درباره گزارش شورای اطلاعات ملی آمریکا


آژانس امنیت ملی آمریکا

خبرگزاری تسنیم : می توان گفت ایران بیش از هر نقطه دیگری ذهن تهیه کنندگان این گزارش را به خود مشغول کرده است .

به گزارش خبرگزاری تسنیم ،‌ گزارش اخیر «شورای اطلاعات ملی آمریکا» که به گزارش چشم انداز 2030 جهان موسوم شد، حائز نکات قابل توجهی است و در عین حال خالی از پاره ای از مسائل انحرافی هم نیست و از این رو نیازمند بررسی و تأمل جدی می باشد. ما در اینجا به بعضی از این نکات و مسایل اشاره می کنیم:

1- شورای اطلاعات ملی آمریکا در واقع نهاد یکسره ساز اطلاعاتی آمریکا به حساب می آید. آمریکا دارای 16 سازمان اطلاعاتی است که هر کدام در حوزه ای خاص گزارش اطلاعاتی تهیه و منتشر می نمایند در این بین مدیر شورای اطلاعات ملی آمریکا که با حکم رئیس جمهور این کشور منصوب و به عنوان مهمترین مشاور رئیس جمهور در امور امنیت ملی به حساب می آید موظف است گزارشات 16 گانه را در یک گزارش جامع تنظیم و ارائه نماید.

این شورا در هر 5 سال یک گزارش ارائه می کند و در همان حال به اختصار به نقد و بررسی گزارش قبلی مبادرت می نماید. این گزارش در واقع به عنوان «سند چشم انداز» به حساب می آید ولی در عین حال شورای یاد شده خود را در مقام «دیده بان» - یعنی توصیف کننده- و نه داور یا آینده نگر معرفی می نماید هر چند گزارش ارائه شده در نهایت دارای گزاره های متعددی است که ترسیم خاصی را از فضای آینده ارائه می کند. سند منتشره توسط این شورا ضمن آن که تا حدی نگرش آمریکایی ها را توضیح می دهد در همان حال تا حد زیادی بیان کننده خط مشی آینده این کشور نیز می باشد از این رو ترکیب شورای اطلاعات ملی آمریکا نوعا فراحزبی است و افراد آن با تغییر دولت ها تغییر نمی کنند. گزارش ماه اخیر این شورا در واقع چهارمین گزارش 160 صفحه ای از زمان تاسیس در سال 1375 می باشد و ذیل عنوان «روند جهان در 2030، جایگزین های جهانی» منتشر گردیده است.

2- در این گزارش فضای کلی حاکم بر جهان در سال 2030 را به تصویر کشیده است. این گزارش می گوید آمریکا در این سال (یعنی 18 سال دیگر) از جایگاه تنها ابرقدرت به یکی از چند قدرت محوری جهان تبدیل می شود. بر اساس آن قدرت آمریکا به اندازه قدرت اروپا تبدیل شده و بعد از قدرت چین قرار می گیرد اما در عین حال در جاهای فراوان این گزارش نظام کاپیتالیستی کماکان برقرار می باشد.

در این بخش از گزارش چند گزاره نادرست وجود دارد گزاره اول این است که آمریکا تا سال 2030 تنها ابرقدرت است و حال، آن که همین الان آمریکا دیگر تنها یک قدرت است و توان اجماع سازی و یک سره سازی آن آسیب دیده است. گزاره نادرست دیگر این است که کاپیتالیسم کماکان سیطره خود را بر اقتصاد و سایر مناسبات بین الملل حفظ می کند و حال آن که همین الان هم کاپیتالیسم در شرایط بیمار محتضر قرار دارد و نمی تواند بحران کنونی که از 2007 شروع شده است را به آسانی پشت سر بگذارد. حتما قدرت های جایگزین غرب به این مسئله توجه جدی خواهند داشت.

3- در بخش های دیگری از این گزارش آمده است که تا سال 2030 قدرت از فضای هژمونیک (احاطه دولت ها) به فضاهای اجتماعی و شبکه ها و اتحادیه ها منتقل می شود و از این رو نقش نهادهای مردمی و سازمان های بین المللی مردم نهاد افزایش می یابد. از این رو این گزارش می گوید قدرت آینده در اختیار کسی است که بتواند با فرهنگ های بومی، خرده فرهنگ ها و ملیت ها تعامل بهتری برقرار نماید.

4- در جای جای این گزارش درباره ایران به نکاتی اشاره کرده است و می توان گفت در این گزارش ایران بیش از هر نقطه دیگری ذهن تهیه کنندگان این گزارش را به خود مشغول کرده است آنان در یک جای گزارش می گویند ایران به همراه 4 کشور دیگر اقتصادهای منطقه ای را در دنیا به خود اختصاص داده و پیشرفت قابل ملاحظه ای خواهند داشت. 

در جای دیگری از این گزارش پیش بینی کرده است که ایران به دلیل تداوم سیاست هسته ای خود کماکان تا سال 2030 در شرایط تحریم باقی می ماند و در همان حال پیش بینی این شورا این است که نظام جمهوری اسلامی بدون تغییرات فیزیکی و یا رویکردی تا 2030 بعنوان مهمترین دغدغه آمریکا باقی می ماند. در واقع این گزارش شورای اطلاعات ملی، دست آمریکا را درباره ایران رو کرده است چرا که این گزارش می گوید تحریم ها ادامه یافته و ایران کماکان مهمترین دغدغه ذهنی ما را به خود اختصاص خواهد داد. با این وصف می توان گفت بحث هایی که این روزها حول بحث جابجایی کری با کلینتون به رسانه ها و محافل سیاسی راه یافته و بیانگر احتمال جدی تغییر روند مخاصمه کنونی میان آمریکا و ایران مطرح می شود، از بنیان سست می باشند.

این بخش گزارش نشان می دهد که گویا قرار است «اخم و تحریم» جای خود را به «لبخند و تحریم» بدهد. اما در عین حال دستگاه اطلاعاتی آمریکا به خوبی پیش بینی کرده است که ایران راه خود را ادامه می دهد و به پیشرفت های مهمی در حد یکی از 4 کشور مهم در مناطق حساس نایل می شود. اما البته روند رو به ضعف آمریکا قاعدتا شرایط را به مرور به نفع ایران تغییر می دهد و ممکن است شرایط به گونه ای پیش رود که آمریکایی ها ادامه روند کنونی تحریم ها را برای خود مفید ارزیابی نکرده و در بعضی از تصمیمات خود تجدیدنظر نمایند.

5- این گزارش پیش بینی کرده است که کشورهای عربی به جز مصر شانس چندانی برای پیشرفت ندارند. آمریکایی ها بعضی از این کشورها نظیر عربستان را در آستانه فروپاشی معرفی کرده و با صراحت گفته اند 18 سال دیگر از آل سعود روی نقشه جغرافیایی خبری نخواهد بود. بعضی دیگر از کشورهای عربی را در شرایط بحرانی غوطه ور معرفی کرده اند و در این میان نام دو کشور سوریه و عراق را در کنار بعضی از کشورهای فقیر آفریقایی نظیر سومالی، رواندی، کنگو، کنیا، چاد و اتیوپی قرارداده و درباره آنان گفته اند در سال 2030 این کشورها فاقد دولت خواهند بود و هرج و مرج آنان را فرا خواهد گرفت. این گزارش درباره پاکستان تصریح دارد که در سال 2030 این کشور دچار فروپاشی شده و دولت آن از بین می رود. ما در اینجا نمی خواهیم درباره میزان درستی اظهارنظر این شورای جامع اطلاعاتی اظهارنظر کنیم ولی بخصوص می گوئیم که گزاره های آن درباره سه کشور عراق، سوریه و پاکستان با هدف خاصی ارائه گردیده اند.

عراق، سوریه و پاکستان در همین روزها هم در معرض تلاش های مشترک غربی عربی که فروپاشی این کشورها را مدنظر دارند وضع مناسبی ندارند و خود این وضعیت ناشی از شرایط طبیعی نیست بلکه اقدامات فراسوی مرزها شکل دهنده به بحران امنیتی آنان می باشد. یک گزارش که در یک روزنامه پاکستانی درج گردیده است نشان می دهد که پهپادهای آمریکایی در یک دوره زمانی کمتر از یک سال بیش از 300بار به مردم پاکستان حمله کرده و آنان را بخاک و خون کشیده اند و از این رهگذر دست کم 2000 پاکستانی جان خود را از دست داده اند. در سوریه نیز آنچه روی می دهد یک نزاع طبیعی درون اجتماعی نیست بلکه یک طرح تروریستی برای فروپاشی و تجزیه سوریه است که از فراسوی مرزها مدیریت و کارگزاری می شود.

در عراق نیز به شهادت دهها سال زندگی مسالمت آمیز سنیان و شیعیان می توانیم بگوئیم درگیری های موجود نه یک اتفاق داخلی بلکه یک تصمیم خارجی است.در عین حال این گزارش به ما می گوید اراده آمریکا بر ادامه مداخلات امنیتی در کشورهای عراق، سوریه و پاکستان است و تا فروپاشی کامل و تجزیه این کشور آن را دنبال می کند این یک هشدار جدی برای کشورهایی است که گمان می کنند سررشته تحولات این کشور را در دست دارند با این وصف می توان گفت این گزارش اطلاعاتی اگر چه پرده را از یک طرح برمی دارد، در عین حال ناخواسته این فرصت را در اختیار کشورهایی نظیر قطر، ترکیه و عربستان قرار می دهد تا دامن خود را از بحرانی که منطقه را دچار مشکل خواهد کرد، جمع نمایند.

6- یک نکته جالب توجه این گزارش بحث درباره برنامه هسته ای ایران است. براساس این گزارش اطلاعاتی، ایران تا سال 2030 از حرکت به سمت تولید بمب خودداری خواهد کرد. این گزارش می گوید ایران در «مرز سلاح هسته ای» متوقف می شود به این معنا که ایران علاقه به تولید بمب دارد ولی از دست زدن به آن خودداری می نماید. در واقع مقامات اطلاعاتی آمریکا یک بار دیگر اعتراف کرده اند که هیاهو درباره تلاش ایران برای دست یافتن به بمب اتمی یک دروغپردازی بیشتر نیست.

جالب این است که آمریکایی ها در فاصله سالهای 2003 تا 2008 همواره در برابر گزارش های آژانس که از عدم انحراف ایران از مسیر صلح آمیز در برنامه هسته ای خبر می داد، ایستاده و با صراحت و تأکید ایران را متهم به تلاش برای دستیابی به سلاح می کردند. در واقع این گزارش، گزارش ها و ادعاهای قبلی مقامات آمریکایی را باطل می کند و این می تواند برای مقامات مذاکره کننده ایرانی یک سند به حساب آید. در همین ایام جوزف بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا هم در یک اظهار نظر نسبتاً رسمی گفت که جمع بندی ما این است که ایران از 2003 تاکنون تلاش برای تولید سلاح هسته ای نداشته و نشانه ای دال بر تلاش مخفیانه هم در دست ما نیست. این اظهارات هم قابلیت پیگرد حقوقی دارد و می تواند مقدمه خوبی برای طرح یک شکایت حقوقی علیه مقامات آمریکا باشد.

7- این سند از ابعادی قابل مطالعه و بررسی برخوردار می باشد. در عین حال در جابه جای آن «عدم قطعیت» و در عین حال «قطعیت نمایی» به چشم می خورد در واقع نهادهای اطلاعاتی آمریکا بعد از این همه هزینه چندان هم در ترسیم شرایط آینده موفق نبوده اند.

منبع: روزنامه کیهان

انتهای پیام/

خبرگزاری تسنیم : انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.

پربیننده‌ترین اخبار رسانه ها
اخبار روز رسانه ها
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon