نقدینگی در قله ۴۰۰ هزار میلیارد تومان

به گزارش خبرگزاری تسنیم،‌ روزنامه تهران امروز نوشت: در حالی که رئیس کل بانک مرکزی حدود 90 روز پیش حجم نقدینگی کشور را 387 هزار میلیارد تومان اعلام کرده بود، روز گذشته محمدحسن ابوترابی‌فرد، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی از نقدینگی 400 هزار میلیارد تومانی در کشور خبر داد. در حالی تنها در سه ماه گذشته نقدینگی در کشور حدود 13 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است که در سال 1384 که دولت نهم سکان اقتصاد کشور را در دست گرفت، نقدینگی حدود 60هزار میلیارد تومان اعلام ‌شد؛ رقمی که چند ماه مانده به پایان کار دولت دهم و با گذشته کمتر از 8سال حدود 7برابر شده‌است. ایرج ندیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است، این حجم از نقدینگی موجب تورم لجام گسیخته‌ای شده است که آثار آن در جامعه دیده می‌شود. نکته‌ای که علی قنبری، استاد دانشگاه تربیت مدرس هم به شکل دیگری آن را تایید کرده و از اعضای تیم اقتصادی دولت می‌خواهد نسبت به دلایل افزایش شدیدحجم نقدینگی در کشور پاسخگو باشند.

دیروز محمد حسن ابوترابی فرد در همایش کاربرد آمار در مدیریت و حکمرانی در تهران با بیان اینکه دولت و مجلس کاهش وابستگی بودجه 92 به نفت در دستور کار قرار داده‌اند، از گردش 400 هزار میلیارد تومانی نقدینگی در کشور سخن گفت و این سوال را مطرح کرد که هم‌اکنون چقدر درآمد مالیاتی از این حجم گردش نقدینگی داریم؟ او با بیان اینکه آمار در توسعه جوامع بشری از امور بدیهی است که نیازمند استدلال نیست، تاکید کرد: «پیوند و ارتباط منطقی دقیقی بین آمار، برنامه‌ریزی و مدیریت وجود دارد که البته در کشور ما هنوز با این مقوله فاصله معناداری داریم.» همانگونه که نایب رئیس مجلس از اهمیت آمار می‌گوید، همکار او ایرج ندیمی نیز در گفت‌وگو با تهران امروز بر اهمیت آن صحه می‌گذارد: «متاسفانه یکی از دلایلی که موجب مه‌آلود شدن فضا در خصوص حجم نقدینگی می‌شود، نبود آمارهای مدون و قابل اتکاست.» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به آمارهای رئیس کل بانک مرکزی، محمود بهمنی در همایش بانکداری اسلامی که شهریورماه گذشته برگزار شد، از عدد 387هزار میلیارد تومانی به عنوان آخرین عدد رسمی دولت در خصوص حجم نقدینگی می‌گوید و اضافه می‌کند: «رقم 400هزار میلیارد تومان نقدینگی، عدد دور از ذهنی نیست؛ همانگونه که درخصوص افزایش چندین برابری نقدینگی دولت در سال‌های دولت نهم و دهم هم هیچ تردیدی وجود ندارد.»

به گفته نماینده لاهیجان، به‌طور متوسط از سال 1369 تا ابتدای دولت نهم، سالانه 15درصد افزایش نقدینگی داشتیم. رقمی که برای دولت نهم و دهم بیشتر هم شده است.

رابطه تورم و نقدینگی

اما علی قنبری، استاد دانشگاه تربیت مدرس، عقیده‌ای صریح‌تر دارد و پمپاژ پول در دولت‌های نهم و دهم به جامعه را بی‌سابقه می‌داند و خواستار نظارت بیشتر مجلس بر دولت برای جلوگیری از افزایش نقدینگی در ماه‌های باقیمانده دولت می‌شود. این اقتصاددان با اعلام اینکه افزایش نقدینگی به 400هزار میلیارد تومان را که نایب رئیس مجلس آن را تایید کرده، سمی مهلک برای کشور می‌داند و آن را با عددی که بهمنی در شهریورماه اعلام کرده بود دارای اختلافی عمیق می‌داند و به تهران‌امروز می‌گوید: «افزایش نقدینگی براساس مبانی علمی و تئوری‌های اثبات شده اقتصادی، رابطه مستقیمی با تورم دارد. این تئوری جزو محکم‌ترین نظریه‌های اقتصادی است که به عنوان نظریات پولی مطرح است.» دکتر قنبری با اشاره به آمارهای بانک مرکزی در سال 1384 می‌گوید: «در سالی که دولت آقای احمدی‌نژاد، کار دولت نهم را آغاز کرد حجم نقدینگی در گردش کشور حدود 60هزار میلیارد تومان بوده است. اگر رقم 387هزار میلیارد تومانی که رئیس کل بانک مرکزی سه ماه پیش اعلام کرد را هم ملاک قرار دهیم باز هم بیش از 600درصد افزایش را نشان می‌دهد؛ عددی که خود گویای وضعیت نابسامان اقتصاد ما در حوزه پولی و تورم موجود است.» به عقیده علی قنبری، افزایش قیمت‌ها کالا و خدمات در سال‌های گذشته ارتباط مستقیمی با این رفتار پولی دولت و افزایش نقدینگی دارد. او می‌گوید:‌ «ما با تورم 26درصدی اعلامی بانک مرکزی بالاترین تورم را در منطقه داریم و در جهان هم جزو بدترین‌ها هستیم. نکته اینجاست که بسیاری از کارشناسان شیوه تعیین تورم توسط بانک مرکزی را قبول ندارند و ادعا می‌کنند که تورم ما حدود 40درصد است. این اعداد نشان‌دهنده اثر مستقیم سیاست افزایش نقدینگی دولت بر تورم و زندگی روزمره مردم است.»

این استاد دانشگاه پیشنهاد می‌کند، دولت و تیم اقتصادی آن باید در خصوص سیاست‌های پولی‌شان پاسخگو باشند و توضیح دهند بر اساس کدام تئوری اقتصادی این اندازه پول به جامعه تزریق کرده‌اند.

افزایش نقدینگی در ماه‌های پایانی دولت

محمدقلی یوسفی، اقتصاددان دیگری است که افزایش سال به سال نقدینگی را موجب تورم می‌داند. او به تهران امروز می‌گوید:‌ «به‌طور طبیعی کشورهایی مانند ایران به دلیل وابستگی به نفت معمولا با افزایش نقدینگی روبه‌رو هستند. البته نقدینگی همیشه منفی نیست. اگر نقدینگی را در بخش تولید یا صنعت به کار بگیریم ممکن است به توسعه اقتصاد کشور منجر شود. اما سیاست‌های دولت نشان می‌دهد این حجم از نقدینگی که در کشور وجود داشته است به هیچ‌وجه در جای درستی خرج نشده و اثر تورمی شدید داشته است.» عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی تعبیر جالبی در خصوص نقدینگی دارد و می‌گوید: «تورم و نقدینگی ابتدا خزنده، سپس راه رونده، بعد دونده و در نهایت پرنده می‌شود.» یعنی ممکن است در طول 20 سال تنها 10درصد افزایش تورم داشته باشید. اما 5 سال بعد به 30 درصد برسد و دو سال بعدش 50 درصد شود و در نهایت سالی 100درصد افزایش نقدینگی داشته باشید.» او با تشبیه نقدینگی و تورم به دو برادر دوقلو که با بزرگی هر کدام آن یکی نیز قد می‌کشد و با اشاره به تحقیقی که صورت داده است می‌گوید: «در تحقیقات من مشخص شد، هر 10 درصد نقدینگی، 6درصد تورم در پی دارد. به همین دلیل باید منتظر تورم ناشی از افزایش نقدینگی در سه ماه گذشته باشیم.» این اقتصاددان معتقد است، در ماه‌های آینده باید شاهد افزایش نقدینگی و در پی آن تورم باشیم چرا که دولت‌ها معمولا در 6 ماه آخر عمر خود حجم زیادی نقدینگی به وجود می‌آورند تا پروژ‌های نیمه تمام یا غیرضروری که کارکردی انتخاباتی دارند را به اتمام برسانند یا حتی کلنگش را بر زمین بزنند. با این همه همچنان ایرج ندیمی معتقد است، باید ابتدا حجم نقدینگی در کشور را به صورت علمی و صحیح مشخص کرد؛ هر چند او تاکید می‌کند: «از تورم موجود در کشور می‌توان نتیجه گرفت که نقدینگی در جامعه افزایش داشته است. اما برای برنامه‌ریزی اقتصادی ما احتیاج به رقم‌های دقیق‌تری داریم.» به عقیده این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، نقدینگی در کشور محلی ندارد که بشود آن را تجمیع و جمع‌آوری کرد.

انتهای پیام/

تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.