سود و زیان حاشیه سازی های سیاسی یک پروژه سینمایی

سیاست بازی در حال قورت دادن موجودیت ناقص و آسیب دیده ای به نام سینمای ایران است. این گزاره آشکار و واضحی است که تا چند سال قبل اذعان به آن نیاز به مشقت جمع آوری داده های پراکنده و دور از هم داشت اما امروز برای پذیرش و پذیراندن آن حتی نیازی به سر زدن به سالن های سینما هم نیست. سینمای امروز ایران در حالی که عملا از هرگونه محتوای سیاسی خالی است در سیاست زده ترین وضعیت این سالهای تاریخ آن به سر می برد و همه آدم هایی که از دور نگران سرنوشت چیزی به  نام سینما در ایران بودند امروز برای نفس کشیدن آن در زیر همه زرق و برق های دعواهای سیاسی آرزو می کنند.
صبح روز یکشنبه اول مهرماه سال جاری خبرگزاری های رسمی کشور بر روی خروجی خود خبری فرستادند که برای همه کسانی که در همه این سالها وضعیت سینمای ایران را پیگیری می کردند اتفاق عجیبی بود: کمیسیون فرهنگی مجلس برای اولین بار در  تاریخ ایران بعد از انقلاب در باره ساخت یک فیلم  اعلام نظر کرده بود. مجلسی ها اعلام کرده بودند که فیلم لاله نباید ساخته شود و این نقطه اوج یک داستان رنگ و رو رفته بود. 
درست سه ماه قبل اسدالله نیک نژاد یک کارگردان مهاجر ایرانی که به تازگی به ایران بازگشته بود و به محض ورودش به ایران جریان انتخابش برای داوری جشنواره فجر سال گذشته جنجال ساز شده بود اعلام کرده بود که قصد دارد فیلمی با سرمایه 5 میلیاردی درباره خانم لاله صدیق قهرمان اتوموبیلرانی ایرانی بسازد و این آغاز یک ماجرای طولانی بود.
اسدا... نیک نژاد در جریان مهاجرتش به آمریکا مسئولیت یک استودیو فیلمسازی را به عهده گرفته بود که به کار تهیه و تولید فیلم های هالیوودی مشغول بود. آنچه در میان لیست بلندبالای فیلم های تهیه شده توسط استودیوی نیک نژاد  جلب نظر می کرد وجود چند فیلم مستهجن به سبک هالیوودی بود که در تیتراژ پایانی آن نام نیک نژاد  هم به چشم می خورد . نیک نژاد به دعوت شورای هماهنگی ایرانیان خارج از کشور به ایران برگشته بود و ظاهرا در جریان سفرهای احمدی نژاد به نیویورک مشاور رسانه ای برنامه ها و مصاحبه های تلویزیونی او بود.
بلافاصله صف بندی میان موافقان و مخالفان شکل گرفت و از فردای آن روز اعتراض ها به ساخت این فیلم با این بودجه که در مقیاس سینمای ایران تقریبا بودجه بالایی به حساب می آمد شروع شد.
شایعه های مختلف حمایت یک مقام پرنفوذ دولتی از ساخت این پروژه روز به روز بالا می گرفت و مخالفت با ساخت یک فیلم سینمایی به تدریح تبدیل به مخالفت با نفوذ جریانی شد که دیر زمانی بود به جریان انحرافی مشهور شده بود.
شمقدری معاونت سینمایی وزارت ارشاد که تازگی ها سازمان سینمایی ایران را به راه انداخته بود و بر ریاستش تکیه زده بود ظاهرا مهمترین حامی ساخت این فیلم بود. شمقدری  روز 16 آذر با خبرگزاری ایسنا مصاحبه کرده بود و گفته بود که مخالفت ها با لاله چیزی جز یک جنجال خبری نیست و مخالفان چیزی از آن ندیده بودند.
لاله خیلی زود تبدیل به جنجالی ترین و در عین حال سیاسی ترین پروژه سینمایی ایران شد. این در حالی بود که در همه این سال ها ده ها سریال و فیلم سینمایی با مجوز و حمایت وزارت ارشاد و صداوسیما و دیگر مراکز و نهادهای حکومتی ساخته شد و به واضح ترین شکل ممکن ارزش های دینی و ملی ایرانی را مورد تهاجم قرار داده بودند و هیچ اعتراضی از هیچ جا شنیده نشد. اما به محض اینکه برچسب  یک گروه سیاسی خاص بر روی فیلم لاله خورده بود  قضیه تفاوت پیدا کرده بود. لاله به محلی برای دعواهای سیاسی معمول تبدیل شده بود و این وسط سینما در حال خفه شدن بود از سوی هر دو گروه بود.
چند هفته بعد خبری از سفر نیک نژاد به آمریکا پخش شد که ظاهرا برای رایزنی با شرکت های بزرگ آمریکایی برای ساخت فیلم به آمریکا سفر کرده بود. علیرضا سبط احمدی تهیه کننده پروژه سینمایی لاله به خبرگزاری مهر گفته بود لاله در مرحله انتخاب بازیگر است.
اما قضایاهمیشه طبق پیش بینی های ما جلو نمی رود. موج مشکلات اقتصادی ناشی از بحران ارز علاوه بر تاثیرات گسترده بر روی تولید در صنعت سینما برای پروژه های نورچشمی وزارت ارشاد هم مشکل ساز شده بود. نه هیچ کدام از مخالفت های اصولی با ساخت فیلم و نه هیچ کدام از رایزنی ها با مقامات عالی رتبه برای ساخت فیلم موفق نشده بودند. رئیس سازمان سینمایی اعلام کرد پروژه های فاخر سازمان سینمایی از جمله لاله دچار کمبود بودجه شده اند و ساخت آنها فعلا متوقف شده است و این پایان جالب یک دعوای سیاسی بود.

پروژه لاله نمایش خوبی برای تسلط سیاست بر همه شوون زندگی معاصر ایرانی هاست. اکثر پیاده نظام هر دو طرف ماجرا به محض مخالفت و موافقت دسته ای خاص از سیاسیون با این فیلم بدون خواندن فیلمنامه یا در اختیار داشتن اطلاعاتی خاص از فیلم شروع به مخالفت یا موافقت با فیلم کردند و البته سینمای ایران در همه این سالها نشان داده است که فقط چیزی به نام اقتصاد در فرهنگ است که می تواند همه دعواهای سیاسی را پایان دهد.

پروژه لاله البته بر حسب سیاست ساده لوحانه نمایش ایرانی مدرن و پیشرو به جهانیان طراحی شده بود. سیاست بدون کارکردی که علاوه بر اینکه در ماهیت استدلالی آن به شدت جای سوال است در همه این سالها نتیجه ای جز عقب نشینی از اصول نداشته است و دامن زدن دوباره به  آن با این هزینه عظیم چیزی جز بی عقلی مفرط نمی تواند لقب بگیرد و حرکت قابل تحسین کمیسیون فرهنگی در جلوگیری از نیفتادن به دام سیاست شکست خورده بخشی از دولت اگر چه در کنار کارنامه سکوت چندین و چند ساله مناصب مدیریت فرهنگی در ایران قرار می گیرد  اما باز هم حرکت رو به جلویی محسوب می شود.

امروز پروژه لاله و بحث و گفتگو پیرامون آن تمام شده است و چه کسی می تواند گزینه بعدی را تشخیص دهد؟ گزینه بعدی دعواهای سیاسی بر سر فرهنگ. دعوا بر سر آنچه که پرداخت مثبت یا منفی به آن به هر حال ضربه فرهنگی و سیاسی خود را به جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی می زند.

انتهای پیام /