به دنبال درس می روند. تلاش می کنیم پدیده های علمی را به شکلی زیبا ارائه دهیم تا خود بچه ها به علوم علاقه مند شوند.

مدیر مرکز فناوری فن آوا عنوان می کند:کارگردان چیستا از جمله افرادی بودند که با ما در ارتباط بودند و از مدیران و معلمان مدارس تیزهوشان هستند. کار ما برگزاری نمایش های علمی است. علاوه بر بازدید گروهی مدارس، برنامه ای تحت عنوان شب های فیزیک داریم و در حضورشان آزمایش های فیزیک را برگزار می کردیم. بنابراین تلاش کردیم تمام افراد بتوانند از فیزیک بازدید کنند. کار اصلی ما برای این برنامه ها تأمین تجهیزات برای این گروه هاست.

وی در خصوص هدف اولیه راه اندازی این مرکز بیان می کند: هدف اولیه از راه اندازی پارک فن آموز، حضور بچه های راهنمایی و دبیرستان بود. در عمل بچه های دبستان، دانشگاه و فارغ التحصیلان آمدند و کسی که سواد بیشتری داشته باشد، بهره بیشتری می تواند از آن ببرد.

تفرشی درباره مخاطبان پارک فن آموز خاطرنشان می کند:دو گروه مخاطب اصلی پارک فن آموز هستند. گروه اول دانش آموزان و کسانی هستند که مطالبی را در کتاب ها خواندند و به صورت عملی آزمایش می کنند. گروه دوم افراد عادی جامعه و کسانی هستند که سال های طولانی از درس و مدرسه دور بوده اند. ما در موسسه عطرت از علم فیزیک شروع کردیم اما به تدریج در حال ورود به علوم شیمی و ریاضی هم هستیم. ما در حال راه اندازی پارک فناوری در شاخه آی تی هستیم. ما در حوزه هوافضا کارمان را شروع کردیم و افراد در عین تفریح با مفاهیم هوافضا آشنا شوند.

وی در پایان درباره کار اصلی مرکز می گوید: کار مهم ما این است که مفاهیم علمی را به زبانی جذاب، ساده و همه فهم دربیاوریم. ما می توانیم مطالب سخت را زیبا و جذاب کنیم و به مردم نشان دهیم. ما می توانیم در زمینه هوافضا،نانوتکنولوژی و انرژی کار کنیم. ما تقریبا هر دو ماه یک بار یک وسیله جدید را به مجموعه خودمان اضافه می کنیم.بسیاری از کشورها چنین پارک هایی را راه اندازی کردند و ما نیز می توانیم با تأسیس این پارک ها مفاهیم مربوط به مثلا بانکداری الکترونیک را به همگان آموزش دهیم.

سید محسن حسینی تهیه کننده نیز پس از فراغت از تصویربرداری با اهالی رسانه همکلام می شود و درباره«چیستا» عنوان می کند: این اولین برنامه ایرانی در ژانر دانش نماست. دانش نما عنوان ترجمه فارسی ساینس شو است. برنامه های ساینس شو برنامه هایی هستند که مطالب علمی را برای مخاطب عام ارائه می کنند. تیم طراح این برنامه همان تیم مسابقه«سرزمین دانایی» است که سال 91 در جام جم دو جایزه بهترین مسابقه تلویزیونی تحقیق و پژوهش را کسب کرده و همان تیم در سال 92 برنامه«چیستا» را طراحی کرده است.

این تهیه کننده درباره هدف اصلی برنامه«چیستا» توضیح می دهد:هدف اصلی این برنامه در راستای فرمایش مقام معظم رهبری و علامه مطهری است. شهید مطهری گفته اند: همان طور که نماز و روزه فریضه است، کسب علم هم یک فریضه بسیار مهم است. لازم است هر مسلمانی در این زمینه فعالیت داشته باشد. شهید مطهری معتقد است تفکیک بین علوم پایه و اسلامی و دینی اشتباه است. شهید مطهری معتقدند تمام علومی که نیاز جامعه است، علوم اسلامی هستند. مقام رهبری صراحتا اشاره کردند که علوم پایه و ریاضی و فیزیک را بین مردم منتشر کنیم. متأسفانه طی سالیان متمادی این اتفاق نیافتاده است و تلویزیون برنامه قوی در این زمینه نداشته است.

وی درباره مهمترین هدف برنامه متذکر می شود:مهمترین هدف ما ترویج علم است و شعار ما این است که علم جذاب و دوست داشتنی و فهمیدنی است. ما می خواهیم در این برنامه انگیزه بچه ها را برای کسب علم تقویت کنیم. نمی خواهیم به آنها علم یاد بدهیم بلکه هدفمان ایجاد انگیزه برای حرکت علمی است.

علی عبدالعالی دکتر و کارشناس برنامه که دیالوگ هایی طنز میان او و ابوالفضل آقاخانی رد و بدل می شد در گفتگو با اهالی رسانه درباره«چیستا» تشریح می کند:محور برنامه در سری اول طراحی آزمایش هایی است که به آزمایش های علوم تجربی بر می گردد. توجه خاصتر ما فعلا به فیزیک است. امروز رنگ و بوی شیمی بیشتری داشت. یکی از مهمترین دغدغه های مجموعه فن آموز این است که ما چگونه مفاهیم را به بچه ها یاد دهیم که لذت ببرند. بچه ها اتفاقات را می بینند و لمس می کنند. ما تلاش کردیم یاد گیری با طعم لذت را به بچه ها آموزش دهیم.

حسن محمدی نیز کارگردان هنری برنامه درباره چگونگی همکاری اش با«چیستا» می گوید: من برای هدایت مجری ها وارد کار شدم اما با صحبت هایی که کردیم، قرار شد کار کارگردانی هنری کار را به عهده بگیرم. ما متنی با محتوای علمی داریم و تلاش کردیم بهترین مسیر را برای نمایش محتوای علمی انتخاب کنیم. بخشی از کارها را نشان می دهیم و بخشی دیگر هم ایجاد سوال است. سعی کردم گروه اجرایی را هدایت کنیم. عمده کار من تئاتر است و در تلویزیون مجموعه«زاویه» را بازی کردم.

وی در خصوص سختی های کار و دراماتیزه کردن یک مسابقه علمی بیان می کند: همان طور که می دانید محتوای این کار علمی است و ما باید به شکلی از اجرا می رسیدیم که جذاب و ساده باشد. ما فقط مخاطب خاص نداریم پس در عین حال باید بتوانیم ساده تر موضوعات را بیان کنیم. انجام این کار قدم زدن در تاریکی بود و چون خودم کارگردان تئاتر هستم، از اتفاقات اینجا برای اجرای صحنه ای خودم استفاده می کنم. من از همین مبحث علمی در کار جدیدم در تئاتر استفاده می کنم. دراماتیزه کردن این کار احتیاج به بحث داشت. هرچند که متن طنز است اما برای متن ها چارچوب مشخصی داریم. اگر مباحث علمی در دوران دبیرستان این طور به ما آموزش داده می شد، شاید مسیر زندگی ام تغییر می کرد.

وی در پایان می گوید: انتخاب ما دو کاراکتر برای اجرای این مسابقه بود که نفر اول ابوالفضل آقاخانی اطلاعات کمتری نسبت به نفر دوم یعنی دکتر علی عبدالعلی زاده دارد. به صورت تک نفره اجرای این برنامه امتحان شد اما امکان پذیر نشد. در واقع تلاش کردیم کار را از فرمت تک نفره خارج کنیم و سوال بیشتری ایجاد کنیم. موسیقی این کار را هنوز انتخاب نکردیم اما متناسب با گروه سنی و تلفیقی از موسیقی پاپ و راک است. دکور برنامه هم در قسمت های بعدی تغییر می کند.

«چیستا» یکی از برنامه هایی است که می خواهد با محوریت علمی زبانی ساده را برای انتقال مفاهیم به عموم مردم انتخاب کند. طی سالیان گذشته، مسابقه ای با محوریت علمی که بتواند اقشار مختلف جامعه را به پای تلویزیون بکشاند، کم بوده و یا دست کم این برنامه ها در اجرا ناکارامد بودند و نتوانستند مخاطبان لازم را به دست بیاورند. حال باید دید این بار«چیستا» چه قدمی می خواهد در راستای چیستی و شناخت علم به زبان ساده بردارد؟

گزارش: نسرین بختیاری

انتهای پیام/

پربیننده‌ترین اخبار فرهنگی
اخبار روز فرهنگی
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
triboon
گوشتیران
رایتل
مادیران