معامله با سلامت مردم زیر آسمان خاکستری پایتخت

سال‌هاست آسمان تهران رنگ آبی را به ویژه در نیمه دوم سال به خود ندیده است؛ طی این سال‌ها مسئولان در تلاش بودند تا راهی برای نجات آسمان تهران از رنگ خاکستری و نجات مردم از تنفس در هوای آلوده بیابند و در این راستا ایجاد محدوده طرح ترافیک به منظور رفع تراکم تردد وسایل نقلیه در تهران را به اجرا گذاشتند.

البته سابقه ایجاد محدوده مذکور به سال 1358 مربوط می‌شود که با تصویب شورای انقلاب در سال 1359 محدوده‌ای در مرکز شهر تهران تعیین شد تا از ورود همه وسایل نقلیه به جز وسایل نقلیه مجاز مانند وسایل نقلیه عمومی، اتومبیل‌های اورژانس و کادر پزشکی و سرویس‌های دولتی در ساعاتی مشخص و در همه روزها به جز 2 روز آخر هفته و ایام تعطیل جلوگیری شود.

به همین ترتیب و با گذشت زمان تغییرات دیگری در این محدوده و خودروهای ورودی به آن صورت گرفت تا جایی که پای آرم‌های طرح ترافیک به این محدوده باز و از ابتدای آذر 1373 آرم‌های موقت روزانه جهت ورود وسایل نقلیه به داخل محدوده توزیع شد. در ادامه این روند از تابستان 1375 صدور مجوز طرح ترافیک با نظارت شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور با حوزه ستادی و عملکردی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران صورت گرفت.

اما داستان به همین قسمت ختم نشد و از اواخر سال 1379 براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی ترافیک، محدوده طرح ترافیک گسترش یافت و رفته رفته برای پاسخ به نیاز دستگاه‌های مختلف متقاضی دریافت مجوز ورود به محدوده ممنوعه طرح ترافیک شهر تهران، با افزایش تعداد 5 هزار فقره برچسب، با اولویت واگذاری به دفتر رهبری و ریاست جمهوری، قوه قضاییه، وزارت اطلاعات، جانبازان و معلولان و بیماران خاص، سازمان نظام پزشکی، مطبوعات، اتحادیه آژانس های تاکسی و وانت بار و سایر نهادهای دولتی و عمومی موافقت شد.

اما به مرور زمان علی‌رغم ایجاد محدوده زوج و فرد در سال 1385 باز هم به تعداد آرم‌های طرح ترافیک افزوده شد و در نهایت این اقدامات نیز نتواست گره کور آلودگی هوا و ترافیک این کلانشهر 12 میلیون نفری را باز کند و در حالی که قرار بود با توزیع آرم‌های طرح  ترافیک و ایجاد محدودیت در ورود خودروها به این محدوده علاوه بر کاهش بار ترافیکی،‌ کاهش آلودگی هوا نیز به وجود آید اما با افزوده شدن به تعداد آرم‌ها، وضعیت آشفته محدوده طرح و آلودگی هوا همچنان پابرجاست.

به نظر می‌رسد با این رویکرد از طرفی محدودیت برای ورود خودروها ایجاد شده و از طرف دیگر راهی برای دور زدن این طرح با فروش و افزایش آرم‌های طرح ترافیک صورت گرفته است. به نظر می‌رسد مسئولان نیز به این نتیجه رسیده‌اند که با این روند نمی‌توان کاری از پیش برد بنابراین از آن به روشی برای ایجاد درآمد استفاده می‌‌شود.

درست است که آلاینده‌ها و مواردی که بر آلودگی هوا و افزایش ترافیک تأثیرگذارند، قابل انکار نیست و نمی‌توان آنها را نادیده گرفت اما در این بین تناقضاتی هم وجود دارد از جمله اینکه شهرداری از یک سو نسبت به استفاده شهروندان از حمل و نقل عمومی تأکید دارد و از سوی دیگر با افزایش تعداد آرم‌های روزانه به نوعی شهروندان را تشویق به استفاده از خودروی شخصی و ورود با سهولت به محدوده ممنوعه می‌کند؛ این در حالی است که در نخستین اقدام در هنگام بحرانی شدن آلودگی هوا فروش آرم‌های روزانه را متوقف می‌کنند یا محدوده زوج و فرد را افزایش می‌دهند.

کمیته کاهش آلودگی هوا در 2 شب گذشته، ممنوعیت فروش روزانه طرح ترافیک در روزهای 2 شنبه و 3 شنبه علاوه بر افزایش محدوده طرح ترافیک را تصویب کرد.

در سال جاری 98 هزار و 200  فقره آرم توزیع شد که قرار است برای سال آینده این رقم ثابت باشد؛ در این بین تعداد آرم‌های روزانه و هفتگی سال جاری 10 هزار فقره تعیین شد که در سال آینده از تعداد آرم‌های هفتگی کاسته و 5 هزار فقره به تعداد آرم‌های روزانه افزوده می‌‌شود.

با تشدید آلودگی هوا به ویژه در ایام سرد سال مسئولان به شیوه‌های متعددی برای کاهش آلودگی هوا مانند گسترش محدوده زوج و فرد متوسل می‌شوند اما به نظر می‌رسد راه‌حل‌هایی از این دست جنبه مسکن دارد و باید خارج از زمان‌هایی که آلودگی هوا به اوج خود می‌رسد فکری برای این معضل کرد اما از وضعیت موجود می‌توان به این نتیجه دست یافت که میزان و چگونگی توزیع آرم‌ها نیز سهمی در کاهش یا افزایش این معضل دارد اما جدی گرفته نمی‌شود و منافع یک نهاد یا سازمان بر سلامت مردم ارجح است؛ به معنای دیگر سلامتی شهروندان قربانی تصمیماتی می‌شود که نتایج آن تنها مقاصد مقطعی برخی نهادها را تأمین می‌کند. باید به انتظار نشست و دید امسال سلامت مردم با چه چیز معامله می‌شود و مسکن‌های مقطعی مسئولان به درمان ریشه‌ای یک معضل می‌انجامد یا خیر.

یادداشت از مریم باجلان

انتهای پیام/