ابله‌ها به بهشت می‌روند!

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صندلی سفید «گفتگوی تنهایی» نه صندلی اعتراف است نه صندلی تظاهر. هر کسی روی این صندلی می‌نشیند بناست که حرف‌های خوبی بزند نه اینکه خودش الزاما متخلق به این محسنات اخلاقی باشد که می‌گوید، او بناست حرف‌هایی بزند که گاهی یادمان می‌رود. حرف‌هایی که اگر بارها بر زبان رانده شود، باز هم بر دل می‌نشیند شاید جایی همین نزدیکی‌ها بشود منجی احوال ناخوش مان.

برنامه «گفتگوی تنهایی» شب‌های ماه رمضان، میهمان خانه‌هایمان بود و حالا با سری دوم آن در ماه محرم، همراهیم. فرقی نمی‌کند که میهمان هفته برنامه اخیرش "منوچهر محمدی" بوده باشد یا کس دیگری، دانش‌آموخته جامعه‌شناسی باشد یا سایر رشته‌ها، تهیه‌کننده فیلم‌های نام آشنایی چون «زیر نورماه»، «میم مثل مادر» و «طلا و مس» باشد یا فیلم‌های دیگری، مهم حرف‌هایی است که در این برنامه گفته شد و همه از جنس دل بود.

گاهی بعضی می‌فهمند اما چنان وانمود می‌کنند که گول خورده‌اند و این از سر سادگی و نفهمی‌شان نیست، از سر بخشندگی‌شان است. دنیا در نظر بعضی آنقدر کوچک می‌شود که روی عقل حسابگر را سیاه می‌کنند و چشم می‌پوشند بر خواسته‌هایشان و آنچه که خلاف عقل حسابگر باشد از نظر مردم می‌شود بلاهت.

وقتی که طرف می‌داند که دارند گولش می‌زنند و کلاه سرش می‌گذارند اما حرفی نمی‌زند، عقل حسابگر، او را ابله فرض می‌کند و دل وارسته، او را بخشنده. اگر چنین باشد از نظر حسابگری عقل باید گفت که ابله‌ها هم به بهشت می‌روند. این سطور برداشت‌های نگارنده از حرف‌های منوچهر محمدی بود در برنامه «گفتگوی تنهایی».

البته شخص "محمدی" طرف این نوشتار نیست بلکه حرف‌هایی از جنس روح لطیف انسانی که از این صندلی سفید تنهایی برخاست، بنای این نوشتار است. خوب است که بارها و بارها حدیث گذشت و بخشندگی و آزادگی را بشنویم آن هم در روزهایی که به نام سالار آزادگی مزین شده است، روزهای حسینی.

توفیق در دنباله سازی
سری نخست برنامه «گفتگوی تنهایی» که در شب‌های رمضان روی آنتن شبکه چهار رفت، آنقدر دلنشین بود که مخاطب خودش را در آن بازار داغ سریال‌های مناسبتی پیدا کرد و باز هم در سری دوم آن که در شب‌های ماه محرم، میهمان خانه‌های ماست، حدیث دلدادگی انسان با خدایش تکرار می‌شود.
اگرچه ممکن است بعضی حرف‌هایی را که میهمانان این برنامه روی صندلی سفید تنهایی از آن سخن می‌رانند را تظاهر و ریا بدانند اما یک حرف "محمدی" بر دل نشست و آن اینکه، هر آنچه حرف‌های خوبی که می‌زنم به معنای این نیست که من نوعی متخلق به این اخلاقم و منزه از همه عیوب. من هم گاهی عصبانی می‌شوم، گاهی خشمگین می‌شوم، گاهی غرق حساب و کتاب امور دنیوی می‌شوم و ...

پس باز هم تاکید می‌شود که حرف، حرف آدم‌ها نیست، بحث از جنس و عیار حرف‌هایی است که گفته می‌شود و حق است و لازم که گاهی برایمان تکرار شود تا فراموششان نکنیم تا وقتی بشنویم که انسان اگر دارای نفس مطمئنه شد تحمل پاره‌ای از سختی‌ها و شداید بر او آسان می‌شود، خودمان را بر سر دو متر کمتر و بیشتر زمین دنیا، غصه‌دار نکنیم. 

یکی دیگر از حرف‌های جالبی که در این برنامه زده شد زمانی بود که میهمان برنامه گفت؛ یکی از چیزهایی که به من آرامش می‌دهد دیدن فیلم‌های مستند درباره کهکشان‌هاست. وقتی می‌بینیم که فاصله ما با فلان سیاره، فلان سال نوری است آنوقت است که آدمی به حقارت خودش پی می‌برد و دعوا و جدل بر سر فلان متر زمین در نظرش کوچک و بی‌اهمیت می‌شود.

پس این فهم که انسان بپذیرد در جایی هم گول بخورد، به معنای بلاهت و سادگی نیست به مفهوم بخشندگی اوست، اصلا یکی از صفات خداوند، ستار‌العیوب است یعنی پنهان کننده عیب‌ها، سریع‌الرضاست یعنی زود می‌بخشد.

در دام پرسش های هوشمندانه
با وجود اینکه تصویری از مجری نمی‌بینیم اما صدایی هست که با طرح پرسش‌هایی به مباحث میهمانان خوب جهت می‌دهد. مجری این را از میهمان برنامه پرسید که زیاد شنیده‌ایم "هیهات من‌الذله" اما همین شعار در زندگی روزمره ما چقدر جاری است؟ چقدر به این ذلت در زندگی تن می‌دهیم وقتی برای کسب فلان صندلی و مقام، ریا می‌کنیم و تظاهر به آنچه نیستیم، آیا این ذلت انسان در برابر نفسانیاتش نیست؟ همین پرسش، بیننده را به فکر وا می دارد و نیز حرف‌های میهمان که وقتی با دروغ و ریا، ظواهر دیگری را به امور جاری زندگی پیوست دادیم، در واقع زندگی را بر خودمان دشوار کرده‌ایم.

یا جای دیگری که مجری به ماجرای بازگشت حر اشاره می‌کند اینکه چقدر راحت به راه حق برمی‌گردد بدون اینک بازخواستی شود. در واقع کمتر به این مسئله بخشیدن در ماجرای بازگشت حر از سوی امام حسین‌(ع) توجه شده است در حالیکه ما سعه‌صدر و دریادلی را در پذیرش این بازگشت می‌بینیم، و حالا چقدر این بخشندگی حسینی که در عزایش سینه می‌زنیم و بر مظلومیتش اشک می ریزیم، در زندگی ما جاری هست؟

پاسخ این پرسش هم شنیدنی است؛ وقتی می‌گوییم که سئیه قابل تغییر به حسنه است در مورد حر هم این اتفاق می‌افتد. حر کسی بود که راه را بر کاروان امام حسین‌(ع) بست و آب را بر آنان قطع کرد اما به یکباره تصمیم به بازگشت گرفت و امام حسین‌(ع) هم با روی خوش او را بخشید و بازگشتش را پذیرفت اما اگر نگاه دنیوی و براساس عقل حسابگر در مورد این بازگشت وجود داشت چنین تصور می‌شد که حتما حقه‌ای در کار است یا می‌خواهد در بین ما نفوذ کند و از این حرف‌ها. اگر ما این بندهای منیت را از خودمان برکنیم، همه امور دنیا برایمان مفهوم پیدا می‌کنند، اعمال ما در دنیا رها نیستند بلکه مکمل هم بوده و چون زنجیری به هم متصلند.

سری دوم «گفتگوی تنهایی» با اجرای «سید علی میرمیرانی» و به تهیه کنندگی «رامین موسوی ملکی» کاری از گروه فیلم و نمایش شبکه چهار سیما از شنبه تا پنج شنبه هر هفته ساعت 22:30 روی آنتن شبکه چهار می رود.

زهره کهندل

انتهای پیام/