امام حسن(ع) مصیبت شهادت پدر را با یادآوری رحلت پیامبر(ع) تسکین می‌داد

محمدحسین رجبی دوانی، چهره نام‌آشنای مسائل تاریخ اسلام و معاون پژوهش دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه امام حسین(ع) به‌مناسبت 28 صفر و ایام رحلت جانسوز حضرت پیامبر(ص) با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم به گفت‌وگو پرداخت و با اشاره به نکاتی درباره شخصیت پیامبر اکرم(ص) گفت: به‌اعتقاد بنده رهبران بزرگ الهی و در رأس همه آنها وجود مقدس حضرت پیامبر اعظم(ص) انسان‌های آسمانی‌اند که در روی زمین به‌صورت موقت و برای انجام رسالت و مأموریتی آمده‌اند و این مأموریت و رسالت وقتی انجام شود، دیگر جای آنها در این زمین خاک نیست و آنها باید به دیدار و لقای خداوند نائل شوند.

وی ادامه داد: پیامبر بزرگوار ما هر آنچه بشریت تا آخر دنیا نیاز داشت در قالب قرآن آورده بود و بیانات بسیاری نیز از آن بزرگوار در قالب احادیث به یادگار مانده بود؛ لذا مهم‌ترین وظیفه و رسالت پیامبر(ص)، ابلاغ ولایت حضرت امیرالمؤمنین(ع) در غدیر بود که آن را اعلام کرد و قرآن هم کامل شد و دیگر پیامبر مسئولیت و رسالتی نداشت. پیامبر رسالت خود را انجام داده است و اگر بخواهد باقی بماند، باید به روزمرگی روزگار بگذراند و دنیا دیگر جای پیغمبر(ص) نیست.

رجبی دوانی خاطرنشان کرد: ولایت باید برای هدایت مردم بعد از پیغمبر باشد، اما چون بخشی از وجود مقدس پیغمبر(ع) را رسالت آن بزرگوار تشکیل می‌داد، رسالت به انجام رسیده است. ولایت باید از طریق امیرالمؤمنین(ع) و اولاد طاهرینش ادامه پیدا کند؛ ولذا دیگر جای پیغمبر روی زمین نبود. به‌اعتقاد بنده اگر پیغمبر با امکانات امروزی و پیشرفت‌ها و فناوری‌های پزشکی امروز بود هم بیش از آن عمر نمی‌کرد و نمی‌شد بیش از آن ایشان را روی زمین نگه‌داشت.

معاون پژوهش دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه امام حسین(ع) عنوان کرد: بنده قیاسی می‌کنم و مثالی می‌زنم. هرچند شخصیت پیامبر با هیچ موجود دیگری در روی زمین قابل قیاس نیست، اما در مثل مناقشه نیست. برای نمونه امام خمینی(ره) آن رهبر بزرگ و آن مرد الهی آنچه مأموریت داشت به انجام رساند، انقلاب را رهبری کرد و به پیروزی رساند. ساختارهای مختلف نظام زیر نظر امام شکل گرفت. دفاع مقدس که باید پایان می‌پذیرفت و کسی غیر از امام نمی‌توانست این جنگ را خاتمه دهد، امام این مهم را به انجام رساند و بعد اصلاح قانون اساسی و... هیچ‌یک از اینها کار کمی نبود.

وی تصریح کرد: حضرت امام اینها را انجام داد و دیگر وظیفه‌ای برای ایشان باقی نمانده بود. جالب است که حضرت امام از دیرباز ناراحتی قلبی داشتند، اما آن ناراحتی قلبی باعث رحلت امام نشد. بنده به یاد دارم پزشکان ایشان می‌گفتند: ایشان ناراحتی گوارشی پیدا کردند و زمانی که خواستیم این ناراحتی را رفع کنیم، کبد امام ناراحت شد، و زمانی که خواستند مشکل کبد ایشان را کنترل کنند، مشکل دیگری پیدا شد. اینها همگی نشانگر آن بود که خداوند اراده کرده تا امام را ببرد و ما نمی‌توانیم مانع تحقق این اراده شویم. ایشان مأموریت خود را به‌تمامه انجام داده حال باید به پیشگاه الهی برود.

این کارشناس تاریخ اسلام افزود: به‌اعتقاد بنده پیامبر نیز اگر با امکانات و تجهیزات امروزی بود، چون رسالت خود را کاملاً به انجام رسانده و وظیفه دیگری به‌عهده ندارد، جای او اینجا نیست و اگر درباره ایشان قائل به شهادت هم نباشیم، حتی مرگ طبیعی نیز چیزی از عظمت ایشان و عمق فاجعه مصیبت بزرگ از دست دادن پیغمبر کم نمی‌کند، همچنان که در بسیاری از تعابیری که برای آن بزرگوار و فقدان ایشان است، از عبارت شهادت استفاده نشده است، برای نمونه ما در زیارت روز شنبه که متعلق به وجود مقدس پیامبر(ص) است، از مصیبت فقدان پیامبر شکوه به درگاه الهی می‌کنیم و سه بار استرجاع می‌کنیم: «انّا للّه و انّا الیه راجعون»، ولی هیچ اشاره‌ای به شهادت نیست و ظاهراً این زیارت از خود معصوم نیز نقل شده است.

وی خاطرنشان کرد: در دعای افتتاح در ماه رمضان می‌گوییم: «اللّهم انّا نشکوا الیک فقد نبیّنا»؛ در این دعا از فقدان پیغمبر شکایت می‌کنیم. بنابراین به نظر می‌رسد مأموریت آن بزرگوار خاتمه پیدا کرده و وقت رفتن ایشان بوده است. همچنان‌که حضرت امیر(ع) هنگام دفن حضرت زهرا(س) وقتی می‌خواهد از بار غم شهادت حضرت زهرا(س) بکاهد، به خداوند عرضه می‌دارد: خدایا، من مصیبت از دست دادن حضرت زهرا(س) را با یادآوری مصیبت رحلت پیامبر(ص) تسکین می‌دهم. حضرت اشاره‌ای به شهادت پیامبر ندارند و در حالی که آن مصیبت سه ماه پیش اتفاق افتاده و حضرت زهرا(س) شهید شده، اما شهادت ایشان را در برابر رحلت و از دست دادن پیامبر(ص) کوچک می‌دانند.

رجبی دوانی ادامه داد: عجیب‌تر از آن در ماجرای شهادت حضرت امیرالمؤمنین(ع) اتفاق می‌افتد؛ زمانی که حضرت امیر(ع) به شهادت رسید، امام مجتبی(ع) پس از دفن پیکر پدر بزرگوار خود، زمانی که به کوفه برگشت و ایشان را در مسجد کوفه بر منبر حضرت امیر نشاندند، در سخنان خود از جمله این نکته را گفت: من مصیبت شهادت و از دست دادن پدرم را با یادآوری مصیبت رحلت حضرت رسول(ص) تسکین می‌دهم. حضرت پیامبر(ص) 30 سال پیش رحلت کرده است و امیرالمؤمنین(ع) به‌تازگی شهید شده و در شهادت حضرت امیر(ع) هم شکی نیست، ولی باز امام حسن(ع) می‌فرماید: من با یادآوری آن مصیبت ــ که خیلی بزرگ‌تر است ــ این مصیبت را تسکین می‌دهم.

وی اضافه کرد: حدیث مستند و محکمی از هیچ‌یک از ائمه معصومین(ع) مبنی بر شهادت پیامبر(ص) نداریم که پیامبر از جانب زن یهودی مسموم شده باشد و احادیث موجود مربوط به مسمومیت پیامبر نیز عموماً مغشوش و ضعیف هستند. اخیراً شنیده‌ام که گفته می‌شود مسمومیت کار برخی از همسران پیامبر(ص) بوده است. گرچه اعتقاد ما بر این است که برخی از همسران پیامبر(ع) از اهل دوزخ هستند، اما با این حال نمی‌توانیم بدون سند چیزی را بدان‌ها نسبت دهیم و اگر واقعاً یکی یا دو تن از زنان پیامبر، برای شهادت توطئه کرده باشند، چرا این مطلب در 250 سال حضور امامان نمود پیدا نکرده و چرا هیچ‌یک از ایشان بیان صریحی از ماجرا ارائه نداده‌اند.

معاون پژوهش دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه امام حسین(ع) عنوان کرد: به نظر نمی‌آید چنین سخنی قابل قبول باشد که ما چون سابقه خیانت برخی از زنان را به پیامبر داریم که خلاف کرده و سرّ پیامبر را فاش کرده‌اند و آیاتی نیز در مذمت آنان نازل شده و اینها از مسلّمات تاریخ است، اما دلیل نمی‌شود که بدون سند هم چیزی را بدان‌ها نسبت دهیم؛ به‌ویژه آن که همچنان که گفته شد متولیان راستین دین ائمه هستند و آن بزرگواران در این مسائل بیش از ما احساس مسئولیت می‌کردند.

رجبی دوانی در پایان سخنان خود با اشاره به موضوع نحوست ماه صفر و دلایل آن گفت: هر ماهی یک اسم خاص هم دارد؛ مانند محرم الحرام، رجب المرجب، رمضان المبارک و... به ماه صفر نیز صفر المظفر گفته می‌شود؛ حال این نحسی چطور به این ماه مظفر نسبت داده شده، چرایی آن را نمی‌دانم و تحقیق خاصی روی آن نکرده‌ام. اما در برخی روایات از قول پیامبر(ص) داریم که هرکه پایان ماه صفر را به من مژده دهد، مثلاً او را به بهشت مژده می‌دهم و یا چه در انتظار او خواهد بود...، ظاهراً این روایات باید وجهی داشته باشد که بنده در این باره تحقیق نکرده‌ام.

انتهای پیام/*