آیا چمران در چ روایت یک چریک چپ خواهد بود

به گزارش گروه سینما خبرگزاری تسنیم میلاد حاجی پروانه با ارسال یادداشتی دیدگاه و نظرات خود درباره حاتمی کیا و فیلم چ به عنوان آخرین فیلم در دست ساخت او ارسال کرده است.از نگاه او حاتمی کیا یک اگزیستانتیالیست هایدگری است. متن یاداشت او که این تفسیرش از حاتمی کیا را در آن مختصراً بیان کرده به شرح زیر است. ضمناً تسنیم آمادگی این را دارد که هرگونه نظر موافق یا مخالف با این یادداشت را منتشر کند.

حاتمی­‌کیا فیلمسازی منحصر به فردی است که امکان مقایسه­‌اش با سایر فیلم­سازان ممکن نیست. حاتمی­‌کیا جهانی پرتلاطم در درون خودش دارد که فرصت پرداختن به جهان بیرون را ندارد. تمام وقت و انرژی­‌اش صرف دنیای درون می­‌شود. دنیای پر تلاطمی که آوینی آن را منزل گزیدن در دامنه آتش­فشان منزل توصیف می‌کند. آوینی می­گوید حاتمی­ کیا تمام وجودش«قلب» است. شاید به همین خاطر حاتمی­‌کیا مغرور و تنها به نظر بیاید. کم­ حرف می­زند و کوتاه. نوسانات و تموج زیادی در آثارش دیده می­‌شود. از مهاجر و دیده­‌بان گرفته تا دعوت و به نام پدر.

حاتمی­‌کیا با ایده­‌الیسم و آرمان­گرایی شروع می­‌کند. دیده‌­بان خودِ حاتمی­‌کیا است. انسان تنهایی که همه­‌ی وجودش قلب است. این قلب­گرایی و وجوگرایی-اگزیستانسیالیسم -که  در حاتمی­‌کیا لانه کرده به درون فیلم­‌هایش هم سرریز می­شود. شخصیت دیده­‌بان شباهت عجیب و غریبی با دازاین هایدگر دارد.

حاتمی­‌کیا در کرخه تا راین به دنبال جهانی کردن انقلاب اسلامی است. این انقلاب توسط رزمنده­‌هایش صورت می­گیرد و نه کارمندان و دیپلمات­ ها. جنگ تمام شده است اما جبهه­‌ها هنوز پابرجاست و رزمنده­‌ها همچنان برای دفاع از انقلاب اسلامی می­جنگند.

هر چه به جلوتر می­‌رویم آرمان­گرایی و ایدئالیسم در آثار حاتمی­‌کیا کمرنگ­‌تر می­شود. اگزیستانسالیسم هایدگری که در حاتمی­‌کیا لانه کرده، چهره­‌ی دیگری به خود می ­گیرد. وجهه­‌ی انتقادی و چپ بودن این نوع اگزیستانسیالیسم رو می­شود، نتیجه­‌اش آژانس شیشه­‌ای می­شود. آژانس نتیجه­‌ی وجودگرایی حاتمی­ کیا است که وارد عرصه­‌ی جامعه ایرانی می­شود. حاتمی ­کیا از همان اول با تیغ تیز نقد می ­آید و می­برد و می­ شکافد این تیغ تیز هم­چنان به دست اوست و زمین هم نمی­گذارد چون برآمده از وجودگرایی است که سال­ها به منطق هنری او تبدیل شده است. شاید حالا بهتر بتوان ساخت فیلم گزارش یک جشن حاتمی­‌کیا را فهمید. گزارش یک جشن همان اندازه می­ شکافت و می ­برید که آژانس شیشه­‌ای. پس حاتمی­‌کیا عوض نشده است و  به راه خود ادامه می­دهد.

به نام پدر اوج دورشدن حاتمی­‌کیا از آرمان­گرایی و پناه بردن به رئالیسم است. حاتمی­‌کیا تا آنجا جلو می­رود که فیلم ضد جنگ می­ سازد. حاتمی‌­کیای وجودگرای انتقادی چاره‌­ای ندارد جزء به نام پدر و مفری هم ندارد. گویی گیر کرده و حتی خودش هم در پشت صحنه فیلم به نام پدر گریه می­کند. گویا خودش نیز دلش برای شخصیت اول فیلمش می­سوزد. گریه می­ کند اما چاره‌­ای هم ندارد چون رئالیسم با سیاه ­نمایی همراه است.    

حالا هم حاتمی­‌کیا به سراغ شهید چمران رفته است. سوالی که ذهن را مشغول می­ کند این است که حاتمی­‌کیا چمران را چگونه روایت می­کند؟

اولین نشانه برای فهم فیلم نامی است که حاتمی­‌کیا انتخاب کرده است. چ در وهله­‌ی اول ما را به یاد چه­‌گوارا می ­اندازد. مبارز چریک و چپی که به اسطوره ­ای تبدیل شده است. حتی در ایران نیز برای او بزرگداشت برگزار می­ کنند. آیا روایت حاتمی­‌کیا از چمران ادامه­‌ی رویکرد انتقاد و چپ است و چمران مبدل به چریک چپ می­شود؟

انتهای پیام/