زبان هنر از کلام مؤثرتر است/تأکید بر نقش تئاتر در بیداری منطقه

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم حسین پارسایی متولد 1346 در قم است. او مدرک  کارشناسی ارشد کارگردانی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز دارد. از افتخاراتش می‌توان به جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره تئاتر فجر و جایزه بهترین بازیگری اول مرد از این جشنواره اشاره کرد. پیش از این پست‌های مدیریتی هم داشته یکی از آن‌ها ریاست چهارساله اش بر مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.  با او در آستانه شروع اجرای نمایش«سردار مهر و ماه» که قرار است از 1 دی ماه به مدت 30 شب روی صحنه تالار وحدت برود به گفت‌و‌گو نشستیم.

پارسایی در رابطه با جدیدترین کارگردانی خود می‌گوید: "نمایش «سردار مهر و ماه» روایت داستان سرداری است که هرگز به وصال مشک و سقایی نمی‌رسد و دریایی از حقیقت را نه تنها برای کودکان تشنه خیام حسین(علیه السلام) بلکه تمام فرزندان عالم و آیندگان پدیدار می‌کند. سرداری که شهره ادب، وفاداری و مسئولیت پذیری است و دستان او حماسه‌ای را به وجود می‌آورد که جرعه‌ای از حقیقت برای آیندگان پدیدار می‌شود."

"نمایشی که ترکیبی از عناصر دیداری، بصری، انیمیشن، موسیقی، حرکت، نور و روایت بخشی از واقعه کربلا است و برای همه نسل‌ها و عصرها  پیامی برای گفتن دارد." در دی ماه سال جاری ساعت 18:30 در تالار وحدت اجرا می‌رود.

پارسایی در معرفی اعضای تیم هنری نمایش خود می‌گوید که "طراحی حرکت نمایش با نادر رجب پور، نور با منوچهر رحیمی، طراحی صحنه با سیامک احصایی، طراحی لباس با مژگان عیوضی و موسیقی با جهانسوز فولادی است. دو بازیگر اصلی سعید داخ در نقش فرمانده جنگی و کوروش سلیمانی در نقش سردار ایفای نقش می‌کنند."

او در رابطه با نقش خود در این نمایش می‌گوید که "طراحی متن و کارگردانی به عهده من بوده و این نمایش نوشته محمدرضا کوهستانی است."

پارسایی معتقد است نکته قابل توجه نمایشش "فرا مناسبتی بودن و فارق از فضای ایام سوگواری بودن" آن است و در همین رابطه عنوان می‌کند که " این نمایش همچون تجربه گذشته نمایش «بانوی آب و آینه»  یک نمایش با چارچوب‌های خودش است. زیرا این یک اثر تلفیقی حماسی است و طوری طراحی شده است که فرا زمان و فرامکان باشد. انتخاب صحنه‌ها، موسیقی‌ها، اجرا و ایده‌ اجرایی متاثر از زیبایی شناسی صحنه و مبتنی بر مفاهیمی است که نویسنده به رشته تحریر درآورده است."

پارسایی "سردار مهر و ماه" را در ادامه تجربه قبلی بانوی آب و آینه می‌داند و درباره توجه خودش به مخاطبان جوان نمایشش عنوان می‌کند که "ما سعی کردیم با معاصر سازی یک اندیشه بلند دینی و بهره‌گیری از مولفه‌های تئاتر مدرن  نسل جوان جدید را با تکنولوژی و امکانات موجود با محتوایی که در اختیار گرفتیم درگیر کنیم. فکر می‌کنم ظرفیت بالای قصه‌های دینی و اندیشه‌های مذهبی و بهره گیری از تکنولوژی روز می‌‎تواند کمک بکند ما حرف خود را فراتر از فرهنگ و ملیت خود بزنیم چرا که قیام عاشورا یک فرهنگ جهانی را بوجود آورده است و آزادگی و انسانیت و همه آنچه که ما را به عنوان یک انسان کامل به رستگاری می‌رساند، منبعث از همین قیام عاشورا است."

"برای این که بتوانیم حرفمان را خارج از فرهنگ خودمان بزنیم و جهانی صحبت کنیم لازم است که از امکانات و تکنولوژی بهره ببریم و زیاد مبتنی بر دیالوگ نباشیم تا جلوه‌های بصری و دیداری نمایش بتواند برای هر فرهنگ، مخاطب، زبان و گویشی قابل فهم باشد. این تجربه از نمایش «بانوی آب آینه» شروع شده است. در این کار تجربه‌های بیشتری را کسب کرده‌ایم و فکر می‌کنم گروه ما به یک سیاق نمایشی با مضامین دینی رسیده و ترکیبی از عناصر شنیداری، دیداری، بدن و احساس را دارد."

پارسایی که دوران مدیریتی خوبی را در دوره چهارساله ریاست‌اش بر مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد داشته است. او درباره نگاه خود به فرهنگ می‌گوید "هر کدام از ما به اندازه خودمان یک وظیقه فرهنگی داریم، یک روز در مقام مدیر و یک روز در مقام یک هنرمند. من همان موقع که مسئولیت داشتم و  خدمتگزار بودم سعی می‌کردم هنرمندانه به مسئولیتم عمل بکنم و الان که کار هنری می‌کنم مسئولانه کار هنری خود را انجام دهم. به طور طبیعی حرفه اصلی‌ام کارگردانی است و الان هم طراحی متن را شروع کرده‌ام. مطمئن باشید در ادامه این مسیر من آثار زیادی را انشاالله با کمک دوستان معرفی خواهم کرد." او این سبک و سیاق را علاقه شخصی خود می‌نامد.

"همه ظرفیت ها برای نشان دادن یک مضمون ناب، یک اندیشه ناب استفاده می‌شود و در زمانی هستیم که خیلی مبتنی بر دیالوگ بودن خوب نیست. بخشی از استدلال‌ها، چالش‌ها و رخدادها که درون یک اثر به شکل کلاسیک در گذشته یا حال شکل میگیرد در این نوع آثار می تواند با مشارکت مخاطبان شکل بگیرد به این ترتیب من احساس میکنم ما در یک گردونه‌ای هستیم که گاهی اوقات ما جای مخاطب می‌نشینیم و مخاطب در جای ما. او کمک می‌کند به ما و ما نیز به فهم بیشتر برای نیازهای فکری و معنوی مخاطب و درک بیشتر از  موقعیت و مفهومی که اثر نمایشی برای مخاطب‌اش فراهم می‌کند، مؤثریم."

او فضای تئاتر مذهبی کشور  را در سال های اخیر اینگونه ترسیم می‌کند که " تجربه در هر عرصه‌ای با هر  مضمونی ارزشمند است. اما ما یک جامعه اصیل فرهنگی با اعتقادات محکم هستیم که این اعتقادات نسل به نسل از پدرانمان به ما منتقل شده‌اند و به عنوان نقطه مشترک باور و ایمان ماست. آثار هنری در فرهنگ ایرانی اسلامی ما متاثر از یک تفکر و فرهنگ دینی است و نمایشی که اجرا می‌شود بیش از آنکه بخواهد خودنمایی کند و خودش را در اشکال مختلف نشان دهد فی نفسه متاثر از آن دور اندیشه‌ای است که نگاه توحیدی، نگاه انسانی و تفکر دینی و اندیشه بلند مذهبی است."

پارسایی وظیفه هنر را توجه به ساختار توصیف می‌کند: "گاهی توجه به ذرق و برق‌ها، اشیا، شکوه و عظمت عناصر کمکی بصری بیشتر از توجه به مضمون و میزان تأثیرگذاری محتوا و یا توجه به مضامین نو، خلاق و ابتکارآمیز  است. در حال حاضر نسل جوان ما یعنی مخاطب ما جلوتر از شکل‌های اجرایی ما قرار می‌گیرد و اگر بخواهد در اندیشه‌های دینی جستجو کند و بخواهد ما مسائل دینی او را به بحث بگذاریم تا به یک باور مشترک برسیم باید با خاستگاه او حرکت کنیم و خاستگاه نسل جوان توجه به همین عناصر است. توجه ویژه به غنای اثر، محتوا و تجلی بخشیدن به معنای واقعی و انتخاب بهترین شیوه ارائه که هر اثر متناسب با مضمونش ساختار خودش را می‌طلبد."

او همه نظراتش درباره این سبک به عنوان ساختار را اینگونه توضیح می‌دهد که " در نمایش «سردار مهر و ماه»  مسئله حضرت عباس(علیه السلام) آب نیست حقیقتی است که در پس پنهان شدن این آب پنهان می شود. برای همین این فرهنگ جهانی شده و اصل واقعه طور دیگری در کائنات و در آفرینش ما طراحی شده است. همه جلوه‌های زیبای این حرکت نکته‌ای است که خود امام اشاره می‌کنند: «آن که من به مشیت پروردگارم تن دادم و خدا خشنود و راضی است که بنده‌ای ولو معصوم  تن داده است به اراده و مشیت او» این اصیل‌تر و زیبا تر است."

"حرکت‌های بعدی متأثر از این رخداد است. بنابراین زمانی که عباس(ع) حرکت می‌کند می‌داند، کجا می‌رود چه می‌خواهد و چه می‌شود همین طور سایر اولیای خدا، همین طور که حضرت امیر از کنار ابن ملجم رد می‌شود شمشیر را می‌پوشاند. وظیفه انبیا و اولیا ما آگاهی بخشی است و نجات جامعه است و امتی که چشم انتظار معجزه و کرامت او هستند، مگر این تمام شدنی است، آثاردینی چطور می‌تواند این را برای همه نسل ها ماندگار کند تنها با  انتخاب شیوه ساخت."

گویا پارسایی بنا دارد اجراهای بین‌المللی هم برای این نمایش داشته باشد. او از تلاش خود برای اینکه هر قوم و هر نژادی با دیدن این نمایش بتواند برداشت خود را داشته باشد، می‌گوید: "بیشتر از جلوه‌های بصری و کم‌تر از کلام استفاده کردم. نظرم این است که همه آثار باید به این سمت بروند مخصوصا آثار دینی که در واقع تأثیرات فرهنگی‌اش در کشورهای دیگر و در  فضای بیداری اسلامی دیده می‌شود."

پارسایی وضعیت تئاتر کشو را "خوب" می‌بیند. او می‌گوید: "تئاتر و اداره تئاتر کشور سهم یک مسئول و یا مدیر کشور نیست. ما نباید بپذیریم اداره تئاتر یک کشور که سرآمد همه هنرها است و نگین انگشتری هنر است، صرفا در اراده یک فرد باشد. بلکه به تعداد آدم‌هایی که هنر تئاتر را دوست دارند و در این عرصه فعالیت می‌کنند باید مسئولیت پذیر باشیم  پس مدیریت تئاتر کشور تقسیم شده است به تعداد تمام دوستداران و دلسوختگان هنر تئاتر تا مبتنی به خرد جمعی بتوانند این هنر را به تعالی برسانند."

"هیچ وقت نباید انتظار داشته باشیم که یک مدیر به تنهایی قادر به یک تحول بنیادین و رو به رشد در عرصه هنر تئاتر باشد. به نظرم می‌رسد که این مسئولیت تقسیم شده است بین تمام افراد مسئولیت پذیر یا بهتر است بگویم همه افراد تئاتر که قرار است با انتخاب یک چشم انداز خوب به سوی تعالی حرکت کنند. حالا در اینجا سطوح مدیریتی متفاوت است و نوع همکاری ها و مشارکت با یک مدیر با مدیر دیگر ممکن است متفاوت باشد. اما تئاتر برای هنرمند است و تمام مدیران فرهنگی می آیند تا در دوره مسئولیتشان این هنر را به تعالی برسانند."

در آخر این بحث نیمه طولانی صحبت‌هایش را با این سؤال از خود و البته خطاب به همه هنرمندان کامل می‌کند که "باید از خودمان سوال کنیم چقدر در این رشد و تعالی به عنوان هنرمند حضور داریم و دستگاه متولی و مدیر این حوزه تخصصی چقدر با خودش ایده و برنامه دارد و آیا جمع این ها به بالندگی تئاتر می‌انجامد؟ من هیچوقت چه در دوره مدیریتی‌ام و چه اکنون نه هنرمند و نه مدیر را به صورت تفکیک شده تحلیل و نقد نکردم. هر کجا و در هر دوره‌ای اتفاق مبارکی افتاده مطمئن باشید محصول مشترک همدلی هنرمند و مسئول است."

انتهای پیام/