آیا آمریکا از خاورمیانه عقب‌نشینی خواهد کرد؟
خبرگزاری تسنیم : خودکفایی آمریکا در تولید انرژی، راه را برای عقب‌نشینی سیاسی خود از خاورمیانه هموار نموده و خط‌مشی «چرخش به آسیا» را توجیه می‌کند. این دیدگاه شاید صحیح به نظر برسد، اما آیا به‌راستی چنین است؟
به گزارش خبرگزاری تسنیم، پایگاه تحلیلی «سیندیکیت» به قلم «زاکی لیدی» منتشر کرد: اکنون مدتی است که دیدگاه استراتژیک خاصی در حال شکل گرفتن است. ایالات متحده با رسیدن به خودکفایی در تولید انرژی، راه را برای عقب‌نشینی سیاسی خود از خاورمیانه هموار نموده و خط‌مشی «چرخش به آسیا» خود را توجیه می‌نماید. این دیدگاه شاید صحیح به نظر برسد، اما آیا به‌راستی چنین است؟
امریکا سال‌ها برای تامین انرژی مورد نیاز خود، به بازارهای جهانی وابسته بوده است
امریکای تشنه انرژی، سال‌ها برای پاسخگویی به تقاضاهای داخلی خود به بازارهای جهانی وابسته بوده است. در سال 2005، ایالات متحده 60% از انرژی مصرفی خود را از طریق واردات تامین نمود. هرچند از آن زمان به بعد، سهم واردات رو به کاهش گذاشت و همین روند نیز ادامه پیدا کرد. پیش‌بینی می‌شود که امریکا در سال 2020 از لحاظ تولید انرژی به خودکفایی برسد، و تا سال 2030 به یک کشور صادرکننده نفت تبدیل گردد.
وابستگی چین به منابع انرژی خاورمیانه بیشتر می‌شود
این سناریو به ایالات متحده سه مزیت بسیار بزرگ اعطا خواهد نمود. با کاهش دادن هزینه‌های مربوط به استخراج گاز خام، موجب افزایش رقابت اقتصادی، به خصوص نسبت به اروپا، خواهد شد. این امر امریکا را کمتر در معرض ناآرامی‌های جهان عرب قرار خواهد داد و آخرین مزیت این که چین، اصلی‌ترین رقیب استراتژیک امریکا، را نسبتا آسیب‌پذیرتر خواهد کرد چرا که چین روز به روز بیشتر به منابع انرژی خاورمیانه وابسته می‌شود.
وابستگی به انرژی یک عنصر کلیدی از سیاست‌های امریکا در منطقه
بدیهی است که این حقایق باید جدی گرفته شوند، اما پیامدهای آن‌ها در سیاست خارجی امریکا در خصوص خاورمیانه نباید شتاب‌زده بررسی شود. مهم‌تر از همه این‌که، شاید وابستگی به انرژی یک عنصر کلیدی از سیاست‌های امریکا در منطقه باشد، ولی مطمئنا تنها عامل نیست. امنیت اسرائیل و تمایل به مهار ایران نیز به همان اندازه از اهمیت برخوردارند.
کشورهای عضو سازمان اوپک 50% از تولیدات جهانی نفت را بر عهده خواهند گرفت
علاوه بر این، نقش خاورمیانه در ژئوپلیتیک جهانی انرژی در دهه‌های آتی پررنگ‌تر خواهد شد و به راستی باور کردن این‌که چگونه یک ابرقدرت نظیر امریکا می‌تواند به سادگی از منطقه عقب‌نشینی کند دشوار خواهد بود. در طول 15 سال آینده، کشورهای عضو سازمان اوپک 50% از تولیدات جهانی نفت را بر عهده خواهند گرفت، میزانی که امروزه تنها 42% است. کشوری هم که احتمال می‌رود سهم زیادی از این میزان افزایش را به خود اختصاص دهد عراق است.
آیا ایالات متحده می‌تواند عراق را نادیده گیرد؟
کشوری که در طول حدودا ده سال، با تولید بیش از 200 میلیارد دلار درآمد سالیانه، تبدیل به دومین صادرکننده بزرگ نفت جهان خواهد شد و یک حکومت قدرت‌طلب شیعه که روزبه‌روز بر سلطه آن افزوده شده در آن حکفرماست و به ایران نیز نزدیک است. آیا امریکا در صورت مواجهه سه متحد خود عربستان سعودی، ترکیه و اسرائیل با تهدیدهای استراتژیکی در منطقه، عقب‌نشینی خواهد کرد؟
میانجی گری صوری امریکا در ایجاد آتش بس میان اسرائیل و حماس
چنین احتمالی تا زمانی که بحران هسته‌ای ایران حل نشده باقی بماند و بحران سوریه نیز به شکاف میان شیعه و سنی دامن بزند (افزایش تنش‌ها میان ایران و ترکیه نشانگر همین امر است) ، دور از ذهن به نظر می‌رسد. حتی در دیداری که باراک اوباما رئیس جمهور امریکا در ماه نوامبر از آسیا داشت ـ سفری با هدف تاکید بر برنامه «آسیا محوری» ایالات متحده ـ ناچار شد زمان قابل توجهی را به میانجی‌گری در ایجاد آتش بس میان اسرائیل و حماس در غزه اختصاص دهد.
آیا نفت واقعا تنها بهره‌ای است که امریکا از خاورمیانه می‌برد؟
در حقیقت اگر نفت واقعا تنها یا مهم‌ترین بهره‌ای بود که ایالات متحده از خاورمیانه می‌برد، دلیلی برای روابط ویژه‌اش با اسرائیل وجود نداشت؛ چرا که این روابط موجب ضربه خوردن به منافع امریکا میان صادرکنندگان نفت عرب می‌شود. ایالات متحده حتی در زمانی که برای تهیه انرژی در اوج وابستگی خود به خاورمیانه به سر می‌برد، به ندرت سیاست‌های خود را در حمایت از اسرائیل تغییر داد.
پشتیبانی امریکا از اسرائیل در حمله به مصر و سوریه
مطلب مهم دیگری که باید در نظر داشت این است که در سال 1973، ایالات متحده کمتر از اروپا از تحریم نفت «اوپک» ضربه خورد. این در حالی است که ضربه زدن به امریکا، که در اکتبر همان سال به اسرائیل در تهیه تدارکات و تجهیزات در جنگ با مصر و سوریه یاری رسانده بود، هدف اصلی این تحریم بود. در پایان، وقتی مصر با اسرائیل صلح کرد و تبدیل به یکی از متحدان ایالات متحده شد، موقعیت امریکا نیز در منطقه تقویت شد.
عقب‌نشینی امریکا از خاورمیانه بسیار بعید به نظر می‌رسد
علاقه رو به رشد چین به خاورمیانه نیز از مواردی است که احتمال عقب نشینی امریکا را کاهش می‌دهد. ایالات متحده هم‌چنان نگران تضمین امنیت منابع انرژی موردنیاز کشورهای آسیایی متحد خود، که مانند چین در حال وابستگی هرچه بیشتر به صادرکنندگان نفت در منطقه هستند، باقی خواهد ماند. با این وجود، در حالی که عقب‌نشینی امریکا از خاورمیانه بسیار بعید به نظر می‌رسد، میزان حضور ایالات متحده در منطقه کاهش خواهد یافت؛ و زمانی که چنین اتفاقی بیفتد، نقش امریکا در آن‌جا احتمالا کمتر خواهد شد. درگیری امریکا در مناقشه اسرائیل و فلسطین احتمالا به جای تلاش برای یافتن برای یک راه‌حل جامع، به حفظ وضعیت موجود محدود خواهد شد. چنین موضعی که به دنبال مخالفت امریکا در اعطای دولت ناظر به فلسطین در سازمان ملل متحد مطرح شد نشان‌دهنده این است که ایالات متحده پذیرفته که از ایجاد دو کشور در خاورمیانه صرف‌نظر کرده است. این امر یقینا بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و هم‌چنین کسانی که به دنبال تضعیف دولت خودگردان فلسطین هستند را راضی می‌نماید.
انتهای پیام/
تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.
