گوگردزدایی ارزان از سوختهای فسیلی با اختراع «سنتز نانوکاتالیستی»

محمدعلی رضوانی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا با اشاره  به 12 سال کار پژوهشی برای دست یافتن به نانوکاتالیستی که می‌تواند درصد بالایی از ترکیبات گوگردی سوختهای فسیلی را حذف کند، اظهار کرد: قطعاً چنین نانوکاتالیستی می‌تواند به کاهش قابل توجه آلاینده‌های هوا، تولید سوختی پاک و دوست‌دار محیط زیست منجر شود.

وی با اشاره به پیامدهای زیانبار حضور ترکیبات گوگردی در سوختهای فسیلی، درباره نحوه پیشگیری از این پیامدها تصریح کرد: گازهای خروجی کوره‌های صنعتی که از سوختهای فسیلی استفاده می‌کنند، حاوی مقادیر فراوانی ترکیبات گوگرددار اعم از دی‌اکسید گوگرد است؛ این موضوع علاوه بر ایجاد آلودگی هوا، موجب ایجاد بوی نامطبوع، تولید بارانهای اسیدی، بروز بیماریهای تنفسی و برخی دیگر از اختلالات زیست‌محیطی می‌شود.

گوگردزدایی از گازوئیل، بنزین، مازت و نفت خام قوی‌تر از «یورو»

این پژوهشگر با بیان اینکه در راستای تولید این نانوکاتالیست سوختهای مختلفی اعم از گازوئیل، بنزین، مازت و نفت خام را بررسی کردیم و در تستها به کاهشهای چشم‌گیری از گوگرد رسیدیم، گفت: نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که در مراحل تولید کاتالیست، خواص سوخت مورد نظر نظیر نقاط اشتعال، ابر و پورپوینت (نقطه‌ای که نفت یخ می‌زند و حالت ایستا پیدا می‌کند) نباید از بین رود و از این جهت در کارهای تحقیقاتی‌مان بسیار شدید روی مقوله سوختهای واقعی نه مُدل، کار کرده‌ایم.

وی با تأکید بر اینکه دنبال این هستیم تا سوخت به نسبت قوی‌تری از «یورو» تولید کنیم، یادآور شد: برای ایفای این نقش، در کارهای آزمایشگاهی بسیار موفق بوده‌ایم ولی حقیقتا در امور صنعتی، هنوز امکاناتی در اختیارمان گذاشته نشده است تا این موضوع را اجرایی کنیم.

تست نانوکاتالیست تصفیه سوختهای فسیلی در حجم بالای 200 لیتر

عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان در پاسخ به این سؤال که امکانات مورد نظر شما برای ورود به مرحله تولید صنعتی چیست، گفت: دنبال اجرای طرح پایلوتی هستیم که حداقل بتوانیم تستهایمان را روی 9 تا 10 بشکه سوخت یا حجم بالای 200 لیتر انجام دهیم زیرا هم‌اکنون در حد یک لیتر کار می‌کنیم؛ باید تستهایمان روی حجمهای بیشتری که پارامترهای فشار و دما در آنها می‌تواند آثار متفاوتی داشته باشد، انجام دهیم تا میزان صرفه اقتصادی اجرای آن نیز مشخص شود.

رضوانی با بیان اینکه چنین ابداعی کمک خوبی برای صنعت نفت کشور خواهد بود، ابراز کرد: با وجود تمامی کمبود امکانات در داخل کشور که مانع پیشرفت پروژه‌های پژوهشی و تحقیقاتی دانشجویان دوره دکتری و کارشناسی ارشد شده است اما برای تست و اجرای صنعتی چنین ابداعی، پیشنهاداتی از کشورهای خارج نظیر ترکیه و چند کشور عربی داشتیم.

درخواست کشورهای خارجی از محققان ایرانی برای گوگردزدایی از نمونه‌هایشان

وی درباره اینکه چرا به این پیشنهادات پاسخ مثبت نداده و از این فرصت استفاده نکرده‌ است، متذکر شد: کشورهای خارجی که به آنها اشاره کردم، درخواست تست گوگردزدایی از نمونه‌های مورد نظرشان حتی با کیفیتی کمتر از آنچه در ایران تست کردیم را داشته‌اند اما با این حال ما دوست داریم که چنین پروژه‌ای در کشور خودمان کلید بخورد و با تأسیس شرکتی دانش‌بنیان، دانشجویان کشور که در این زمینه صاحب نظر هستند، در آنجا به امر تولید مشغول شوند.

این استادیار دانشگاه معتقد است با حجم سنگین تولید روزانه نفت اگر تنها بشکه‌ای صد تومان هم کیفیت نفت را بهبود بخشیم، سود روزانه حاصل از فروش بشکه‌های نفت بیش از میلیونها دلار می‌شود اما لازمه دستیابی به چنین سودی اهمیت قائل شدن برای تولیدات و ابداعات مخترعان و سرمایه‌گذاری روی آنهاست.

رضوانی درباره اینکه چرا تاکنون به سمت تأسیس شرکتی دانش‌بنیان برای توسعه روند تولید صنعتی چنین ابداعی پیش نرفته‌اند، اذعان کرد: حقیقتا در این زمینه کارهایی انجام دادیم و حتی اختراع «سنتز نانوکاتالیست برای تهیه سوخت بهینه» را هم به ثبت رساندیم اما متأسفانه تصوری که در ارتباط با دانش‌بنیانها داشتیم، متفاوت است و آن چیزی که ما می‌خواهیم را به ما نمی‌دهند.

عجز «دانش‌بنیانی» در حمایت از محققان کشورمان!

وی افزود: موارد حمایتی در نظر گرفته شده برای شرکتهای دانش‌بنیان، جوابگوی کار ما نیست زیرا طراحی پایلوت که یک قلم از کارهای ماست حداقل 100 میلیون تومان هزینه می‌خواهد و یک تست ساده برای آنالیز، 50 تا 60 میلیون تومان هزینه در بر دارد؛ هر چه حساب و کتاب کردیم، دیدیم دانش‌بنیان شدن سودی به حال ما ندارد و از پس هزینه‌های ما بر نمی‌آید.

این استادیار دانشگاه درباره تأثیر چنین اختراعی بر محیط زیست و صرفه‌های زیست محیطی که دنبال دارد، تاکید کرد: با توجه به نمونه‌هایی که گوگرد بالایی دارد و برای ما ارسال می‌شود، می‌توانم بگویم که بعد از فرآیند اضافه کردن نانوکاتالیست به سوختها، گوگردهای موجود در آن کاملا از بین می‌رود و سوختی کاملا پاک به دست می‌آید.

نانوکاتالیست تحریم‌کننده باران اسیدی

وی افزود: با توجه به اینکه استفاده از این نانوکاتالیستها مانع تولید SOX که تولید باران اسیدی می‌کند، می‌شود بسیاری از مضرات آن نظیر خورنده بودن برای لوله‌ها و مخازن نگهدارنده سوخت از بین می‌رود؛ از این حیث حتی می‌تواند کمک بسیاری برای صنعت نفت کشور باشد زیرا صنعت نفت با تجهیزات میلیاردی مانند مخازن ذخیره، لوله‌ها، توربینها و... گره خورده و گوگرد موجود در سوخت می‌تواند موجب از بین رفتن این سرمایه‌ها شود.

این پژوهشگر همچنین نقدی بر عملکرد تحقیقاتی پژوهشگاه‌های فعال در کشور داشت و گفت: هزینه میلیاردی که در پژوهشگاه‌ها برای حذف گوگرد از سوخت و البته با متد قدیمی، صورت می‌گیرد باید حذف شود و این روش ابداعی می‌تواند جایگزینی برای آن باشد.

اجازه ورود دانشجویان دکتری و ارشد به پژوهشگاه‌ها را بدهید!

وی افزود: نیروهای جوانی در کشور حضور دارند که می‌توانند در صورت حمایت، کمکهای شایانی در این زمینه داشته باشند حتی اگر این متخصصان بتوانند به پژوهشگاه‌ها بروند و از نزدیک شاهد فرآیند توسعه کاتالیستها باشند قطعا می‌توانند کاتالیستهایی را تولید کنند که برای صنعت مفید باشد اما متأسفانه اجازه ورود به پژوهشگاه‌ها به دانشجویان داده نمی‌شود.

رضوانی درباره مزیتهای نانوکاتالیست تولید شده توسط پژوهشگران زنجانی در برابر دیگر کاتالیستهای موجود در جامعه و حتی دنیا گفت: با توجه به مقالات اخیر و مطالعات صورت گرفته، اکثر روشهای گوگردزدایی در دنیا به شکل قدیمی صورت می‌گیرد و روشهای جدید مثل بایو تکنولوژی به لحاظ صنعتی، شدنی نیست زیرا هزینه‌های زیادی به دنبال دارد ولی در حد و اندازه آزمایشگاهی شدنی است.

وی افزود: روشی که ما اختراع کرده‌ایم به OBS شهرت دارد و روشی جدید با هزینه‌های بسیار پایین است؛ از طرفی با توجه به اینکه کاتالیستهایی که خودمان برای نخستین بار در دنیا تولید می‌کنیم، هزینه‌ها به شکل چشم‌گیری کاهش یافته است.

توسعه تکنولوژی که دنیا به این زودیها نخواهد فهمید

این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه بیشترین کاتالیستهایی که دانشجویان تحت تحقیقات من از آن بهره برده‌اند، ترکیباتی با خاک بوده است، گفت: این ترکیبات بسیار ارزان‌قیمت هستند و به لحاظ صنعتی شدن، شاهکار است؛ تا حال حاضر هیچ کشوری نتوانسته طراحی به این شکل در زمینه نانوکاتالیستها داشته باشد و برای اولین بار است که پژوهشگرانی از ایران به آن دست یافته‌اند.

وی خاطرنشان کرد: مواد مصرفی ما برای تولید این نانوکاتالیستها کاملا برگرفته از «شیمی سبز» است و مخاطره‌ای برای محیط زیست ندارد کما اینکه راندمان بالای کاری ما و شرایط آزمایشی بسیار ملایم، بعید می‌دانم فرصتی به رقبای حاضر در دنیا دهد که به سطح تکنولوژی ما حالا حالاها دست یابند.

انتهای پیام/