گزارش کامل تسنیم از نشست کمیسیون‌های پنج‌گانه اجلاس اساتید و بیداری اسلامی

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، نشست کمیسیون‌های پنج‌گانه اجلاس اساتید دانشگاه‌ها و بیداری اسلامی عصر امروز برگزار و اعضا در مورد مسائل گوناگون پیرامون بیداری اسلامی گفتگو کردند.

کمیسیون تهدیدها و فرصت‌های بیداری اسلامی به منظور تبیین تهدیدها و فرصت‌های پیش‌روی جنبش بیداری اسلامی با حضور چندین نفر از اساتید مسلمان اندیشمند از سراسر جهان امروز در حاشیه همایش جهانی اساتید دانشگاه‌ها و بیداری اسلامی تشکیل شد.

 در این کمیسیون تاکید شد که یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها و چالش‌های جهان اسلام دامن زدن به فرقه‌گرایی و اختلافات مذهبی است. منازعات فرقه‌ای، قومی و طوایفی بین جوامع اسلامی نتیجه مستقیم این پدیده شوم است و در این راستا، وظیفه و رسالت مهم نخبگان و اندیشمندان اسلامی ایجاب می‌نماید که در جهت رفع اختلافات فرقه‌ای در جوامع خود بکوشند و برای تحقق هر چه بهتر وحدت اسلامی بر زمینه‌های مشترک و وحدت‌آفرین بین فرق اسلامی و تقویت سطح همبستگی و همکاری تأکید کنند.

از سوی دیگر اعلام شد که ترویج ایده‌ها و رفتارهای افراطی و ارائه تصویر مخدوش و متحجرانه از اسلام که در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی یافته، نیازمند توجه خاص نخبگان جهان اسلام است. تفاسیر و برداشت‌های نادرست از مبانی و احکام اسلام توسط افراد و گروه‌های منحرف و افراطی از یک سو و حمایت‌های محسوس و نامحسوس برخی دولت‌ها از اقدامات و فعالیت‌های گروه‌های مزبور از سوی دیگر ، موجب مخدوش شدن چهره واقعی اسلام شده است.

یکی از شرکت کنندگان در این کمیسیون اعلام کرد که تصویر سازی منفی علیه اسلام در غرب با هدف "بد نام کردن دین" و القای ناکارآمدی حکومت‌های دینی، یکی دیگر از تهدیداتی است که از طریق ابزارها و روش‌های مختلف از سوی غرب علیه جوامع اسلامی به کار گرفته می‌شود. شرکت کنندگان در این کمیسیون از رهبران کشورهای اسلامی می‌خواهند با اتخاذ مواضع یکپارچه از طریق سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی به مقابله با این مساله بپردازند.

یکی دیگر از حضار در سخنانی گفت: ترویج و تحمیل فرهنگ و هنجارهای غربی با هدف سست کردن باور‌های دینی، تبدیل تدریجی ناهنجاری‌های اخلاقی به هنجارهای رسمی و القای برتر بودن فرهنگ غربی، از جمله تهدیدات غیر قابل انکاری است که از سوی قدرت‌های استکباری جوامع اسلامی را نشانه گرفته است. مقابله صحیح و پیگیر با این تهدیدات وظیفه تمامی مسلمانان به ویژه نخبگان جهان اسلام است.

شرکت کنندگان در این کمیسیون توهین به مقدسات و باورهای اسلامی از جمله هتک حرمت قرآن مجید و پیامبر بزرگوار اسلام(ص)، تحت پوشش آزادی بیان، که احساسات مسلمانان را در سراسر جهان جریحه‌دار ساخته است، محکوم کرده و بر ضرورت اتخاذ روشی واحد و قاطعانه از سوی کشورهای اسلامی برای مقابله با این حرکت‌های ناپسند و گمراه کننده تاکید کردند.

شرکت کنندگان در این کمیسیون همچنین تنگ‌نظری و تحمل ناپذیری در تعاطی افکار و تعاملات اجتماعی را از معضلات جوامع اسلامی تلقی نموده و بر ضرورت سعه صدر و تحمل‌پذیری مسلمانان در پیشبرد اهداف و آرمان‌های بیداری اسلامی تاکید کردند.

همچنین تاکید شد که حفظ دست آوردهای نهضت بیداری اسلامی بدون ارتقا و حراست از معرفت و بصیرت اسلامی و انقلابی در جوامع اسلامی میسر نمی‌شود. در واقع نهضت بیداری اسلامی محصول بصیرتی است که در جوامع اسلامی حاصل گردیده و رشد یافته است.

شرکت کنندگان در این کمیسیون حفظ و ارتقای معرفت و بصیرت عمومی را ضامن تداوم و تقویت نهضت بیداری اسلامی دانستند.

** با اتخاذ سیاست‌های مالی و پولی مناسب، موجبات توسعه پایدار جوامع اسلامی فراهم شود

کمیسیون بیداری اسلامی، پیشرفت، عدالت و مدیریت اقتصادی دومین کمیسیون این اجلاس است که با حضور شمار زیادی از اساتید و پژوهشگران شرکت کننده در نخستین همایش جهانی اساتید دانشگاه‌ها و بیداری اسلامی  امروز تشکیل جلسه داد.

در این جلسه بر این موضوع تاکید شد که با توجه به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم در کشورهای اسلامی که میراث عقب ماندگی‌های ناشی از دوران استبداد داخلی و سلطه بیگانه است، رسیدگی و تدبیر برای حل اینگونه مشکلات باید از اولویت‌های دولت‌های جدید قرار گیرد. وجود فقر و بیکاری و فساد شایسته جوامع اسلامی نبوده و ریشه کن کردن آنها  از عوامل مهم موفقیت جنبش بیداری اسلامی قلمداد می‌شود.

از سوی دیگر اعلام شد که به منظور پیشرفت و توسعه همه جانبه اقتصادی و اجتماعی باید الگوهای منطبق بر مقتضیات جوامع اسلامی طراحی و برنامه‌ریزی شود. در برنامه‌های اقتصادی باید آرمان‌های عدالت‌خواهی، برابری فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی، فقرزدائی و همچنین تسهیل حضور فعال مردم و بخش خصوصی در عرصه‌های اقتصادی مورد توجه جدی برنامه‌ریزان قرار گیرد. انتظار می‌رود اساتید مسلمان و صاحب‌نظران در نظریه‌پردازی و ارائه مبانی و مفاهیم نظری این الگو‌ها سیاست‌گذاران را مورد پشتیبانی قرار دهند.

همچنین اظهار شد که با اعلان نظر به نقش مؤثر دولت‌ها در مدیریت اقتصادی، این انتظار وجود دارد که دولت‌های برآمده از جنبش بیداری اسلامی با سیاست گذاری‌های مناسب زمینه استفاده از ظرفیت‌های عظیم علمی و فنی و مدیریتی همه مردم را فراهم و بویژه از فعالیت کار آفرینان حمایت کنند. دولت‌ها همچنین به منظور جلوگیری از بحران‌های اقتصادی باید با اتخاذ سیاست‌های مالی و پولی مناسب و پویا موجبات توسعه پایدار جوامع اسلامی را فراهم کنند.

** تأکید اعضا بر مبارزه با فساد و تبعیض

مبارزه با فساد، تبعیض و رانت‌خواری یکی دیگر از موضوعات مورد بحث در این کمیسیون بود.

شرکت کنندگان در این کمیسیون تاکید کردند که این موضوع از مهمترین خواسته‌های مردم در فرایند جنبش بیداری اسلامی به شمار می‌آید. بر این اساس، ضمن توجه به اصل شفافیت، رفع این آسیب‌ها باید در کلیه رفتارهای اقتصادی و همچنین در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی در اولویت قرار گیرد.

 از سوی دیگر گفته شد که نارسایی‌های ذاتی نظام اقتصادی سرمایه‌داری از جمله عدم توجه به معیارهای انسانی، عدالت اجتماعی، حقوق ابتدایی طبقات آسیب‌پذیر و بی‌انظباطی مالی، از جمله مهمترین عوامل ظهور مشکلات عدیده در نظام اقتصادی جهانی و بروز بحران‌های پی در پی مالی در برخی از کشورهای جهان به ویژه غرب به شمار آید. شرکت‌کنندگان ضروری می‌دانند که نظریه‌پردازان و دست‌اندرکاران اقتصادی جهان اسلام با توجه دقیق به این نارسایی‌ها و با مدنظر گرفتن شرایط بومی، راهکارهای مناسب کوتاه مدت و میان مدت برای درمان دشواری‌های اقتصاد موجود در کشورهای اسلامی را ارائه و اجرا کنند.

شرکت کنندگان در این کمیسیون ضمن اشاره به بحران‌های مالی و اقتصادی چند سال اخیر در کشورهای غربی و آثار مخرب آن بر همه کشورهای جهان بر این عقیده هستند که  کشورهای اسلامی باید بیش از پیش در جهت کاهش وابستگی و افزایش خوداتکایی گام بردارند.

همچنین اعلام شد که با توجه به ظرفیت‌های عظیم علمی و فن‌آوری، منابع طبیعی و معادن قابل توجه و همچنین سرمایه‌های انسانی و مدیریتی کشورهای اسلامی، این کشورها باید ضمن حفظ استقلال خود، همکاری‌های فی مابین را به منظور پیشرفت تمامی کشورهای اسلامی گسترش دهند.

از سوی دیگر با توجه به نقش گروه‌بندی‌ها و منطقه‌گرائی‌های اقتصادی در جهان، در کنار توجه به تقویت ساز و کارهای موجود میان کشورهای اسلامی،  ارایه ابتکارات عملی و قابل انجام برای همکارهای تجاری، علمی و فنی و صنعتی و نیز اقتصادی و مالی ضروری به نظر می‌رسد.

بنابراین گزارش، شرکت‌کنندگان در این کمیسیون همچنین خواستار آن شدند که جلسات مشورتی در سطوح رسمی و غیر رسمی مرکب از گروه‌های مختلف بویژه کارشناسان دولتی، متخصصین و اساتید، و نیز کار آفرینان بخش خصوصی تشکیل و در باره شیوه‌های مختلف همکاری‌ها و اتحاد تجاری و اقتصادی کشورهای اسلامی بحث و گفتگو شود و راه حل‌ها و گزینه‌های مختلفی برای سیاست‌گذاران و تصمیم گیرندگان ارایه شود.

** راه تحقق صلح و عدالت جهانی بازگشت به تعالیم انبیاء الهی

اعضا کمیسیون بیداری اسلامی و تغییر روابط قدرت در جهان معاصر بر راه تحقق صلح و عدالت جهانی تاکید کردند.

کمیسیون بیداری اسلامی و تغییر روابط قدرت در جهان معاصر با هدف بررسی موضوعات تعیین‌شده از سوی دبیرخانه نخستین اجلاس اساتید مسلمان دانشگاه‌ها و بیداری اسلامی امروز با حضور چندین نفر از استادان مسلمان و اندیشمند فعال در عرصه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رسانه‌ای و احزاب و تشکل‌های اسلامی از سراسر جهان برگزار شد.

در این کمیسیون علاوه بر ارائه مقاله و سخنرانی توسط چند نفر از استادان مسلمان، جمعی از حاضران نیز دیدگاه‌های خود را نسبت مسائل مطرح شده بیان کردند.

به گفته اعضای این کمیسیون، روابط ناعادلانه‌ قدرت در جهان کنونی که بر مبنای اندیشه‌های مادی شکل گرفته است، یکی از مهمترین موانع صلح و عدالت جهانی به شمار می‌آید".

در این سخنرانی ها تاکید شد که نهضت عظیم بیداری اسلامی در کنار نفی استبداد داخلی و ساختار مبتنی بر سلطه‌جویی و قدرت‌طلبی در سطح بین‌المللی بر این باور است که تنها راه تحقق صلح و عدالت جهانی بازگشت به تعالیم انبیاء الهی؛ احترام به نقش مردم و حفظ کرامت انسانی است.

از سوی دیگر تاکید شد که موفقیت‌های چشمگیر مسلمانان در نقاط مختلف جهان اسلام عملاً ساختار ناعادلانه قدرت در سطح جهانی را با چالش‌های اساسی مواجه کرده و امت اسلامی را در آستانه موازنه جدیدی از قدرت قرار داده است و امت اسلامی باید از این فرصت در جهت ارتقای جایگاه بین‌المللی جوامع اسلامی بهره‌برداری کند.

همچنین در این کمیسیون بیان شد که مسأله فلسطین به عنوان اصلی ترین مسأله جهان اسلام، آن را به یکی از ارکان جنبش بیداری اسلامی مبدل ساخته و در مسیر تکامل آن نقش اساسی داشته است. بر این اساس، جنبش بیداری اسلامی تا زمان احقاق حقوق ملت ستمدیده فلسطین و حاکمیت آنها بر تمامی سرزمین‌های اشغالی، از بحر تا نهر، به حمایت خود از مقاومت ادامه خواهد داد.

در یکی دیگر از این سخنرانی ها، اعلام شد: جنایت‌های رژیم غاصب صهیونیستی تحت حمایت قدرت‌های غربی علیه این ملت مظلوم دلیل آشکاری بر بطلان اندیشه‌ها و ادعاهای فریب‌کارانه قدرت‌هایی است که با شعار حمایت از حقوق بشر و مردم‌سالاری در پی منافع منطقه‌ای و جهانی خویش هستند.

از سوی دیگر این کمیسیون تصریح کردند که استکبار جهانی به منظور مقابله با امواج بیداری اسلامی از تمامی ابزارها و امکانات سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی خود بهره گرفته است. در این زمینه ابزارها و روش‌های قدرت نرم از جمله تصویرسازی رسانه‌ای و ایجاد اسلام هراسی، بیش از هر ابزار و روش دیگری در دستور کار قدرت‌های بزرگ قرار دارد.

همچنین با تاکید بر این که رسانه‌ها یکی از ابزارهای قدرت در عصر انفجار اطلاعات به شمار می‌آیند، اعلام شد این ابزار همان گونه که از سوی غرب به منظور تصویرسازی منفی علیه بیداری اسلامی به کار گرفته می‌شود، باید در جهت گسترش بیداری اسلامی نیز مورد استفاده مسلمانان قرار بگیرد.

در این زمینه تصریح شد که جهان اسلام دارای ظرفیت‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی بالقوه و بالفعل متعددی است که در صورت شناخت دقیق و بهره‌گیری صحیح و همچنین گسترش و توسعه همکاری‌های داخلی، می‌تواند شرایط زندگی مسلمانان در نقاط مختلف جهان را به شکل قابل ملاحظه‌ای بهبود بخشد.

نقش و جایگاه کشورهای اسلامی در نهادها و سازمان‌های بین‌المللی در حال حاضر متناسب با توانمندی‌ها و ظرفیت‌های عظیم این کشورها نیست نیز مورد تاکید قرار گرفت و اعلام شد بر این اساس، جوامع اسلامی برای تضمین دستیابی به حقوق بین‌المللی خود باید نقش فعال‌تری در این نهادها و سازمان‌ها ایفا کنند.

در پایان جلسه این کمیسیون تاکید شد که مسلمانان جهان در چارچوب نظام دولت – ملت موجود بر هویت دینی خویش به عنوان امت اسلامی تأکید کرده و خود را عضوی از یک پیکر می‌دانند. 

** بررسی زوایای مختلف تشکیل حکومت‌ مبتنی بر مردم سالاری دینی

اعضای کمیسیون بیداری اسلامی و حکومت داری مبتنی بر مردسالاری به اهمیت نظام مردم سالاری اشاره و بر حکومت مردم سالاری دینی، بر مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی تاکید کردند.

در نشست تخصصی کمیسیون بیداری اسلامی و حکومت داری مبتنی بر مردم سالاری دینی که 175  تن از اندیشمندان و اساتید و روشنفکران در آن حضور داشتند، چگونگی تاسیس حکمرانی خوب مبتنی بر مردم سالاری دینی با هدف ایجاد تعادل بین حقوق و نقش مردم با اصول و قوانین اسلامی مورد بررسی قرار گرفت.

یکی از محورهایی که در این نشست مورد توجه بود، این بود که حکومت مردم‌سالاری دینی، بر مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی استوار بوده و بر این اعتقاد تأکید دارد که هیچگونه تعارض ذاتی میان دین و مردم‌سالاری وجود ندارد. به عبارت دیگر در مردم‌سالاری دینی فرض بر این است که می‌‌توان در چارچوب تعالیم و ارزش‌های اسلامی مردم را بر سرنوشت خود حاکم ساخت.

از سوی دیگر در نظام مردم‌سالار دینی، مردم در مراحل مختلف تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی مشارکت داشته و در راستای حق‌مداری، خدمت به مردم و ایجاد بستری برای رشد و تعالی مادی و معنوی جامعه ایفای نقش می‌کنند.

بر این اساس، اعلام شد که ارزش‌ها و آموزه‌های دینی نه تنها تعارضی با آزادی‌های اساسی و حقوق بشر در مفهوم عام آن ندارند، بلکه تضمین کننده مشروعیت و ماندگاری آن نیز هستند.

همچنین تاکید شد که تجربه بیش از دو قرن تلاش و مجاهدت سیاسی و فکری مبارزان و مصلحان مسلمان در برابر انواع ایدئولوژی‌های وارداتی و سلطه بیگانگان و همچنین شکست‌ها و پیروزی‌های جریان‌های اسلامی در نقاط مختلف جهان، میراث گرانبهایی است که می‌تواند به عنوان منبعی ارزشمند برای نظریه‌پردازی در زمینه مردم‌سالاری دینی مورد استفاده اندیشمندان مسلمان قرار بگیرد.

 در بخش دیگری از اظهارنظرها در این کمیسیون اعلام شد در نظام مردم‌سالاری برخاسته از آموزه‌های دینی و اراده عمومی مردم، مسئولان نظام پیوند عمیق دینی و عاطفی با عامه مردم داشته و ارزش‌های اسلامی در قانون‌گذاری و مدیریت جامعه حاکم خواهد بود و قانون و قانون‌گرایی، برابری و مساوات آحاد جامعه در برابر قانون، انتخابات آزاد و عادلانه، مشارکت سیاسی مردم و حقوق سیاسی و مدنی در آن تضمین شده است.

همچنین اظهار شد که در نظام مردم‌سالاری دینی، اقلیت‌های دینی دارای حقوق شهروندی و آزادی‌های سیاسی و مدنی بوده و از برابری و مساوات در برابر قانون برخوردارند و در انجام مراسم و شعائر دینی خود آزاد میباشند.

یکی دیگر از موارد اعلام شده در این کمیسون ایجاد مردم‌سالاری‌های دینی ،در جهت شکل بخشیدن به تمدنی نوین در تمامی سرزمین‌های اسلامی بود. همچنین گفته شد که امت اسلامی با توجه به ظرفیت‌های عظیم فرهنگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مسلمانان باید نقش شایسته خود را در تمدن‌سازی، گسترش اخلاق و ایجاد مردم‌سالاری مبتنی بر ارزش‌های دینی و بهره‌گیری از تجربیات بشری، به منصه ظهور برساند.

از سوی دیگر تاکید شد که همکاری و تبادل نظر مستمر میان اساتید مسلمان و علما و شخصیت‌های مذهبی نه تنها در فرایند هدایت و رهبری جنبش بیداری اسلامی امری ضروری به شمار می‌آید، بلکه ضامن جهت‌گیری صحیح روندهای آتی به ویژه در حوزه نظریه‌پردازی، گفتمان‌سازی و فرهنگ‌سازی است.

شرکت کنندگان در کمیسیون همچنین بر لزوم ارتباط مستمر با اساتید و متفکرین و فعالین جنبش بیداری اسلامی و گسترش گفت گو و تعامل بین آنها و نیز پیگیری و تحقق اهداف این اجلاس تأکید کردند.

—** تشیل اتحادیه اساتید مسلمان دانشگاه‌های جهان

در کمیسیون ظرفیت های علمی، نظریه پردازی و رسالت در بیداری اسلامی ایده تشکیل اتحادیه اساتید مسلمانان دانشگاه های جهان اسلام مطرح شد.

—در کمیسیون ظرفیت‌های علمی، نظریه‌پردازی و رسالت اساتید در بیداری اسلامی  به نقش و جایگاه مراکز علمی و دانشگاه های منطقه اشاره شد و اعضا تاکید کردند: دانشگاه‌ها به عنوان مراکز علم، آگاهی و پیشرفت، مبدأ تحولات اساسی در جوامع خود به حساب می‌آیند از این رو ئ اساتید به عنوان پیشتازان آگاهی‌بخشی وظیفه دارند در اصلاح روند تحولات کشور، جبران عقب افتادگی‌های تاریخی و علمی و نیز در راستای تمدن‌سازی بر اساس مبانی دینی، اسلامی و بومی اقدام نمایند.

همچنین در این کمیسیون وظایف اساتید بررسی و اعلام شد ،یکی از مهمترین وظایف اساتید و معلمان در هر نقطه‌ای از جهان ترویج دانش و تربیت نسل جدیدی از نخبگان علمی است. بر این اساس، اساتید مسلمان در شرایط موجود باید بیش از هر چیز تمرکز خود را بر تربیت دانشجویان زبده علمی و در عین حال متعهد به تعالیم حیات بخش اسلام قرار دهند.

به گفته یکی از حاضران در این کمیسیون، اساتید مسلمان دانشگاه‌ها باید به عنوان یک رسالت دینی و ملی اهتمام خود را بر اتحاد و همدلی مراکز علمی و آموزشی به ویژه وحدت میان حوزه‌های دینی و مراکز دانشگاهی قرار داده و به تقریب این دو کانون علم و معنویت بپردازند.

یکی دیگران از صاحب نظران حاضر در این کمیسیون اعلام کرد که علم پایه تمدن است، اساتید به عنوان قشر فرهیخته و اندیشمند باید جایگاه خود را در تمدن‌سازی اسلامی مورد توجه قرار داده و کارآمدی مدیریت اسلامی و اقتدار و برتری تمدن اسلامی را در عرصه جهانی به اثبات برسانند و با وحدت خود به حفظ و بقای آن کمک نمایند. دانش و فن‌آوری به جای خدمت به سلطه‌گری و استعمار ملت‌ها و  یا تولید سلاح و جنگ‌افروزی، باید در خدمت عدالت  و ‌ارزش‌های الهی و انسانی قرار گیرد.

"نظریه‌پردازی، گفتمان‌سازی و تولید علم در جهان کنونی" عنوان سخنرانی یکی از اعضای این کمیسیون بود. 

این استاد دانشگاه در سخنان خود اورده است:  اساتید مسلمان باید بر مبنای ارزش‌های دینی، دستاوردهای بشری و تجربیات بومی تلاش مضاعفی را برای جبران عقب‌ماندگی‌ها در این زمینه به خرج دهند.

 به گفته یکی از حضار، اساتید یکی از مهمترین اقشار تأثیرگذار و از جمله هادیان و مدیران ارشد فکری جوامع و محافل علمی و پژوهشی به حساب می‌آیند و در حفظ اعتماد به نفس و هدایت درست جنبش بیداری اسلامی نقشی کلیدی بر عهده دارند. ایجاد روحیه تلاش و خودباوری در دانشگاه‌ها و حفظ آن می‌تواند در روند پیشرفت و رشد علمی و نوآوری راهبردها و رویکردها نقش اساسی داشته باشد.

شرکت‌کنندگان در این کمیسیون به منظور پیشبرد اهداف بیداری اسلامی و همچنین اهداف در نظر گرفته شده برای نخستین همایش جهانی اساتید مسلمان و بیداری اسلامی پیشنهاد کردند اتحادیه اساتید مسلمان دانشگاه‌های جهان به منظور ایجاد هماهنگی هرچه بیشتر میان اعضا تشکیل شود.

نهادسازی و گسترش تعامل دانشگاه‌های جهان اسلام با هدف توسعه همکاری‌های علمی و سیاسی و انتقال تجربیات و دستاوردهای در بین دانشگاه‌های جهان اسلام از طریق  برگزاری همایش‌های علمی و سایر اقدامات ممکن و تدوین سند جامع‌ حوزه اساتید و بیداری اسلامی به منظور تبیین نقش اساتید در فرایند جنبش بیداری اسلامی و هدایت و روشنگری در  برابر انحرافات وچالش‌های داخلی و خارجی نیز یکی دیگر از این پیشنهادات بود.

همچنین تشکیل دبیرخانه شورای هماهنگی اساتید مسلمان جهان به منظور پیگیری و استمرار امور اجرایی و تأسیس مرکز مطالعاتی و پژوهش‌های راهبردی اساتید مسلمان جهان با هدف ایجاد پشتوانه علمی و راهبردی نیز پیشنهاد شد.

انتهای پیام/