علوی‌تبار: معاد صرفاً جسمانی نظریه غیرقابل قبولی است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، هدایت علوی تبار، استادیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی یکی از ارائه دهندگان مقالات در همایش بین‌المللی «فلسفه دین معاصر» بود که روز نخست آن امروز سوم دی‌ماه با حضور چهره‌های داخلی و خارجی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به پایان رسید.

علوی تبار که مقاله خود را با موضوع «معاد جسمانی و نظریه بازسازی بدن» ارائه کرده بود، اظهار کرد: درباره کیفیت زندگی پس از مرگ نظریات گوناگونی بیان شده و اندیشمندان فرهنگ‌ها و ادیان مختلف و از جمله اسلام از معاد صرفاً روحانی، برخی از معاد صرفاً جسمانی و برخی دیگر از معاد روحانی و جسمانی سخن گفته‌اند.

وی با اشاره به این که یکی از نظریاتی که در ذیل معاد جسمانی قرار می‌گیرد، نظریه «بازسازی بدن» است، تصریح کرد: در بحث معاد جسمانی نظریات بسیاری مطرح شده است. گروهی که مرگ را برابر معدوم شدن می‌دانند، به اعاده معدوم معتقدند؛ گروه دوم اعاده معدوم را امکان‌ناپذیر می‌دانند و معتقدند مرگ معدوم شدن نیست، بلکه پراکنده شدن اجزاست و خداوند همه اجزاء را جمع می‌کند.

استادیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: گروه سوم با طرح ایراد آکل و مأکول معتقدند که نظریه گروه دوم درست نیست و اجزاء وقتی پراکنده می‌شوند ممکن است در جهان دیگر به بدن انسان دیگری تعلق بگیرند. اینان معتقدند که در جمع شدن اجزاء، اجزای اصلی ملاک قرار می‌گیرند.

علوی تبار گفت: برخی نیز از جمله مرحوم مهدی بازرگان  معتقدند که یک جزء که حاوی تمام خصوصیات شخص است، در آخرت مانند بذری رشد می‌کند و تبدیل به هیئت آدم می‌شود.

وی ادامه داد: در کنار این نظریات جان هیک اندیشمند غربی نیز نظریه‌ای را مطرح کرده است؛ او می‌گوید در عالم دیگر انسان در هیئتی «مثل» هیئت دنیوی خود ظاهر می‌شود. به عقیده هیک ـ که بنابر ادعای خود آن را از الهیات مسیحی کشف کرده است ـ مرگ همان معدوم شدن است و در آخرت جسمی شبیه این جسم دنیوی که شامل افکار، خاطرات و احساسات شخص است، بازسازی می‌شود.

علوی تبار اضافه کرد: قائلان نظریه بازسازی بدن در کل به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: برخی معتقدند که بدن اخروی «عین» بدن دنیوی است وبرخی دیگر بدن اخروی را «مثل» بدن دنیوی می‌دانند. دسته نخست برای توجیه عینیت میان دو بدن سه  راه را مطرح کرده و بر همین مبنا به سه گروه تقسیم شده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: گروه اول بدن اخروی را اعاده بدن معدوم شده دنیوی، گروه دوم جمع اجزای بدن دنیوی (همه اجزاء و یا فقط  اجزای اصلی) و گروه سوم نتیجه رشد یک جزء از اجزاء بدن دنیوی می‌دانند. دسته دوم که بدن اخروی  را مثل بدن  دنیوی در نظر می‌گیرند، در خصوص جسمانی یا روحانی بودن آن اختلاف نظر دارند و از آن جهت به دو گروه تقسیم می‌شوند.

این پژوهشگر و محقق در بخشی از سخنان خود گفت: به باور من هیچ یک از این نظریات نمی‌توانند این‌همانی شخصی را اثبات کنند؛ برای این‌همانی هم معیارهای عقلی و هم عقل عرفی (Common Sense) نیاز است؛ چهار مورد اول گرچه عقلی است، اما با عرف نمی‌خواند و مورد آخر نیز هرچند با عرف سازگار باشد اما عقلی نیست.

استادیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این که برای عینیت باید هم به عقل و هم به عرف توجه کرد، در پایان نتیجه گرفت که از همین روی به باور وی معاد صرفاً جسمانی نظریه غیرقابل قبولی است.

انتهای پیام/