عشق عاشورایی عاقلانه و عقل عاشورایی عارفانه است


حسن رحیم پور ازغدی

خبرگزاری تسنیم : رحیم‌پور ازغدی می‌گوید: عشق عاشورایی، عاقلانه است و عقل عاشورایی، عارفانه است. یک پدیده است با دو بعد؛ یکی بعد سلوکی و رو به خدایی و دیگری، بعد اجتماعی و رو به خلقی، و هر دو هم مهم و هر دو، به یکدیگر مربوط. محاسبه و عقلانیت در عاشورا، ترک نشد بلکه رو به اهداف الاهی، هدفگیری شد.

به گزارش خبرنگار کتاب خبرگزاری تسنیم، کتاب «حسین عقل سرخ» متن پیاده شدۀ سه جلسه گفت‌وگوی حسن رحیم پور ازغدی در خصوص نهضت سیدالشهدا، امام حسین علیه‌السلام و آرمان شهدای عاشوراست که در سه روز متوالی 9، 10 و 11 محرّم‌الحرام سال 80 [هجری خورشیدی] صورت گرفته است و به‌طور زنده از شبکۀ یک سیما پخش شد. در مقدمۀ کتاب آمده است، «کلیۀ روایات امام حسین بن علی علیه‌السلام در این گفت‌وگوها از "مُسند الإمام الحسین علیه‌السلام" و "موسوعه کلمات الإمام الحسین علیه‌السلام"، "بحارالانوار" و "تحف‌العقول" نقل شده است».

نشست اول

نشست یکم، که در تاسوعای سال 1380 پخش شده است، در این کتاب تحت عنوان «با عقل در عاشورا» آمده است. در این نشست، مجری برنامه، سؤالاتی را مطرح کرده است و رحیم‌پور ازغدی سعی کرده‌ به آن‌ها پاسخ دهد. سؤالات، به ترتیب، به این قرار است:

«سال شصت و یکم هجری، پنجاه سال از رحلت رسول اکرم (صلی‌الله علیه و آله و سلّم) و بیش از دو دهه از شهادت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و براندازی حکومت امام حسن (علیه‌السلام) گذشته است. در این فاصلۀ زمانی چه چیز باعث شد که معادلۀ قوا در جامعه و حکومت، 180 درجه تغییر کرد و همه چیز معکوس شد؛ معروف به جای منکر نشست و منکر به جای معروف؛ و جامعۀ اسلامی با چه فرآیندی از اسلام فاصله گرفت؟»

«این فاصله‌گیری و تحولاتی که فضای آن را ترسیم فرمودید، چه مقدار عمدی بود و اجتناب‌پذیر؟ و چه مقدار طبیعی بود؟ چه‌طور نهضت‌های دینی و انقلاب‌های پیروز دیروز به نهضت‌های شکست‌خوردۀ فردا تبدیل می‌شوند؟!»

«از کلام حضرت‌عالی این گونه دریافت شد که نظام اسلامی به تدریج از یک حکومت مردمی، اصول‌گرا و عدالت‌خواه به یک حکومت صوری و سلطنتی تبدیل شد. اکنون سؤال این است که حکومتی که حضرت أباعبدالله (علیه‌السلام) به دنبال آن بود، چه بود و آیا در آن زمان، امکان تأسیس چنین حکومتی بود یا خیر؟»

عبارات پایانی نشست یکم، که ضمناً جان کلام کتاب نیز هست، این جملات آقای رحیم‌پور است:

«عشق عاشورایی، عاقلانه است و عقل عاشورایی، عارفانه است. یک پدیده است با دو بعد؛ یکی بعد سلوکی و رو به خدایی و دیگری، بعد اجتماعی و رو به خلقی، و هر دو هم مهم و هر دو، به یکدیگر مربوط. محاسبه و عقلانیت در عاشورا، ترک نشد بلکه رو به اهداف الاهی، هدفگیری شد.»

نشست دوم

نشست دوم، که در عاشورای سال 80 از تلویزیون پخش شده است، ذیل عنوان «عاشورا، پایان تأویل» جستاری است در پاسخ به این سؤالات:

«در قلب عالم اسلام، یعنی نزدیک کوفه، مقر حکومتی حضرت علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام)، فرزند ایشان و پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه و آله و سلّم)، یعنی امام حسین (علیه‌السلام)، به شهادت می‌رسد. چه مؤلفه‌هایی این حادثه را رقم می‌زند؟ و اساساً در یک جغرافیای کلی‌تر از زندگی سیاسی حضرت أباعبدالله (علیه‌السلام) چه زمینه‌سازی‌هایی شد که خلافت شخصی مثل یزید بن معاویه که مشهور به فساد و فسق در عالم اسلام بود، به راحتی طرح می‌شود؛ خلافت کسی که حضرت می‌فرمایند: "و عَلَی الإسلام السلام إذ بُلیت الإسلام براعٍ مثل یزید." چگونه و چرا خلافت چنین کسی از طرف معاویه قابل طرح می‌شود و در عالم اسلام هم متأسفانه به نتیجه می‌رسد؟!»

«بحث به معاویه رسید که در انحراف تاریخ اسلام خیلی مؤثر بوده است. معاویه بعد از حکومت حضرت امیر (علیه‌السلام)، که بر شتر خلافت سوار می‌شود چه برخوردهایی با حضرت امام حسن (علیه‌السلام) و سپس با حضرت أباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) دارد؟»

نشست سوم

نشست سوم، 11 محرّم 80، با عنوان «حسین علیه‌السلام از مستضعفان می‌گوید» در این کتاب مطرح شده است. در ابتدا مجری برنامه با بیان این‌که در جلسۀ پیشین، قسمتی از خطبۀ امام حسین در مِنا، بیان و فضای حاکم بر جهان اسلام نشان داده شد، از آقای رحیم‌پور می‌خواهد ضمن این‌که سند این خطبه را می‌گوید، بر مؤلفه‌های اصلی آن تأکید و بررسی خطبه را تکمیل کند.

در ادامه، می‌پرسد: «از آغاز خروج أباعبدالله (علیه‌السلام) از مدینه تا ورود به مکه و سپس در مکه چه وقایعی اتفاق افتاد؟ چه افرادی در این وقایع چه نقش‌هایی داشتند؟ به‌عبارت دیگر می‌خواهیم به تیپ‌شناسی افراد و شناخت فضایی بپردازیم که امام در آن از مدینه خارج شدند.»

پس از بحث دربارۀ فضای عمومی مدینه، صحبت به تیپ‌های مهم از لحاظ شخصیتی و تأثیرگذاری در مکه می‌رسد. و از آن‌جا به کوفه می‌روند. مجری برنامه می‌گوید: «در بررسی جغرافیای سیاسی زندگانی حضرت أباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) به نقطۀ عطف تاریخی می‌رسیم و آن کوفه است. مردم کوفه، فضای کوفه و در حقیقت، جامعه‌شناسی سیاسی کوفه به نظر می‌رسد که سؤال همیشگی تاریخ است و باید مورد توجه و مداقه قرار بگیرد.» بنابراین از این‌جا به بعد دربارۀ کوفه و پیچیدگی‌های آن صحبت می‌شود. نشست سوم، با توضیحاتی دربارۀ وقایع کمتر گفته شدۀ روز عاشورا و تاسوعا، و نیز نقش زینب کبری (علیهاالسلام) به پایان می‌رسد.

کتاب «حسین (ع) عقل سرخ» توسط انتشارات طرحی برای فردا به قیمت 3000 تومان به چاپ رسیده است.

انتهای پیام/

پربیننده‌ترین اخبار فرهنگی
اخبار روز فرهنگی
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
پاکسان
triboon
گوشتیران
رایتل
مادیران