حکومت وحدت ملی، پاکستان، آمریکا و روند صلح افغانستان؛ آزمودن آزموده شده
خبرگزاری تسنیم: کارشناس مسائل سیاسی و سخنگوی حامد کرزی ضمن بیان تفاوت‌های دولت‌های گذشته و حال افغانستان بویژه در روند صلح این کشور گفت که دولت اشرف غنی اکنون چاره‌ای جز آزمودن آزموده شده ندارد، زیرا صلح برای مردم افغانستان حیاتی است.
«ایمل فیضی» کارشناس مسائل سیاسی و سخنگوی حامد کرزی رئیس‌جمهور سابق افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، ضمن بیان تفاوت دولت‌های حامد کرزی و اشرف غنی و رابطه آنها با پاکستان و آمریکا اظهار داشت که روند صلح برای افغانستان حیاتی است اگرچه که به تغییر سیاست پاکستان و آمریکا در این روند امیدوار نیست.
در ادامه مشروح گفت‌وگوی خبرنگار تسنیم با «ایمل فیضی» آمده است:
تسنیم: در روزهای اخیر مطالبی در مورد سیاست خارجی متفاوت دولت‌های اشرف‌غنی و حامد کرزی در رسانه‌ها منتشر شده است، به نظر شما تفاوت‌های عمده در سیاست خارجی این دو دولت در چیست به ویژه در ارتباط با همسایگان از جمله ایران، پاکستان و هند؟
یکی از تفاوت‌های عمده‌ای که طی حدود پنج ماه گذشته در سیاست خارجی افغانستان محسوس است؛ امضای توافقنامه همکاری‌های امنیتی با آمریکا می‌باشد، اگر چه رئیس جمهور سابق افغانستان هم مخالف امضای این سند با آمریکا و ادامه حضور نیروهای خارجی دراین کشور نبود ولی برای امضای آن شرط گذاشت.
این شرایط عبارت بودند از پایان کامل عملیات نیروهای آمریکایی در خانه‌ها و روستاهای مردم افغانستان و آغاز عملی و علنی پروسه صلح افغانستان، بر اساس شرط اخیر، طالبان باید آمادگی خود را برای انجام مذاکرات به دولت افغانستان (شورای عالی صلح) اعلام می‌کردند و در پی آن مذاکرات باید آغاز می‌شد.
کرزی با توجه به تجارب خود از آمریکا و پاکستان و با کسب درک عمیق از سیاست‌های این دو کشور به این باور بود که کلید صلح افغانستان نزد این دو کشور است. کرزی حتی با این هم موافق بود که اگر آمریکا می‌گوید که نمی‌تواند پروسه صلح افغانستان را عملا آغاز نماید، رسما اعلام کند که چه محدودیت‌ها و موانعی در مقابل پروسه صلح افغانستان وجود دارد.
اگر پاکستان صادقانه همکاری نمی‌کند، آمریکا باید عدم همکاری واقعی اسلام‌آباد را اعلام کند. زیرا با این کار رسما شفافیت بزرگی بوجود می‌آمد، که واشنگتن چنین کاری را هم نکرد.
با پایان کامل عملیات نظامی آمریکا در خاک افغانستان و بوجود آمدن شفافیت لازم در مورد پاکستان و پروسه صلح افغانستان،کرزی می‌خواست تا بهانه جنگ در افغانستان را هم برای آمریکا و هم برای طالبان از بین ببرد.
برداشت این بود که آمریکا با ادامه عملیات نظامی پس از سال 2014 در خاک افغانستان و پاکستان با تزریق گروه‌های شبه نظامی مثل طالبان، شبکه حقانی و ... باعث ادامه جنگ و ناامنی در افغانستان شده و آمریکا نقش پاکستان را در امور افغانستان برجسته سازد.
پس تفاوت عمده در سیاست خارجی حکومت فعلی افغانستان با حکومت قبلی در قبال آمریکا در این است که حکومت فعلی بدون در نظر گرفتن شرایط فوق الذکر موافقتنامه امنیتی را با آمریکا امضاء کرد.
در مورد تغییر سیاست خارجی حکومت جدید افغانستان در قبال هند شفافیت‌های لازم که این امر را به اثبات برساند وجود ندارد، اگر چه اخیرا مطالب مرتبط با این موضوع توسط رسانه‌ها منتشر شده است.
در مورد روابط با کشور دوست و برادر، جمهوری اسلامی ایران باید بگویم که با امضای پیمان جامع همکاری‌ها میان افغانستان و ایران و چگونگی آن، که بنیان این پیمان در زمان ریاست‌جمهوری حامد کرزی گذاشته شد، می‌توان از سیاست حکومت جدید افغانستان در قبال جمهوری اسلامی ایران صحبت نمود.
من به این باورم که برای افغانستان گسترش روابط و همکاری‌های دوجانبه با قدرت‌های بزرگ منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران، هند، چین و روسیه یک امر مهم و هیاتی است.
تسنیم: آقای غنی سیاست‌هایی خلاف سیاست‌های آقای کرزی را در پیش گرفته است (نزدیکی به پاکستان، دوری از هند، امضای پیمان امنیتی کابل - واشنگتن و...). با توجه به آنچه نزدیکی این دو خوانده می‌شود، این تفاوت دیدگاه رابطه این دو سیاستمدار افغان را به کجا خواهد رساند؟
آقای کرزی و هر افغان وطندوست دیگر باید از حکومت جدید و نظام افغانستان حمایت نماید، ما افغان‌ها باید با حفظ وحدت ملی و دست آوردهای یک دهه اخیر در تقویت حکومت جدید و نظام کشور بکوشیم.
راجع به سوال شما باید اضافه نمایم که آقای کرزی اخیرا در یکی از مصاحبه‌های خود با رسانه‌ها گفت که از کارکردهای حکومت جدید کاملا حمایت می‌کند، بجز از سیاست‌های آن در مقابل پاکستان.
تسنیم: اکنون به عنوان تحلیلگر و آگاه مسائل سیاسی افغانستان، این تغییر رویه با شیب تند در سیاست خارجی یک کشور در مدتی کمتر از یک سال را ناشی از چه می‌دانید؟
من نمی‌خواهم با گذشت حدود پنج ماه از عمر حکومت جدید در این مورد نتیجه گیری کنم، فکر می‌کنم این کار پیش از موعد و نادرست خواهد بود.
تسنیم: برخی کرزی را در راه مذاکرات صلح با طالبان افغانستان ناموفق ارزیابی کرده‌اند، اما مسیر حکومت وحدت ملی برای مذاکرات را صحیح می‌خوانند. نظر شما در این رابطه چیست؟ و چرا تلاش‌های حامد کرزی برای مذاکره با طالبان به نتیجه مطلوب نرسید؟ آیا طالبان با حکومت وحدت ملی مذاکره خواهند کرد؟
در دوران حکومت آقای کرزی گام‌های مهمی برای انجام مذاکره با طالبان افغان صورت گرفت و یک سنگ‌بنایی برای رسیدن به همین هدف گذاشته شد ولی طرفین اصلی در موضوع مذاکره با طالبان افغان، مانند امروز، پاکستان و آمریکا بودند.
تلاش های کرزی در این راستا همواره از سوی آمریکا و پاکستان سیاهنمایی می‌شد، زیرا رئیس‌جمهور افغانستان می‌خواست مذاکرات با طالبان افغان واقعا یک روند افغانی و تحت کنترل و رهبری افغان‌ها باشد.
با عملی شدن اینکار از نفوذ و دخلات پاکستان و آمریکا در بازی سیاسی طالبان کاسته می‌شد، به همین دلیل تلاش‌های رئیس جمهور سابق افغانستان از سوی کشور های مذکور با سیاهنمایی مواجه می‌شد.
دستگیری، بازداشت، شکنجه و قتل طالبان افغان در پاکستان، ترور شخصیت‌های ملی در داخل افغانستان و غیره سبب می‌شد که تلاش‌های حکومت قبلی افغانستان به نتیجه مطلوب نرسد.
طالبان افغان، که در افغانستان تولد و رشد یافته‌اند؛ بدنبال تامین صلح در این کشور و خواستار انجام مذاکره با حکومت افغانستان هستند، اما آنها امروز هم مانند دیروز تنها به عنوان فرد مطرح هستند، نه یک جنبش سیاسی با یک رهبری واقعی و مستقل.
در مجموع، طالبان صرفا یک نام است که تحت عنوان آن جنگ اطلاعاتی و منافع بزرگ کشورها در افغانستان جریان دارد.
آیا اینکه آقای کرزی پیمان امنیتی با آمریکا را امضا نکرد به دلیل ملاحظات مذاکرات صلح با طالبان افغانستان بود؟
بله، یکی از پیش شرط‌های رئیس‌جمهور سابق افغانستان برای امضای موافقتنامه امنیتی با آمریکا، آغاز عملی و علنی روند صلح این موضوع بود و این امر با انجام مذاکرات واقعی میان دولت کابل و طالبان آغاز می‌شد.
حامد کرزی به این باور بود که آمریکا از محل رهبری طالبان افغانستان در خاک پاکستان و تحت نظارت سازمان اطلاعات ارتش این کشور (I.S.I) مطلع است و می‌داند که نهادهای اطلاعاتی پاکستان سفرهای طالبان را به دیگر کشورها تنظیم می‌کنند.
کرزی ایجاد دفتر برای طالبان افغانستان در قطر را پروژه مشترک آمریکا و پاکستان می‌دانست.
به همین دلایل رئیس‌جمهور پیشین افغانستان به این نتیجه رسیده بود که صلح در این کشور، تنها توسط همکاری واقعی آمریکا و پاکستان با افغانستان امکان پذیر است.
تسنیم: آیا حامد کرزی در پشت صحنه فعالیتی را در رابطه با ایجاد اپوزیسیون در مقابل حکومت وحدت ملی آغاز کرده است؟ با توجه به اعتراض‌های سران مجاهدین از جمله سیاف و اسماعیل خان به حکومت وحدت ملی، آیا کرزی تصمیمی جهت نزدیکی به مجاهدین سابق برای تحت فشار قرار دادن اشرف‌غنی دارد؟
در حال حاضر من از جانب رئیس‌جمهور سابق افغانستان صحبت نمی‌کنم، به همین دلیل نمی‌توانم در این مورد چیزی بگویم، ولی اگر مصاحبه‌های اخیر کرزی را دنبال کنید، موضوع ایجاد اپوزیسیون سیاسی و یا برگشت به قدرت در آینده، مکررا از جانب وی رد شده است.
تسنیم: جنابعالی به عنوان فردی با اشراف به مسائل 13 ساله حضور آمریکا در افغانستان، آینده حضور این کشور در خاک افغانستان را چگونه می‌بینید؟ با توجه به تلاش‌های اشرف‌غنی برای مذاکره با طالبان و شرط اصلی این گروه یعنی خروج خارجی‌ها از افغانستان، آیا آمریکایی‌ها خاک کشورتان را ترک خواهند کرد؟
حضور آمریکا و دیگر کشورهای جامعه جهانی در طول بیش از یک دهه در افغانستان باعث ترقی و پیشرفت‌های قابل ملاحظه شده است و مردم افغانستان از مساعدت‌ها و کمک‌هایشان سپاسگزارند ولی حضور و مأموریت نظامی آمریکا در افغانستان برای جنگ علیه تروریسم ناکام بوده است.
دلیل این ناکامی بزرگ، عدم شفافیت در سیاست آن کشور درمقابل اسلام‌آباد و عدم مبارزه با لانه‌ها و مراکز آموزش تروریستان در پاکستان بوده است.
من هیچ باوری به استقلال چیزی به نام گروه طالبان ندارم و یا اینکه این گروه واقعا برای دیگران از خود شرایطی داشته باشند ولی راجع به ادامه حضور آمریکا در افغانستان باید بگویم که واشنگتن برنامه حضور خود را برای درازمدت در خاک این کشور دارد.
تسنیم: تغییر رویکرد سیاسی و نظامی پاکستان در قبال افغانستان به ویژه در رابطه با مسائل شبه‌نظامیان حقیقی است یا تاکتیک سیاسی موقتی این کشور می‌باشد؟
با توجه به تاریخ و تجربه یک دهه گذشته، باور نمی‌کنم که تغییری در روش سیاسی و نظامی پاکستان در قبال افغانستان به وجود آمده باشد.
هراس از هند و مستقل بودن افغانستان برای پاکستان به یک سیاست مبدل شده و برای پیشبرد این سیاست اسلام‌آباد چاره‌ای جز استفاده از تروریسم و افراط‌گرایی علیه این دو کشور ندارد.
در طول ماه‌های گذشته، ما شاهد یک سلسله همکاری‌ها و اقدامات بی‌نظیر حکومت افغانستان با پاکستان بوده‌ایم ولی هیچ نوع بهبودی در وضعیت امنیتی افغانستان تا به حال احساس نمی‌شود.
حملات تروریستی هنوز هم در مناطق مختلف افغانستان ادامه دارد، طی هفته های اخیر، هزاران نفر از مهاجرین افغان در پاکستان در اثر تهدید، زور، برخورد فیزیکی و دیگر رفتارهای های غیر انسانی توسط ادارات دولتی پاکستان، مجبور به فرار از این کشور شده‌اند.
ولی حکومت فعلی افغانستان اکنون چاره‌ای جز باز آزمودن آزموده شده ندارد، زیرا صلح یک امر حیاتی برای مردم افغانستان است.
انتهای پیام/.
