ایران و آینده بیداری اسلامی

به گزارش خبرگزاری تسنیم ،‌روزنامه خراسان در یادداشت امروز خود نوشت : این روزها وارد سومین سال از آغاز بیداری اسلامی در منطقه شده ایم. در 2 سال پر حادثه ای که پشت سر گذاشته ایم چشم های بسیاری خیره به شمال آفریقا و خاورمیانه بودند. اکنون با ورود به سومین سال از آغاز این توفان، به نظر می رسد باید بار دیگر ابزارهای سیاست خارجی در این باره را مورد بازبینی قرار دهیم.

کشورهای بیداری اسلامی در دوران گذار
اولین مسئله در مواجهه با تحولات و رخدادهای کشورهای بیداری اسلامی توجه به ویژگی های "دوران گذار" درباره آن ها است. به عبارت دیگر تنها چیزی که این سال ها در این کشورها "ثابت" خواهد بود، "تغییر مداوم" است. بنابراین بهتر است ما در ایران نه به نسیمی موافق دلخوش شویم و نه از بادی مخالف بهراسیم. عمل گرایی، توانایی عکس العمل سریع و پخته، انعطاف پذیری و صبر و حوصله تا حصول نتیجه از نیازهای سیاست خارجی ایران در مواجهه با دریای توفانی بیداری اسلامی است.

بیداری اسلامی و مسئله شناخت
بسیاری از ما نیز در ایران انتظار وقوع این چنینی رخدادها در منطقه را نداشتیم. ورود به شرایطی که دیگر از وفاداری های حسنی مبارک به اسرائیل و شتر و خیمه های معمر قذافی خبر نباشد. روزگاری که سوریه گرفتار خشونت بی انتهای القاعده شود و مرزهای جغرافیایی برخی از کشورها در معرض تجدید نظر قرار بگیرند. به هر روی گذشته، گذشته است. امروز بی درنگ باید به شناخت دقیق و سریعی از ویژگی های تعیین کننده در هریک از این کشورها دست یابیم. البته شناخت و تلاش برای ارتباط با "افراد" موثر در این کشورها، نباید ما را از برقراری رابطه با "گروه"های مختلف باز دارد و سرگرم شدن به گروه هایی که در دوران گذار شکل گرفته اند ما را از "شخصیت های نوظهور"ی که ممکن است قاعده بازی را تغییر دهند، غافل نکند. برقراری ارتباط با احزاب جدید التاسیس، اعضای پارلمان ها، قضات، شخصیت های دانشگاهی، تجار ذی نفوذ و ... باید با توجه به مقتضیات هر کشور بیش از پیش محقق شود. با توجه به این نکته که بازنده های امروز در انتخابات و رای گیری های دوران گذار ممکن است روزی به برنده های دوران ثبات در این کشورها بدل شوند. به علاوه اینکه هرچند بی تردید گروه های اسلامگرا در اولویت سیاست خارجی ایران هستند، اما شناخت و ارتباط با گروه هایی که در این دایره نمی گنجند نیز به همان اندازه اهمیت دارد.

به واقعیت و هویت مستقل گروه ها احترام بگذاریم
از مهم ترین موضوعات در تعامل با افراد، گروه ها و کشورهایی که در حال نو شدن هستند، احترام به هویت مستقل آن ها است. بنابراین باید بپذیریم که آن ها حق دارند با توجه به شرایط ویژه ای که در آن به سر می برند، اظهاراتی داشته باشند که لزوما با تمام ابعاد سیاست خارجی ایران منطبق نباشد. حتی در مواردی باید اجازه بدهیم که این گروه ها به تصمیماتی عمل کنند که در آینده متوجه نادرست بودن آن ها می شوند. با تاکید بر اینکه در بسیاری از موارد ممکن است آن ها نیز با ما هم نظر باشند اما محدود به شرایطی باشند که یا نتوانند و یا صلاح ندانند که این موضوعات را علنی کنند. بررسی نحوه رفتار هوشمندانه رهبر انقلاب در تعامل با حماس و گروه های متنوع مصری در این زمینه می تواند مفید باشد.

اقتصاد؛ پشت صحنه تحولات سیاسی
همه آن دسته از گروه های انقلابی که با بیداری اسلامی به قدرت رسیده اند، در برابر آزمون و چالش "کارآمدی" قرار دارند. آمریکا و کشورهای غربی هم اکنون به خوبی از این ابزار برای تاثیر گذاری بر روند سیاسی و اجتماعی این کشورها استفاده می کنند، که این روند در آینده گسترده تر و عمیق تر نیز خواهد شد. امروز تاثیر اعمال نفوذ اقتصادی غرب در تحولات کشورهای مصر، لیبی، یمن، تونس و سوریه هریک به نوعی، مشهود است. بنابراین ما در ایران نیز باید ابزارهای غیر رسمی سیاست خارجی را در این زمینه فعال کنیم. بخش خصوصی می تواند با دستی باز و رها از محدودیت های رسمی برای دستگاه سیاست خارجی نقشی جدی در گسترش ارتباط ایران با این کشورها بر عهده داشته باشد. ایده ارائه "خدمات" و "آموزش" در برابر "کالا"، جذب گردشگران مسلمان و نمونه های دیگری از این دست می توانند هم به سامان دادن این کشورها پس از انقلاب های سهمگین کمک کنند و هم راهی برای برون رفت از سیاست تحریم های بانکی غرب علیه ایران باشند.

گسترش راه های ارتباط دو سویه با جوامع کشورهای بیداری اسلامی
از جمله دلایل سیر "دومینو وار" انقلاب ها در کشورهای منطقه، زبان و فرهنگ و مشکلات مشترک بین آن ها بوده است. گسترش سازمان های مردم نهاد بین المللی و همچنین ارتقای کیفیت و کمیت رسانه های بین المللی عرب زبان و انگلیسی زبان به ما کمک می کند که نقش واسطه گری رسانه های غربی بین جامعه ایران و جوامع بیداری اسلامی را حذف کنیم.

آینده نگری درباره گزینه های پیوستن به قطار بیداری اسلامی
اما اکنون در شرایطی هستیم که می توانیم پیش بینی هرچند غیردقیقی از رویدادهای آینده داشته باشیم. بحرین، اردن، کویت و سودان کشورهایی هستند که ممکن است در سال سوم بیداری اسلامی به این قافله بپیوندند. بنابراین هرگونه سیاست گذاری و سرمایه گذاری ما در این کشورها باید با درنظر گرفتن پیامدهای مثبت یا منفی تغییرات احتمالی در این کشورها باشد.

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم : انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.