کارهای نکرده بورس برای جذب پول مردم/ تعبیر «رکورد» از رشد اخیر شاخص را قبول ندارم

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بازار سرمایه کشور با توجه به ظرفیت‌های بالایی که دارد نیاز است با انجام برخی کار‌ها در جهت جذب سرمایه‌های مردم تلاش کند و البته طی سالهای اخیر برنامه های خوبی انجام شده است ولی شاید با توجه به جوان بودن بازار سرمایه نسبت به سایر بازار‌های رقیب نیاز به تبلیغات بیشتر باشد.

در حال حاضر بسیاری از مردم هنوز با بازار سرمایه و بورس آشنا نیستند که همه مسائل نیز به بورس برنمی‌گردد زیرا بخشی از آن به دید و اعتماد مسئولان بالادستی مربوط می‌شود و جلب اعتماد آنها نیاز به تلاش و اقدامات بیشتر دارد. گروه اقتصاد خبرگزاری تسنیم در نظر دارد در راستای واکاوی بورس و اقداماتی که در جهت جذب سرمایه‌های کشور در این بازار شده است طی مصاحبه‌هایی با کارشناسان و کارگزاران بورس به این مساله بپردازد و در هیمن راستا خبرنگار ما گفت و گویی با علی سعیدی معاون اجرایی سازمان بورس انجام داده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانید.

تسنیم: رشد بورس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سعیدی: در حال حاضر بنا به علل مختلفی بازار سرمایه رشد کرده است هرچند این رشد، رشدی است که با توجه به تعادل های جدید اقتصاد رخ داده و به علت تورم و کاهش ارزش پولی است که سرمایه‌ها در حال ورود به بورس است، بنابراین اینکه از واژه های رکورد استفاده کنیم و رشد اغراق آمیزی را برای آن متصور باشیم، خیلی صحیح نیست.

اینها تعادل‌های جدیدی است که در اقتصاد است و همان طور که کالاهای مختلف در سال جاری با افزایش نرخ تورم قیمتهای خود را تعدیل کردند،  بازار سهام نیز از این وضعیت تبعیت می‌کند و تعدیل قیمتی انجام می‌دهد. البته همین که بورس با این تعدیل‌ها همسو شده نشانه اعتماد مردم است.

تسنیم: با توجه به رکود بازار‌های رقیب از جمله ارز و سکه و مسکن لازم بود بورس در این راستا اقداماتی برای جذب سرمایه‌ها انجام دهد. بر این اساس سازمان بورس چه برنامه‌هایی را در این راستا انجام داده است؟

سعیدی:  جذب سرمایه در بورس به بازار اولیه و انتشار اوراق بهادار برمی‌گردد خصوصا انواع صکوک. در حقیقت برای استفاده از صکوک به کمک بانک‌ها به عنوان یکی از ارکان‌هایی که رابط بین مردم و بازار سرمایه هستند، نیاز است ولی همکاری‌های مناسبی بین بازار سرمایه و بازار پول در زمینه انتشار انواع صکوک برای کمک به صنعت وجود ندارد.

تسنیم: به نظر شما سازمان بورس برای تبلیغات و آشنایی مردم با بورس چه کارهایی انجام داده است؟

سعیدی: سازمان در طول دو سال اخیر اقدامات مختلفی را در بخش تیزر‌های تلویزیونی ، آموزش، فیلم و سریال انجام داده است. همچنین، دوره‌های آموزشی رایگان در سطح شهر توسط سازمان و شرکت بورس و کارگزاری‌ها نیز برگزار شده و حتی برنامه‌هایی برای عموم مردم و متخصصین بازار سرمایه اجرا کرده‌ایم.

نمایشگاه بین‌المللی بورس که در ابتدای سال جاری برگزار شد در این جهت بود و چند نمایشگاه بین الملی انیمیشن نیز تشکیل شد. همچنین، در سال جاری اجلاس نهاد‌های ناظر کشور‌های اسلامی در ترکیه برگزار شد و ایران به عنوان گروه کاری آموزش عمومی حوزه مالی با توجه به تجربیاتی که داشت، انتخاب شد.

تسنیم: آیا با سایر کشور ها نیز در این جهت مذاکره یا همکاری‌هایی را داشته‌اید؟

سعیدی: در سطح آموزش‌های عمومی برای استفاده از تجارب سایر کشورها در حال مذاکره هستیم ولی باید این برنامه‌ها را توسعه داد تا مردم را با بازار سرمایه و چگونگی سرمایه‌گذاری در آن بیشتر آشنا کنیم. به نظر می‌رسد در حال حاضر در کنار آموزش مردم نیاز است گروه های مختلف حرفه‌ای در بازار هم آموزش‌هایی ببینند. در کنار آن برای آگاهی تصمیم گیران اقتصادی در حوزه بازار سهام نیز باید مذاکراتی انجام شود تا نشان دهیم بازار سهام چه نقش مهمی می تواند در تجهیز سرمایه در کشور انجام دهد.

تسنیم: با انجام مذاکرات با تصمیم‌گیران اقتصادی موافقیم زیرا اگر آنها با کارکرد‌های بازار سرمایه آشنا بودند شاید بورس ارز و عرضه نقدی سکه ناکام نمی‌ماند و وضعیت قیمت ارز و سکه نیز به این حد نمی‌رسید؟

سعیدی: اینکه این اتفاق رخ می داد یا نه دیگر گذشته و ما نیز بورس ارز را تست نکردیم تا با قاطعیت بگوییم اگر بود این اتفاقات رخ نمی‌داد. بورس ارز مختصات خود را داشت که کلیه سیستم‌ها برای انجام آن در بورس آماده بود و بازار سرمایه امکان راه اندازی آن را فراهم کرده بود ولی تصمیم‌گیران اقتصادی بودند که می‌توانستند بین این بازار و انتخاب های دیگه انتخاب کنند و حتما بر اساس مصالحی مرکز مبادلات ارزی طراحی شد.

تسنیم: جای خالی چه اقداماتی در بازار سرمایه برای جذب سرمایه مردم احساس می‌شود؟

سعیدی: یکی از کارهایی که طی این چند سال تلاش کردیم به نتیجه برسانیم، تأسیس یک نهاد‌ مالی به عنوان موسسه رتبه بندی اعتباری بود که مقررات آن تنظیم شده و با چند کشور دیگر که تجربه چندین ساله در این زمینه دارند از جمله چین؛ پاکستان و یک نهاد بین‌المللی در قبرس مذاکراتی را شروع کردیم تا در تنظیم مقررات و تأسیس موسسات و فعالیت آن‌ همکاری کنیم.

استفاده از بازار سرمایه برای تأمین مالی یک ادبیات جدید است که  نیاز به آموزش و فرهنگ سازی دارد و لازم است نهاد‌های مورد نیاز آن ایجاد شود که بخشی از آن انجام شده است ولی از طرف دیگر باید فرهنگ مناسبی هم در متن جامعه و هم تصمیم گیرندگان اقتصادی و مردم وجود داشته باشد. بازار پول و سرمایه در کنار هم می‌توانند به تأمین مالی کمک کنند و اینکه صرفا از بانک ها استفاده شود از نظر علمی و حرفه‌ای درست نیست. در کشور‌های دیگر نیز مرسوم نیست که تنها نهاد تأمین مالی بانک باشد زیرا محدودیت‌هایی در این زمینه وجود دارد.

معتقدم فعلا تا حدی ابزار‌ها و نهادهای لازم برای نقش بیشتر بازار سرمایه در تأمین مالی ایجاد شده ولی برای اینکه کاملاً نهادیه شود زمان می‌برد و در این مدت باید برخی از این ابزارها را در عمل استفاده کنیم تا کارایی آن را ناشران و تصمیم‌گیران اقتصادی به این نتیجه برسند که می توانند به بازار سرمایه در حوزه تأمین مالی اکتفا کنند.

تسنیم: به جز تأمین مالی و ورود مؤسسات رتبه بندی چه اقدامات دیگری باید انجام شود؟

سعیدی: هنوز یک سری ابزارهای بهتری لازم داریم مثل  قرارداد اختیار معامله که باید در بازار سرمایه به عنوان ابزار پوشش ریسک وجود داشته باشد. کارهای این قرارداد انجام شده و امیدورایم در سال آینده به بهره‌برداری برسد. همچنین، از جنبه ابزار و مقررات نیز باید به جای خوبی برسیم که در این راستا یک سری از کارها را باید سازمان بورس انجام دهد از جمله دسترسی آسان مردم به معاملات، افشای اطلاعات و ایجاد شفافیت در اطلاعات اما برخی کار‌ها به مجموعه مقررات و رویه‌هایی که در کشور شکل می‌گیرد بستگی دارد زیرا باید دید این مقررات تا چه حد با صنعت هم سو است.

اگر به صنعت توجه شود بورس نیز رشد می‌کند زیرا این صنایع هستند که در بورس حضور دارند ولی اگر مقررات به ضرر صنایع باشد طبیعتاً بورس هم آسیب می‌بیند و در نتیجه آن نظام تأمین مالی و فعالیت‌های اقتصادی با تزلزل روبه رو می‌شود.

تسنیم: سایر کشور در خصوص جذب سرمایه چه اقداماتی انجام داده‌اند؟

سعیدی: ما از مدل خیلی کشور‌ها استفاده کرده‌ایم. در این خصوص یک کیبورد بین‌الملی وجود دارد (financial literacy ) این مسئله بحثی است که در کشورهای توسعه یافته انجام می شود تا سطح مالی مردم خود را گسترش دهند. در این زمینه برنامه‌های مختلفی را انجام می‌دهند از جمله انتشار کتاب، برگزاری دوره‌های آموزشی برای خردسالان، کودکان و سطوح مختلف سنی.

ما نیز این مدل‌ها را پردازش و بومی کرده ایم که برای برخی از کشور‌های دیگر نیز قابل استفاده است. در کشور‌های دیگر مراکزی هست که آموزش می‌دهند و در بازار سرمایه ما نیز شرکت اطلاع رسانی بورس را در این جهت برای آموزش و فرهنگ سازی تشکیل داده‌ایم.

تسنیم: علاوه بر شرکت اطلاع رسانی چه اقدامات دیگری با استفاده از مدل‌های سایر کشور‌ها در بورس ایران انجام شده است؟

سعیدی: تالار مجازی بورس اوراق ابزار مناسبی است تا اینکه مردم به شکل آزمایشی با خرید و فرش سهام آشنا شوند و ببینند با پولی که سرمایه گذاری کردند چقدر سود کسب می‌کنند. با این ابزار می توانند درک کنند که با این سرمایه در چه شرایطی قرار دارند و با نوسانات و سود و زیان ناشی از معاملات از نزدیک آشنا می‌شوند. چنین سایتی در برخی کشور‌ها نیز وجود دارد.

اما نکته مهم در جذب سرمایه دسترسی بازار در هر نقطه کشور است در کشورهای پیشرفته این امکان وجود دارد که برای خرید نیازی به حضور فیزیکی مردم برای خرید سهام نیست. در کشور ما نیز معاملات اینترنتی و برخط انجام می‌شود و حتی امکان خرید تلفنی نیز ایجاد شده تا بر اساس آن سرمایه گذاران در هر نقطه کشور بتوانند از طریق کارگزار خود اقدام به خرید سهام کنند.

انتهای پیام/