تلافی ایران در مقطع دوم جنگ شهرها؛ تا زمانی که عراق دست از حمله کشید

رژیم بعثی عراق، در طول هشت سال دفاع مقدس، همواره پس از شکست در جبهه‏‌های جنگ با توسل به بمباران مناطق مسکونی و غیرنظامی سعی کرد تا شکست خود را پنهان کند. با فرار بعثیان به عمق خاک عراق و خارج شدن شهرهای زیادی از زیر آتش توپخانه و موشک‏های بُردِ متوسطِ عراق، دولت‌های غربی، موشک‏هایی با بُرد بلند در اختیار رژیم بعث گذاشتند و بار دیگر، سیاست بمباران مناطق مسکونی، از سر گرفته شد. در جریان این بمباران‏‌ها، عده زیادی از مردم بی‏‌پناه در شهرهای مختلف کشور به خاک و خون کشیده شدند. ما هم‌اکنون در سالروز مقطع دوم جنگ شهرها قرار داریم که از چهار تا 25 خرداد سال 64 به طول انجامید. بازخوانی بخشی از تحلیل حوادث سیاسی، نظامی و اجتماعی دوران جنگ شهرها به روایت محمدحسین پیکانی در کتاب «جنگ شهرها و دفاع موشکی» در ادامه می‌آید:

به بهانه هدف قرار گرفتن شهرهای مندلی و غزانیه

پس از ناکامی‌ رژیم عراق در دستیابی به اهداف خود از آغاز جنگ شهرها در مقطع اول، به دنبال بهانه‌ای برای شروع مجدد جنگ شهرها می‌گشت. در اواخر فرودین 64 تقریباً 10 روز بعد از توقف جنگ شهرها، ادعاهای بی‌پایه و اساس عراق مبنی بر هدف قرار گرفتن شهرهای مندلی و غزانیه توسط آتش‌‌بارهای ایران، بهانه‌ای برای شروع دور جدید حملات غیرقانونی عراق علیه کشتی‌های بازرگانی غیرنظامی در خلیج فارس شد. رژیم عراق مجدداً ادعای بمباران شهرهای مندلی، ناحیه الشعبیه و غزانیه توسط نیروهای ایرانی در 19 و 20 اردیبهشت را کرد.

همزمان با این ادعاها ترور نافرجامی علیه امیرکویت در 4 خرداد 64 صورت گرفت. ساعاتی پس از این حادثه، رژیم عراق فرصت را غنیمت شمرده و بدون ارائه هیچ ادله و سندی ایران را مسئول واقعی این ترور معرفی کرد. عراق با این ادعا تلاش می‌کرد این جنگ را دفاع از موجودیت عرب کشورهای عربی نشان دهد و افکار اعراب را از موضوع جنگ تجاوزکارانه به مناقشه عرب و فارس سوق دهد تا به این وسیله بتواند پشتیبانی کشورهای عرب منطقه را به سوی خود جلب کرده و فشار مضاعفی را بر ایران وارد سازد.

در این راستا صدام در بیانیه‌ای که در تاریخ 4 خرداد 64 از رسانه‌های رسمی آن کشور منتشر شد؛ اعلام کرد: اگرچه همکاری عراق با دبیرکل سازمان ملل جهت یافتن راه حل صلح جویانه در جنگ است ولی هنوز ایران آماده همکاری با شورای امنیت نیست و نیروهایش را در مرزها متمرکز ساخته و عملیات‌های خرابکارانه در برخی کشورهای عربی انجام می‌دهد که آخرین آن‌ها اقدام علیه امنیت کویت بود بنابراین تصمیم اتخاذ شده در بعد از ظهر امروز در جلسه مشترک شورای فرماندهی حزب بعث که تحت فرماندهی صدام حسین تشکیل شد به این شرح اعلام می‌شود: «حملات قدرتمندانه خود علیه مراکز مزاحم و متجاوز در تهران را آغاز کرد».

طبق پیش بینی‌های به عمل آمده، رژیم عراق در 5 خرداد خرداد 64 تهدیدات خود را عملی ساخته و با حملات هوایی خود به تهران، چند تن را شهید و مجروح ساخت. با حمله مجدد هوایی رژیم عراق به شهرهای ایلام، گیلان غرب و کرند و حمله موشکی به باختران و اسلام آباد غرب عملا مقطع دوم جنگ شهرها آغاز شد. همزمان با این حملات اقدامات مقابله به مثل ایران در حمله هوایی توپخانه‌ای به مراکز صنعتی و اقتصادی عراق آغاز شد و به دنبال آن یگان موشکی سپاه پاسداران نیز موشک خود را در تاریخ 7 خرداد 64 رأس ساعت 14:48 به سمت بغداد پرتاب کرد.

این موشک در نزدیکی میدان الکاشفه به مرکز کامپیوتری وزارت دفاع عراق و باشگاه افسران اصابت کرد. با اصابت موشک پرتاب شده به مرکز رایانه‌ای وزارت دفاع عراق، بخش وسیعی از این مرکز منهدم شده و بار دیگر فضای رعب و وحشت سراسر بغداد را فراگرفت. خبرگزاری‌های رسمی جهان که اخبار موفقیت عراق را با علاقه خاصی گزارش می‌دادند بعد از چندین ساعت تاخیر؛ خبر انفجار و تخریب مهیبی را گزارش دادند. ایجاد تدابیر شدید امنیتی و سانسور اخبار نظامی مانع از برآورد میزان تلفات شد. رژیم عراق طی بیانیه‌ای فقط اصابت موشک به بغداد را اعلام کرد و هیچگونه اشاره‌ای به تلفات آن نکرد.

بعد از این مقابله به مثل قدرتمند جمهوری اسلامی ایران رژیم عراق متنبه نشد و باز هم دست به تهاجم هوایی به شهرهای ایران از جمله کرج، تهران، تبریز، کاشان، خرم‌آباد، ایلام و بانه زد و با تشدید مضاعف حملات هوایی سعی در جبران این اتفاق و تحمیل خواسته‌های خود بر مقامات ایرانی کرد. جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به حملات عراق ضمن اقدام به گلوله‌باران توپخانه‌ای مراکز نظامی شهرهای مقدادیه کمیت  و علی شرقی، دوازدهمین موشک خود را در تاریخ 11 خرداد 64 راس ساعت 22:30 به بغداد پرتاب کرد که خساراتی به مرکز رادیو و تلویزیون عراق وارد ساخت.

براثر اصابت این موشک پخش برنامه‌های رادیو و تلویزیون عراق متوقف شده و باعث وارد شدن خسارات جدی به سفارت‌خانه‌های خارجی واقع در خیابان الرشید و الجمهوریه بغداد شد. ساعاتی پس از این مقابله به مثل موشکی ایران به بغداد هواپیماهای عراقی به تهران حمله کردند در این حمله تعدادی از مردم بی‌دفاع شهید و مجروح شدند. با انتشار رسمی آغاز جنگ شهرها در کشورهای طرفین مخاصمه، عراق بیشترین آسیب روانی را تحمل می‌کرد و این وضعیت تا جایی تأثیر گذاشته بود که روند گزارش اخبار نظامی و مکالمات بین‌المللی در آن کشور شدیداً کنترل بودند و به هیچ عنوان اجازه نشر اخبار مربوط به حملات موشکی ایران را نداشتند.

حملات عراق به تهران و سایر شهرهای ایران به طور متناوب تا 20 خرداد 64 ادامه یافت این وضعیت و ادامه بمباران مناطق مسکونی کشورمان موجب شد یگان موشکی سپاه پاسداران انقلاب  اسلامی سیزدهمین موشک خود را در 20 خرداد 63 رأس ساعت 18 به سمت بغداد پرتاب کرد. این موشک با اصابت به محل استقرار و اسکان افسران بعثی تلفات فراوانی به رژیم عراق وارد ساخت. رژیم عراق طبق روال گذشته خود از اعلام میزان تلفات خودداری کرده و صرفا به تایید خبر اصابت موشک بسنده کرد. با اعلام روز قدس به عنوان روز حمایت از جنگ، رژیم عراق تلاش می‌کرد با تداوم بمباران شهرها مردم و مسئولان ایران به موضع انفعالی بکشاند و اثر آن را درعدم استقبال مردم از مراسم روز قدس ظاهر سازد. به همین منظور تهدید می‌کرد که در روز قدس از سلاح‌هایی به مراتب مخرب‌تر و خطرناک‌تر علیه شهرهای ایران استفاده خواهد کرد.

اما مردم به این تهدید اعتنایی نکرده و با حضور خود در راهپیمایی روز قدس آن را به یک راهپیمایی استثنایی تبدیل کردند. تهدیدهای عراق نتیجه معکوس داد در پایان این روز شیوع جنگ روانی عراق تغییر کرد. رادیو آمریکا آمریکا اعلام کرد که عراق از صبح فردا به مدت دو هفته مهلت داده است که ایران صلح را به جای جنگ انتخاب کند. رژیم عراق در ادامه در چند نوبت به حریم هوایی چند شهر تجاوز کرده و در غرب کشور، باختران و اسلام آباد غرب را بمباران کرد. در ساعات آخر شب 24 خرداد 64 عملیاتی به نام قدس1 به همت رزمندگان سپاه و بسیج در آب‌های هور و چند پاسگاه شدند و در ادامه توانستند پاتک‌های عراق را خنثی و مواضع به دست آمده را تثبیت کنند.

خرازی: ایران تا آنجا تلافی خواهد کرد که عراق از اعمالش متأسف شود

اقدام دیگر جمهوری اسلامی ایران شلیک یک فروند موشک زمین به زمین در بامداد 25 خرداد 66 به بغداد بود که در دفع آثار تبلیغاتی عراق اهمیت داشت اقدام سوم گلوله‌باران مناطق نظامی و صنعتی برخی شهرهای مرزی عراق بود که تا پایان روز 25 خرداد 64 ادامه یافت. کمال خرازی، مسئول تبلیغات جنگ اعلام کرد ایران تا آنجا تلافی خواهد کرد که عراق از اعمالش متأسف شود. خبرگزاری آلمان غربی نیز گزارش داد: شواهد محکمی دردست است که نشان می‌دهد عراقی‌ها در پایان مهلت دوهفته‌ای خود حملات خود به هدف‌های غیرنظامی ایران را از سرنخواهد گرفت. هم‌اکنون راه‌های انتخابی عراق برای آوردن فشار بر ایران برای کشاندن این کشور به پای مذاکره ته کشیده است.

سرانجام مهلت 15 روزه به پایان رسید و در 9 تیرماه 64 یک سخنگوی نظامی عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد: مهلتی که صدام حسین اعلام کرده بود اکنون به پایان رسیده و با توجه به موضع رژیم حاکم بر  ایران در مدت زمان اعلام شده اعلام می‌کنیم که بمباران‌ها تا تحقق صلح عادلانه مبتنی بر اصول اعلام شده در پیام صدام از سرگرفته خواهد شد. اما در عمل عملیات هوایی روز بعد عراق به بمباران شهرک زیوه درنزدیکی مرز ترکیه و تاسیسات مخابراتی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در نواکره کرند منحصر شد که بر اثر آن ساختمان و دکل و دستگاه‌های مخابراتی صدا و سیما آسیب دید در گیلان غرب نیز جنگنده‌های عراقی دیوار صوتی را بر فراز شهر شکستند بعد از آن حمله دیگری صورت نگرفت و بدین ترتیب مقطع دوم جنگ شهرها پایان یافت.

انتهای پیام/