برداشت‌های متفاوت ایران و آمریکا از توافق ژنو
خبرگزاری تسنیم: مجری مشهور شبکه سی‌ان‌ان با اشاره به اختلاف برداشت های ایران و آمریکا از توافق هسته ای ژنو بر ضرورت مصاحله دو طرف و غلبه بر مخالفت‌های داخلی تاکید کرد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، فرید زکریا مجری مشهور شبکه سی ان ان و تحلیلگر مسائل بین الملل در یاداداشتی در روزنامه واشنگتن پست با اشاره به اختلاف برداشت های متفاوت ایران و آمریکا از توافق هسته ای ژنو بر ضرورت مصاحله دو طرف و رفع مخالفت های داخلی تاکید کرد.
متن این یادداشت در ادامه می آید:
پس از امضای توافق موقت هسته‌ای بین قدرت‌های جهانی و ایران توقعات برای حل وفصل سریع موضوع بالا رفت. اما طی هفته گذشته، در پی اظهارنظرهای تند مقامات رسمی ایران و نیز بدگمانی دوباره نخست وزیر اسرائیل نسبت به امکان دستیابی به هرگونه توافق که از سوی برخی سناتورها نیز مورد تاکید قرار گرفت این توقعات رو به افول گذاشت. البته این به معنای آن نیست که توافق نهایی با تهران غیر ممکن شده است، اما بدین معناست که هر دو سو، تهران و غرب نیاز دارند که درباره چگونگی پل زدن بر روی این فاصله زیاد و نیز نحوه دور زدن مهم ترین مانع که داخل کشوهاست خلاقانه فکر کنند.
اظهارنظرهای ایرانی‌ها که این اندازه توجه مخاطبان را جلب کرد از طرف وزیرخارجه و رئیس جمهور ابراز شد. محمد جواد ظریف به شبکه سی ان ان گفت که علی رغم آنچه واشنگتن مدعی است، «ایران با برچیده شدن هیچ چیزی توافق نکرده است. » حسن روحانی،نیز کمی بعد در مصاحبه ای با من توضیح داد که ایران هیچ کدام از سانتریفیوژهای موجود را نابود نخواهد کرد. وی همچنین گفت که ایران راکتور آب سنگین اراک را تعطیل نخواهد کرد، موضوعی که با غرب مورد اختلاف و مشاجره است و نگرانی تولید پلوتونیوم که برای تولید بمب استفاده می شود را دارد.
ایران و آمریکا اختلافات بنیادینی در دیدگاه های خود درباره توافق نهایی که قابل قبول باشد دارند. بر اساس مصاحبه ام با روحانی و گفتگوها با دیگر مقامات ایرانی، احساس من این است که نگاه ایرانی ها بدین شرح است: ایران تضمین ها و مدارک لازم مبنی بر صلح آمیز بودن برنامه هسته ای خودرا به جهانیان ارائه می‌کند. این بدین معناست که این کشور اجازه سطح بی سابقه ای از نظارت های سرزده بر روی همه تاسیسات را می‌دهد. این روند هم اکنون آغاز شده است. توافق موقف همچنین خواستار نظارت های بین المللی بر کارخانجات تولید سانتریفیوژ، معادن و تاسیسات شده است. طی هفته گذشته برای اولین بار در ده سال اخیر ناظران به معادن ایران وارد شدند.
اما مقامات ایرانی مصمم هستند که هیچ محدودیتی بر روی برنامه هسته‌ای خود را نپذیرند. آنها اغلب در این باره صحبت می کنند که باید همانند دیگر کشورهایی که ان پی تی را امضا کرده اند با آنها رفتار شود، این از نگاه آنها بدان معنی است که حق مسلم غنی سازی برای تولید انرژی برق را دارند. در واقع،معاهده به طور خاص چیزی در باره فعالیت‌های غنی‌سازی نمی‌گوید. بسیاری از کشورهای دارای نیروگاه هسته‌ای خودشان غنی‌سازی نمی‌کنند اما برخی نیز چنین کاری می کنند و این به ایران اجازه می دهد که بخواهد که به طور منطقی، غنی‌سازی در این صورت مجاز شناخته شده است. تنها معیاری که معاهده ارائه می‌کند این است که تولید هسته ای باید برای اهداف صلح جویانه باشد.
دیدگاه آمریکایی درباره توافق نهایی کاملا متفاوت است و از این ایده نشات می‌گیرد که ایران باید گام های ویژه ای به منظور اعتمادسازی درباره صلح آمیز بودن فعالیت‌های خود بردارد. این به ایران اجازه می‌دهد که در حدی کم، و تا حد 5 درصد( میزانی که برای رسیدن به حد تسلیحاتی زمان زیادی طول می‌کشد) به غنی سازی بپردازد. ورای این تهران هزاران سانتریفیوژ موجود خود را بر می چیند و راکتور آب سنگین اراک را نیز تعطیل می کند. در واقع واشنگتن می خواهد فاصله زمانی لازم برای حرکت از برنامه صلح آمیزبه سمت سلاح طولانی کند.
دوطرف بایستی در مورد نگرانی های اصلی خود بیندیشند. مقامات ایرانی باید این واقعیت را پذیرا باشند که به علل قابل قبولی با کشورشان به طور متفاوتی برخورد می شود. ایران دارای برنامه ای مشکوک است - سرمایه گذاری عظیم در زمینه غنی سازی برای مقدار کمی الکتریسیته - و این کشور پیشتر دنیا را در مورد برنامه اش گمراه کرده بود. واشنگتن باید به این امر واقف شود که وقتی این کشور بیش از انچه که از طریق بازرسی حاصل شود، امکان دارد از این برنامه اگاه شود، کمتر به دنبال این خواهد بود که برنامه موجود در ایران به عقب برگرداند. اگر بتواند اطمینان دهد که این دوره یک زمان واقعی است - شش تا 9 ماه - این یک موفقیت مهم خواهد بود. در نهایت، اگر تهران بازرسان را بیرون براند، وضعیت در همان لحظه و به طور آنی تغییر می کند - و واشنگتن نیازی ندارد که برای نشان دادن واکنش 6 ماه صبر کند.
مصالحه های زیادی برای رفع اختلافات وجود دراد. کالین کاهل استاد دانشگاه جرج تاون و جوزف سیرینسیون از بنیاد پلاگشیر که بر روی این موضعات کار می کنند به من خاطرنشان کردند که سانتریفیوژ ها را بدون نابود کردن می توان تعطیل کرد. در واقع ایران بیش از 19800 سانتریفیوژ دارد، اما کمتر از نیمی از آنها فعال هستند. این گونه مصالحه ها در دسترس هستند. ایران همواره اعلام کرده است ذخایر 20 درصدی خود را خارج نخواهد کرد، اما در توافقنامه ژنو، موافقت کرد تا آن را رقیق کند. به صورت مشابهی ایارن می تواتند راکتور آب سنگین خود را فعال کند، اما آن را به سیستم آب سبک تبدیل کند.
من اخیرا با روحانی و ظریف دیدار داشته‌ام و متقاعد شدم آنها میانه رو هایی هستند که درصدد ادغام بیشتر ایران با جهان هستند. برای مثال روحانی به من اشاره کرد که در چند ماه آینده، رهبران جنبش سبز احتمالا آزاد خواهند شد. اما من همچنین مطمئن هستم که آنها تحت فشار هایی از سوی مخالفان زیاد داخلی فعالیت می کنند. وضع مشابهی نیز برای دولت اوباما در جریان است. بهتر است هر دوطرف به جای اینکه امیدوار باشند آنچه در ژنو به نتیجه می رسد الزاما در داخل نیز مورد موافقت قرار می‌گیرد، زمینه های داخلی- و امتیازاتی که رد وبدل می شود- را برای توافق نهایی آماده کنند.
انتهای پیام/
