پنجمین نشست پیش رویداد همایش افول آمریکا| باید به درک صحیحی از وضعیت افول آمریکا برسیم/ چین قدرتی نوظهور در برابر نظم آمریکایی

پنجمین نشست پیش رویداد همایش افول آمریکا| باید به درک صحیحی از وضعیت افول آمریکا برسیم/ چین قدرتی نوظهور در برابر نظم آمریکایی

نشست تخصصی «افول آمریکا؛ تغییر در مناسبات قدرت و نظم بین الملل» از سلسله نشست ‎های پیش رویداد همایش بین ‎المللی «افول آمریکا؛ روند گذشته و تحولات آینده» امروز ۲۶ مرداد ۹۹ در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم ، نشست تخصصی «افول آمریکا؛ تغییر در مناسبات قدرت و نظم بین الملل» از سلسله نشست ‎های پیش رویداد همایش بین ‎المللی «افول آمریکا؛ روند گذشته و تحولات آینده» امروز 26 مرداد 99 با حضور علیرضا کوهکن به عنوان مدیر نشست، علی آدمی و مجیدرضا مومنی، در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) برگزار شد.

مجیدرضا مومنی عضو هیات علمی گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی در آغاز سخنان خود، به بیان مفهوم قدرت پرداخت و گفت: قدرت نظام‌های نوظهور، زمینه‌ساز به چالش کشیده شدن قدرت آمریکا، به عنوان قدرتی مطرح از پایان جنگ جهانی دوم به این سو شده است.

وی با تأکید بر این‌که مفهوم قدرت نیز مانند بسیاری از مفاهیم دیگر دستخوش تحولات جدی شده است، افزود: رابطه تنگاتنگی میان نظم بین‌الملل و قدرت وجود دارد و این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. به بیان دیگر، قدرت، لازمه وضع یک نظم بین‌المللی است.

مؤمنی با بیان این‌که مفاهیم بسیاری از قدرت ارائه شده است اما موضوع مهم، محوریت قدرت در سیاست و نظام بین الملل است، ادامه داد: این واقعیت را نمی‎توانیم انکار کنیم که «قدرت» در تعامل میان کشورها و در نظام بین الملل نقشی کلیدی دارد. رقابتی در پس پرده برای دستیابی به قدرت جریان دارد و هر بازیگری تلاش می کند سهمی از این مفهوم به دست آورد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به تغییر جنس قدرت در روابط بین‌الملل بیان کرد: اگرچه این مفهوم به لحاظ ماهیت تغییری نکرده است و بسیاری از اتفاقات در عرصه بین‌الملل حول محور قدرت و کسب سهم بیش تر از قدرت است، اما نکته مهم تحول در جنس قدرت است. در گذشته تعریف قدرت، معطوف به تجهیزات نظامی و نیروی انسانی بود؛ به این معنا که هر کشوری از این موارد برخوردار بود، جایگاه بهتری در هرم قدرت‎ها داشت. امروزه اما قدرت صرفا مبتنی بر قدرت نظامی نیست و آنچه مهم است توانمندی دانش و فناوری‌های پیشرفته به ویژه فناوری اطلاعات است که سهم هر کشور از قدرت را تعیین می‌کند.

مؤمنی با اشاره به ظرفیت‌های فناورانه به ویژه فناوری اطلاعات در قدرتمندی کشورها افزود: امروزه کشورهایی که دارای توانمندی بالاتری در حوزه فناوری اطلاعات هستند، به طور کلی از قدرت بالاتری نسبت به سایر کشورها برخوردارند.

* نظم آمریکایی و مواجه با تهدیدهای نوظهور

این استاد دانشگاه با اشاره به تعریف نظم جهانی گفت: در خصوص نظم جهانی تعاریف گوناگونی به بیان اندیشمندان وجود دارد که متفاوت است، اما باید تعریف این نظم را از نظام بین‌الملل جدا بدانیم. نظمی که از طریق یک هژمون مستقر می شود با نظمی که از طریق نظام بین المللی شکل می‌گیرد و آن را در قالب چندجانبه گرایی تعریف می‌کند متفاوت است.

وی نظم بین‌المللی را مجموعه ای از قراردادها قواعد و هنجارها دانست و گفت: بر مبنای این تعریف، روابط میان بازیگران بین المللی در قالب و چارچوب چندسویه، اثرمند و هدفمند تعریف می‌شود. به عبارت دیگر نظم را می توانیم مجموعه ای از ترتیبات بین المللی بین دولت ها، نهادها و ساختارهای فرودولتی تعریف کنیم. اما باید به شکل‌گیری زیرنظم هایی که دارای هم پوشانی‌ هستند توجه کنیم که تعریف واحد از نظم را دچار مشکل کرده است.

استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: همان طور که مفهوم قدرت در طول قدرت دستخوش تغییر شده است، در نظام بین الملل نیز تعریف نظم در طول دوران با تغییراتی مواجه بوده و امروزه دیگر شکل‌گیری نظم را منوط به اراده دولت‌ها نمی‌دانند و دامنه نقش آفرینان به دیگر ملت ها و بازیگران فرو ملی یا غیر دولتی کشانده شده است؛ همچون فعالان زیست محیطی که بر تحولات و نظم تاثیر می گذارند.

وی با بیان این‌که بر اساس یک تعریف مرسوم، نظم‌های بین‌المللی موجود توسط قدرت‌های فاتح در جنگ وضع شده اند، افزود: این واقعیتی است که در نظم آمریکا محور نیز می‌توانیم مشاهده کنیم؛ آمریکا پس از جنگ جهانی دوم یک نقشی کلیدی در نظم جهانی به سود خودش ایفا کرد.

مؤمنی با اشاره به تحولات بنیادین در روابط بین‌الملل و عرصه جهانی پس از جنگ جهانی دوم، نظم آمریکایی را یکی از پیامدهای این دوره دانست و گفت: پس از جنگ جهانی دوم، نظم آمریکا، نظم لیبرالی یا نظم پساجنگ جهانی دوم تعریف شد. از آن‌جایی که آمریکا یکی از قدرت‌های نظامی، سیاسی و صنعتی به شمار می‌رفت، با شکست دیگر قدرت ها شرایطی یافت تا  نظمی را وضع کند که در راستای منافعش باشد.

این پژوهشگر حوزه روابط بین‌الملل با اشاره به تلاش آمریکا پس از جنگ جهانی دوم با وضع نهادها، اتحادها و ائتلاف‌های گوناگون برای قوام‌بخشیدن و صیانت از این نظم حاکم گفت: البته این بدان معنا نیست که این نظم با چالش هایی مواجه نبوده است. بعد از انقلاب «بلشویک» در روسیه و با تشکیل اتحاد جماهیر شوروی، ظهور کمونیسم یکی از چالش های این نظم بود که با آمریکا جنگ سرد به مبارزه با آن پرداخت و در نهایت با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پایان یافت. با شکل گیری «گروه 77» در سال 1964 کشورهای جهان سوم برای مطالبه حقوقشان هم سو شدند و چالشی دیگر بر سر راه نظم آمریکایی قرار دادند. گرچه این حرکت تا حدودی پیش رفت، اما تلاش های آمریکا و کشورهای هم سو اجازه نداد این حرکت به سرانجام برسد.

مومنی با بیان این‌که نظم جهانی آمریکا با چالش‌های متعددی رو به روست افزود: با فروپاشی نظام کمونیسم و پایان جنگ سرد با تحولات شگرفی مانند دسته بندی جدید دولت ها، پیشرفت فناوری اطلاعات و ظهور نظم های فروملی روبه رو هستیم که در کنار قدرت‌های تجدید نظر طلب، چالش های حکمرانی و جا به جایی توازن قدرت، به عنوان چالش‌های این نظم حاکم به شمار می‌روند.

* چین قدرتی نوظهور در برابر نظم آمریکایی

استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به چین به عنوان یکی از کشورهای به چالش کشنده نظم حاکم آمریکایی گفت: چین با ابتکارات اقتصادی توانسته به همراه روسیه تغییرات چشمگیری را در تغییر موازنه این نظم به وجود بیاورد.

وی با بیان این‌که چین در تلاش برای تغییر مسیر در نظم جهانی است افزود: چین درحالی که در سیاست های اعلامی به دنبال تغییر نظم نیست، اما در تلاش است تا مولفه های نظم کنونی را تغییر دهد و با قدرتی که در عرصه های گوناگون به دست آورده از این تاثیرگذاری برخوردار شود. چین اکنون به چالشی جدی برای آمریکا که سردمدار نظم جهانی پس از جنگ جهانی بوده تبدیل شده است.

مومنی پیشرفت در فناوری‌های نوین را یکی از توانمندی‌های چین در مواجهه با نظم آمریکا دانست و گفت: فرافناوری یا متاتکنولوژی موضوعی نوظهور است و چینی‌ها در این عرصه، اگر از آمریکایی‌ها جلوتر نباشند، عقب‌تر هم نیستند. چینی‌ها در حوزه فرافناوری دستاوردهایی داشته‌اند که در برخی موارد گوی سبقت را از آمریکایی ها ربوده اند؛ از این جمله می‌توان به توانمندی چین در فناوری نسل پنجم اینترنت، یا به اپلیکیشن تیک تاک که امریکایی ها را دچار نگرانی کرده است، اشاره کرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان سخنان خود اظهار داشت: باید پذیرفت نظم حاکم جهانی ایالات متحده دچار چالش ها و تهدیداتی شده است؛ حتی به زعم بسیاری از متفکرین آمریکایی، ایالات متحده باید این تحول آفرینی از سوی چین را بپذیرد تا با ایجاد تغییر در نظم فعلی خود، ضمن حفظ نظم کنونی به نگرانی‌های نوظهور پاسخ دهد.

* باید به درکی صحیح از وضعیت افول آمریکا برسیم

علیرضا کوهکن استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این نشست با بیان این‌که در روابط بین الملل با نوعی ادراک خارج از واقعیت مواجه هستیم گفت: در همایش بین المللی افول آمریکا تلاش داریم واقعیت افول آمریکا را بررسی کنیم.

وی نظام بین الملل را نظامی بسیار پویا و متأثر از تحولات مستمر دانست و گفت: مقوله آمریکا هم از این گردونه جدا نیست و همین امر موجب می شود در نگاه به این موضوع دچار اشتباهاتی شویم. یکی از این اشتباهات در ارتباط ایران و چین رخ داد و بسیاری از دیدگاه ها ناشی از این بود که درک کاملی از تحول‌گرایی و حرکت رو به رشد روابط بین الملل نداریم.

کوهکن با اشاره به اهمیت شناخت جایگاه قدرت ایالات متحده گفت: یک باور اکنون در خود آمریکا در جریان است و جریان اصلی رسانه که میلیون ها دلار بایت آن هزینه می شود نیز به این موضوع اذعان دارد که مشکل اصلی ایالات متحده، سیاستمدارانی است که مسیر هدایت آمریکا را به درستی نمی دانند، اما این مشکل با تغییر یک فرد تغییر نمی کند و  قطعا به عناصر بنیادینی بستگی دارد که نیازمند کاری بنیادی است.

کوهکن در ابتدای بحث خود به نمایان شدن افول آمریکا به عنوان قدرت شکل‌دهنده نظم جهانی در ماجرای رأی نیاوردن درخواست برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران اشاره کرد و گفت: رای گیری روز گذشته در سازمان ملل متحده جایی که مقر آن در نیویورک است و از ابتدا متاثر از نفوذ آمریکا بوده است و هیچ تصمیمی را نداریم که خارج از نفوذ و منافع آمریکا اتخاذ شده باشد، نشان داد آمریکا با شکستی جدی مواجه شده است که نمودی بارز از افول این نظم جهانی حاکم است.

* افول ایالات متحده بر اساس منطق علمی مشهود است

علی آدمی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در ابتدای سخنان خود با بیان این‌که برای فهم و بررسی افول آمریکا از حدس آغاز نمی‌کنیم بلکه به واقعیات و مستندات می‌نگریم افزود: اگرچه در روش شناسی علمی بسیاری از کشفیات بر مبنای حدس بوده و سپس به یک دست‎یافته علمی منجر شده است، اما اتفاقا در موضوع افول آمریکا، با منطق استقرا و مبتنی بر تجربیات و داده‌های علمی به صورتی روش‌مند به بررسی این موضوع می پردازیم.

وی درباره اهمیت شناخت چیستی و چگونگی افول آمریکا گفت: برای کشور ما و بسیاری از کشورها خیلی مهم است که در تصمیم‌گیری‌ها، نگرش‌ها و راهبردهایشان نسبت به دیگر کشورها آگاهانه عمل کنند. از جمله این مؤلفه‌ها بررسی این موضوع است که آیا کشوری رو به افول است یا رو به اوج؟ چراکه در بسیاری از مقاطع تاریخی، تکیه به کشورهایی بوده است که رو به افول بوده‌اند و همین دیدگاه ناصحیح، کشور را دچار خسارت‌هایی کرده است.

آدمی با بیان این‌که با نگاه به آمریکا از دریچه افول، بسیاری از اقدامات دونالد ترامپ قابل فهم می‌شود، افزود: وقتی به اقدامات ترامپ می‌نگریم، شاید در نگاه نخست رفتارهای او بدون توجیه به نظر برسد، اما ترامپ با آمریکایی رو به افول مواجه بود و به این تعبیر شاید هر رئیس‌جمهور دیگری هم به جای او بر سر کار بود، چاره‌ای جز این دست اقدامات نداشت.

وی افزود: ترامپ آمده تا پایان عصری را اعلام کند که از جنگ جهانی دوم آغاز شد و تا دوره خودش ادامه یافت. اکنون او آغازگر عصری جدید در دوران ایالات متحده خواهد بود که با افول این کشور هم سو است.

مدیر گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: حتی اگر آمریکا کشوری بود که دچار افول نشده بود و ترامپ این کشور را قدرتمند تحویل گرفته بود، اکنون اما با اقدامات ترامپ رو به افول رفته است. به استناد شاخص‎های علمی بسیاری از ناتوانی ها، استانداردهای دوگانه و ضد و نقیض ها در رفتار ترامپ، نشان می‌دهد آمریکا اکنون کشوری رو به افول است.

استاد روابط بین‌الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به این‌که افول لزوما به معنای کاهش قدرت نیست، افزود: افول به مساله کاهش شتاب قدرت اشاره دارد. افول یک بحث نسبی است و در نسبت با سایر کشور ها تعریف، و این افزایش یا کاهش شتاب نسبت به سایر کشورها سنجیده می شود. ممکن است شتاب قدرت تغییری نکرده باشد یا حتی شتاب افزایش یافته باشد، اما با شتاب بیشتر قدرت رقبا، این افول همچنان به قوت خود باقی است.

آدمی با بیان این‌که افول لزوما به معنای کاهش قدرت آمریکا نیست، اظهار کرد: در این جا سه حالت یعنی قدرت بیش‌تر و شتاب بیش‌تر، قدرت بیش‌تر و شتاب کم‌تر یا قدرت کم‌تر و شتاب کم‌تر وجود دارد. وقتی فاصله سایر رقبا با ایالات متحده کمتر شود به معنای افول آمریکا است و اگرچه ممکن است آمریکایی‌ها هژمونی خود را پیش ببرند و به عنوان قدرت مطرح باشند، اما چون شتاب کشورهای رقیب بیش تر از آمریکا است، آن ها در مسیر افول قرار می گیرند.

* افول گفتمان قدرت آمریکا در میان سایر کشورها

آدمی با بیان این‌که در ساحت کیفی و پسامدرن تعریف قدرت، آمریکا دچار افول شده است، افزود: برای فهم افزایش قدرت یک کشور یا افول آن در بحث‌های کمی توانمندی‌های اقتصادی، نظامی، زیست محیطی و امثالهم مطرح می‌شود، اما در بحث های کیفی در ساحت پسامدرن، قدرت به یک برساخت تبدیل می‌شود که اتفاقا آمریکایی‌ها در این برساخت دست بالایی دارند. قدرت گفتمان، قدرت تفاهمی، قدرت مجازی و قدرت ایده‌ای برساخت‌هایی هستند از قدرت که همه در قالب مفهوم قدرت ادراکی تعریف می شود.

وی با اشاره به افول گفتمان قدرت آمریکا گفت: اکنون «ادراک» از قدرت ایالات متحده پایین آمده است. قدرت اگر یک مفهوم گفتمانی و دوسویه تعریف شود، دارای دوسوی پذیرنده و اعمال کننده قدرت است؛ پذیرنده باید بپذیرد که اعمال کننده قدرت وجود داشته باشد و اگر پذیرنده ای وجود نداشته باشد، قطعاً ادراک از قدمت و قدرت گفتمانی افول خواهد یافت.

این پژوهشگر حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل افزود: حادثه عین الاسد ادراک از قدرت آمریکا را تغییر داد و به این بیان، بخشی از قدرت، ادراکی است که از آن وجود دارد و بسیاری از کشورها به واسطه این ادراک و تصویر از آمریکا، به عنوان یک قدرت آن را میشناسند و اگر این تصویر تغییر کند، مفهوم قدرت آمریکا نیز دچار افول می‌شود.

آدمی بیان کرد: در جهان پساهژمون، ایالات متحده در وهله نخست پرستیژ و مشروعیت قدرت را از دست داده است و نگاه به آمریکا به مثابه یک قدرت دچار تغییر شده است. باید قدرت آمریکا را به طور دقیق مورد شناسایی قرار داد و نشان دادن آمریکای بیش از حد ضعیف یا بیش از حد قدرتمند، در جمع بندی ما نسبت به ایالات متحده تغییر ایجاد می کند. باید به ایالات متحده آن‌طوری نگاه کنیم که هست نه آن‌طور که می‌خواهیم و با این نگاه این افول نمایان می‌شود.

* مدل مفهومی 6 ضلعی نشان‌دهنده افول آمریکا است

آدمی با بیان این‌که بر اساس شاخص‌های جدیدی چون اقتصاد دانش‌بنیان، قدرت نظامی دانش‌بنیان، توانمندی‌های ژئوپلیتیکی، نفوذ بر حوزه سلامت و درمان و نفوذ بر حوزه فناوری می‌توان افول آمریکا را مورد مطالعه قرار داد، عنوان کرد: این شاخص ها به گونه ای انتخاب نشده‌اند که الزاماً افول آمریکا را نشان دهند.

وی با بیان این‌که نگاهی به زنجیره های تامین و گروه های بین المللی تامین در نظام کنونی جهانی نشان می‌دهد قدرت اکنون در دست کدام کشورها قرار دارد افزود: کشورهای آسیایی مانند چین و نیز کشورهای اروپایی در این حوزه رشد بسیار خوبی پیدا کرده‌اند.

آدمی از معیارهای اقتصاد دانش‌بنیان، به عنوان شاخصی مهم برای فهم افول آمریکا اشاره کرد و گفت: بررسی این شاخص‌ها نشان می‌دهد آمریکا دیگر نوآورترین کشور در سال 2020 نیست؛ این درحالیست که پیش از این بخش قابل توجهی از تولیدات نوآورانه جهان به این کشور اختصاص داشت؛ اکنون اما ایالات متحده به رتبه هشتم جهانی در شاخص‌های نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان تنزل پیدا کرده است، در حالی که کشورهای آسیایی در رتبه‌های برتر حضور دارند.

به اعتقاد این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، اگر ارکان اقتصاد دانش بنیان را به چند حوزه مانند پتنت ها، تعدد شرکت های دانش‌بنیان، تعدد پژوهشگران و تعداد تولیدکنندگان تقسیم کنیم، آمریکا فقط در حوزه ثبت اختراع و شرکت های فناوری برتر است، البته گرچه همچنان در این دو حوزه دست بالایی دارد، اما در مؤلفه‌های دیگر اقتصاد دانش‌بنیان دچار افول شده است.

آدمی بیان کرد: آمریکا اما همچنان در جذب نخبگان غیر مقیم دست برتر را دارد و وقتی ترامپ برنامه جلوگیری از ورود مهاجران از کشورهای اسلامی مخالفت را در دستور کار قرار داد، با اعتراض کسب و کارهای بزرگ آمریکایی مواجه شد، چراکه به خوبی می‌دانستند حرکت چرخ‌های اقتصاد آمریکا در دست همین نخبگان است.

وی با اشاره به افول آمریکا در معیارهای اقتصاد فناورانه از سال 2016 تا 2020 گفت: تا پیش از این آمریکا در در رتبه هشتم باقی مانده بود، اما در چهار سال اخیر به رتبه نهم تنزل پیدا کرد. بسیاری از کشورها مانند کره جنوبی و سنگاپور رشد چشمگیری داشته اند و برخی از کشورها مانند فرانسه و فنلاند هم سیر نزولی را طی کرده اند.

آدمی ضعف ایالات متحده در نفوذ سایبری را یکی از وجوه افت قدرت ایالات متحده دانست و گفت: آمریکایی ها 38 درصد بیش‌تر تحت حمله سایبری قرار گرفته‌اند و رتبه نخست کشورهای هجوم شونده در حملات سایبری را به خود اختصاص داده‌اند. از سوی دیگر اما کشور چین در صدر کشورهایی قرار دارد که بیش‌ترین میزان حمله سایبری را انجام داده است. آمریکا  حتی در انجام حمله‌های سایبری به دیگر کشورها نیز از چین عقب مانده است.

وی وضعیت ایالات متحده در مؤلفه‌های سلامت به ویژه در مقابله با شیوع کرونا را نشانه‌ای دیگر بر افول این کشور دانست و گفت: سنگاپور مقام نخست و کشورهای کره جنوبی، ژاپن، چین و تایوان در رتبه های بعدی هستند و آمریکا حتی در 10 کشور نخست جایی ندارد.

آدمی، نگاه بلندمدت به سلامت را در آمریکا مورد بررسی قرار داد و افزود: آمریکا در بخش سلامت و اختصاص بودجه به حوزه سلامت جایگاه خوبی ندارد. اگرچه آمریکایی ها هزینه زیادی را به عنوان سرانه سلامت شهروندان صرف می‌کنند، اما در راهبردهای درازمدت دچار افت شده اند.

* تحریم و بحران‌های منطقه‌ای، دو نشانه بارز افول قدرت آمریکایی

آدمی با تأکید بر این‌که نباید در دام دیدگاه هایی بیفتیم که آمریکا را به شدت در حال سقوط می دانند و از سوی دیگر نباید قدرت آمریکا را به قدری بالا بدانیم که دست نیافتنی به نظر برسد، ادامه داد: باید بر اساس یافته های علمی واقعیت آمریکا را بررسی کنیم. استفاده بیش از حد آمریکایی‌ها از ابزار تحریم برای بسیاری از کشورها، نشانه‌ای بر ناتوانی آمریکا است. تولید بحران توسط آمریکا نشانه‌ای دیگر از این ناتوانی است و برای جلوگیری از کاهش فزاینده قدرت خود به دنبال بحران‌های بیش‌تری خواهد بود.

وی ادامه داد: میزان نارضایتی مردم آمریکا از شرایط اقتصادی آمریکا، تبعیض نژادی و مداخله فزاینده در غرب آسیا همه قابل بحث است و باید با نگاهی علمی و واقع بینانه مورد بررسی قرار گیرد.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی وقوع بحران‌های گوناگون در آمریکا مانند یازدهم سپتامبر را قابل بررسی از دو وجه به عنوان نقطه افول یا قدرت آمریکا دانست و گفت: این‌که وقایعی چون 11 سپتامبر در افول آمریکا نقش داشته است یا خیر جای بحث و بررسی دارد. حتی برخی دیدگاه ها سال 2003 را آغازگر افول آمریکا می دانند. افول آمریکا از بعد از جنگ جهانی دوم در دوران های مختلفی رخ داده است اما افولی که از آن صحبت می کنیم، بعد از روی کار آمدن ترامپ شدت و فزونی یافته است.

گفتنی است همایش بین‌المللی «افول آمریکا؛ روند گذشته و تحولات آینده» به همت پژوهشکده مشترک شهید صدر (ره) دانشگاه جامع امام حسین (ع) و دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، و با همکاری بیش از بیست دانشگاه و نهاد پژوهشی در تاریخ 6 آبان ماه برگزار خواهد شد.

علاقه‌مندان می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر و شرکت در فراخوان مقالات، به تارنمای همایش به نشانی www.usdecline.info و صفحات مجازی دبیرخانه همایش در رسانه‌های اجتماعی به آدرس @usdecline مراجعه کنند.

انتهای پیام/

پربیننده‌ترین اخبار سیاسی
اخبار روز سیاسی
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
پاکسان
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon