از آتنا تا ستایش؛ فریاد مظلومیت، افول اخلاق است/چرا در این جامعه تعداد فروشگاه‌های لوازم آرایش چند برابر کتابفروشی‌هاست
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست چشم انداز تئاتر استان‌ها از افول اخلاق در جامعه گفته و آن را با تغییرات سبک زندگی مرتبط دانسته است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، در نشست چشم‌انداز تئاتر استان‌ها که صبح امروز در تماشاخانه سنگلج آغاز به کار کرده است، سیدرضا صالحی امیری مدعی شده است مطالبات اجتماعی را از تئاتر به عنوان یک مطالبه‌گر می‌توان دنبال کرد. وی گفته است: «باورم این است که ما باید تلاشی جدی داشته باشیم برای تقویت این حوزه نه به دلیل صرفاً حوزه اقتصاد تئاتر؛ بلکه معتقدم تئاتر می‌تواند هویت‌بخش باشد، مشروط بر اینکه به مبانی هویتی آشنا باشد. حضور من در جمع‌های این چنینی ابراز علاقه و حمایت است. وقتی به سالن‌های تائتر می‌روم و از نزدیک با فضای تئاتر آشنا می‌شوم به این باور قطعی بیشتر ایمان می‌آورم که ما باید حوزه تئاتر را در کشور به عنوان یک هنر ماندگار و هویت‌ساز بیشتر تقویت کنیم.»
وی بخشی از صحبت‌هایش را به موضوع گفتمان تئاتر در دهه چهارم اختصاص داده و گفته است: «من بر این باورم که گفتمان تئاتر در دهه چهارم باید مبتنی بر اجتماعی شدن تئاتر باشد. چالش بزرگ جامعه ما چالش اخلاقی است؛ از آتنا تا ستایش؛ فریاد مظلومیت، افول اخلاق است. اگر از من بپرسید که چرا در این رویکرد حساسیت به خرج می‌دهم دلایلش این است من بر این باور هستم که ما دچار یک افول اخلاقی شده‌ایم.»
وزیر فرهنگ سپس نقبی به حیات اجتماعی و رابطه آن با تداوم روابط خانواده داشته و افزوده «از این منظر فروپاشی خانواده به فروپاشی جامعه منجرخواهد شد. طلاق یکی از ابعاد فروپاشی خانواده است. خانواده ناسازگار که در آن گفتگو وجود ندارد دلیلش عناصر مداخله‌گر بیرونی مثل همسالان و فضای اجتماعی و غیره است؛ نتیجه عدم گفتگو در خانواده که در ذیل آن مهارت‌آموزی سازگاری و مدارای اجتماعی در فضای خانوادگی شکل می‌گیرد این است که وقتی چنین فضایی در خانواده شکل بگیرد جامعه هم ناشی از پیامدهای خانواده دچار چالش‌های جدید می‌شود و جامعه ما امروز به دلیل آسیب‌های خانواده دچار آسیب‌های بنیادین شده است.»
وی به قتل ستایش و آتنا اشاره کرده و گفته است :«وقتی ستایشی کشته می‌شود جامعه نمی‌ترسد. وقتی آتنا طفل هفت ساله آن چنان دچار جنایت می‌شود جامعه دچار درد سنگینی نمی‌شود و این ناشی از بحران افول اخلاقی در جامعه است. در همین مقدمه رسالت تئاتر را به عنوان رسالت اجتماعی تعریف می‌کنم که باید به مسائل اجتماعی بپردازد و گفتمانش گفتمان اجتماعی باشد که هم آلام دهنده و هم کاهش دهنده آسیب‌های موجود باشد. این به معنی نفی وضعیت موجود نیست بلکه به معنی التیام وضع موجود است.»
صالحی‌امیری با طرح این سوال‌ها که «نسبت با تئاتر با هویت ملی و دینی چیست؟ تئاتر در همبستگی اجتماعی نقشی دارد؟ آیا در جامعه اتمیزه و ذره‌ای که انسان‌ها به همدیگر چسب معنوی ندارند تئاتر می‌تواند این حلقه ارتباطی را برقرار کند؟» گفته است: «در جامعه متکثر قومی مثل ایران آیا تئاتر به عنوان یک رسالت انسجام‌آفرین و وحدتبخش زیست جمعی اصالت دراد یا نه؟ معتقدم تئاتر می‌تواند عنصر وحدتبخش باشد و به عنوان یک کانون وحدتبخش ملی می‌تواند رسالت و مسئولیت قبول کند. چرا در جامعه دروغ و شایعه و فریب و انگ‌زنی خریدار دارد؟ و عنصر صداقت و پاکی و هم‌نوایی و هم‌دلی و همگرایی کمرنگ شده است؟ سوال اصلی این است که آیا تئاتر در حوزه اخلاق اجتماعی مسئولیت دارد؟ رسالتش چیست؟ در حوزه مدارای اجتماعی رسالت تئاتر کجاست؟ چرا در جامعه خشونت این میزان افزایش پیدا کرده؟ چرا در قوه قضاییه 11 میلیون پرونده در حال گردش است و حداقل 22 میلیون نفر باهم نزاع دارند؟ چرا فقط در سال 95 حدود 800 هزار نزاع ثبت شده است؟ چرا با اندک چالشی، منازعه و خشونتی شکل می‌گیرد؟ چرا در رامهرمز در یک شب یک روستا علیه روستای دیگر جنگی راه می‌اندزاد و چندین نفر کشته می‌شوند؟ و چراهای دیگری که باید ما و شما به آن پاسخ دهیم که منهای علت‌شناسی و ماهیت‌شناسی پدیده‌ها، رسالت خودمان را تعریف کنیم.»
وی البته گفته است «دنبال مقصر دیگری نگردیم» و افزوده: «من منکر قصور و تقصیر حوزه‌های دیگر نیستم اما به راحتی می‌توانیم از خود بپرسیم که نقش ما در مدارا و سازگاری اجتماعی چیست که در این جامعه خشونت ترویج و تبلیغ نشود. در جامعه‌ای که خشونت در آن سامان پیدا می‌کند سازگاری اجتماعی افول پیدا می‌کند و آسیب‌های جدید اجتماعی شکل می‌گیرد. همین فضا را ما در سوال دیگری باید از جامعه بزرگ تئاتر بپرسیم که نقش تئاتر در سرمایه اجتماعی چیست؟ در کنار سرمایه فرهنگی و اقتصادی و... از عناصر پیشران جامعه است. بقای جامعه به سرمایه اجتماعی‌اش است. عنصر رضایت و همدردی متقابل و اعتماد متقابل و مشارکت اجتماعی عناصر سرمایه اجتماعی هستند. در یک سنجش میدانی از مردم پرسیده شده بود که چه میزان شما به دیگران اعتماد دارید که 73 درصد گفتند کم و خیلی کم. چرا؟»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه «امنیت دیگر مانند گذشته نیست که تعریف انتزاعی داشته باشد.» گفت: «امنیت مالی، خانوادگی، جانی، زیستی و... همه اینها شئون هستند حتی امنیت غذا خوردن و اعتماد به سلامت غذا. و همچنین عدالت در قضاوت.»
صالحی‌امیری با اشاره به موضوع «سبک زندگی و رسالت اجتماعی» گفته است: «سبک زندگی امروز دچار تغییر و تحول جدی شده است. تغییرهای اجتماعی در ایران بسیار گسترده است. بارها گفته‌ام که سرعت تحولات اجتماعی در ایران بسیار بالاست. حجم، شدت و تکانه‌های این تغییر و تحولات اجتماعی بسیار بالاست و نتیجه آن تغییر سبک زندگی است؛ از سبک تعامل تا خوراک و عبور و مرور که در ارتباطات اجتماعی با آن مواجه هستیم. در کشور برای اصلاح سبک زندگی چه باید کرد؟ چرا در این جامعه تعداد فروشگاه‌های لوازم آرایش چند برابر کتابفروشی‌هاست و الگوی مصرف نابه‌سامان است و چرا شکاف طبقاتی و تبعیض؟ همه اینها بیانگر تغییر در سبک زندگی است که باید جداگانه بررسی شود.»
وی نگاهی نیز به جامعه بزرگ تئاتر و نقش‌آفرینی آن در فرآیند امنیت جامعه داشته و گفته است: «از این منظر مفهوم نشاط به معنی خنده و کمدی نیست بلکه ایجاد رضایت درونی آحاد جامعه نسبت به پدیده‌های پیرامون خود است. احساس رضایت به خانواده و همسالان و همکاران و سطوح مختلفی که به عنوان عناصر رضایت می‌شناسیم. در چنین فضایی احساس می‌کنم تئاتر یکی از کانون‌های ارتقای سبد مصرف فرهنگی جامعه است. جامعه‌ای می‌تواند از سلامت اجتماعی و اخلاقی و روانی برخودار باشد که در آن الگوهای مصرف تعریف مشخص داشته باشد. امروز برای الگوهای غذایی استاندارد جهانی داریم اما برای الگوهای مصرف فرهنگی کمتر داریم. ارتقا و گسترش مصرف فرهنگی با کاهش آسیب اجتماعی رابطه وثیق دارد. اعتیاد و ایدز و طلاق و حاشیه‌نشینی و ناامنی همه محصول فاصله گرفتن چامعه از فرهنگ و مصرف فرهنگی است و هنر تئاتر هنر خالصی است که می‌تواند در ارتقای مصرف فرهنگی جامعه تاثیرگذار باشد.»
صالحی‌امیری درباره افزایش آمارهای حوزه تئاتر نیز اظهار کرده است «پیام افزایش چند برابری مخاطبان تئاتر از سال 91 تاکنون این است که تئاتر در سبد مصرف خانوار ایرانی جایگاهی پیدا کرده و این جایگاه رو به رشد است و این خبر امیدوارکننده است و برای ما مدیران این پیام را دارد که تئاتر را تقویت کنید. باید به جایگاه والاتر و بالاتر از این آمار برسیم که همه خانواده‌ها تئاتر را در سبد فرهنگی خود قرار دهند و این ضرورت است؛ چون انتقال مفاهیم فرهنگی از طریق گروه نمایشی به مراتب اثرگذارتر است.»
وی با بیان اینکه تئاتر امروز در آستانه یک جهش قرار دارد، گفته است: «باید تئاتر ایران از مرزهای ملی فراتر برود و با تئاتر منطقه و جهان به رقابت بپردازد این ظرفیت در جوان‌ها و بزرگان تئاتر ما وجود دارد. سینمای ما وقتی از مرزها خارج شد به اسکار رسید و تئاتر ما اگر از مرزها خارج شود در عرصه جهانی خواهد درخشید.معتقدم ما باید هم به لحاظ گسترش فضای نمایشی و کمک و منابع مالی و آموزشی این حوزه را تقویت کنیم پیشنهاد مشخص من این است که باید حوزه خانگی شود؛ مانند سینمای خانوادگی که جایگاه خود را یافته و رو به رشد است تئاتر هم می‌تواند از طریق فضاهای جدید با خانواده‌ها ارتباط بگیرد و وارد خانه‌ها شود. این ظرفیت رد بستر فضای مجازی شکل گرفته و می‌تواند رویکرد جدیدی در حوزه تئاتر ملی ما باشد. حمایت از هنرهای نمایشی را وظیفه خود می‌دانیم. انجمن‌ها کانون اصلی هنرهای نمایشی هستند و همکاران ما فقط باید سیاست‌گذاری و حمایت و نظارت را داشته باشند و مام حوزه‌های نمایشی به اهل آن و انجمن‌ها و صنف‌ها واگذار شود.»
انتهای پیام/
